Janny van der Heijden: 'Verandering is een frisse energie die ruimte biedt voor vernieuwing'

Janny van der Heijden schrijft elke maand een column over de wereld waarin ze leeft, lacht, huilt en zich verwondert. Deze keer: herkenbaarheid in een voortdurend veranderende wereld.

Nieuwe dingen

Een nieuwe lente en een nieuw geluid: Ik wil dat dit lied klinkt als het gefluit dat ik vaak hoorde voor een zomernacht In een oud stadje, langs de watergracht... Deze regels werden meer dan 125 jaar geleden geschreven door Herman Gorter en hebben nog niets aan verbeeldingskracht ingeboet. Sterker nog, vervang het woord lied door blad of tijdschrift en je begrijpt direct waarom ik deze column begin met bovenstaande regels.

‘Onze’ vertrouwde Nouveau heeft een nieuwe uitgever en een nieuwe hoofdredacteur. Organisaties, bladen en televisieprogramma’s zijn, net als wij allemaal, onderhevig aan veranderingen. Veranderingen waar we soms wel, maar vaak ook geen invloed op hebben. Ze zijn een constant gegeven in ons leven. Ruim vijfhonderd jaar voor onze jaartelling schreef de Griekse filosoof Heraclitus al de beroemde woorden ‘panta rhei’, wat zoveel als ‘alles stroomt’ betekent. Overigens was de volledige uitspraak ‘panta rhei, ouden menei’, wat je zou kunnen vertalen als ‘alles stroomt, niets blijft bij hetzelfde’. De uitleg bij deze uitspraak was het voorbeeld dat je niet tweemaal in dezelfde stromende rivier kunt stappen. Niet alleen is de waterstroom waarin je stapt een moment later al veranderd en doorgestroomd, ook de persoon die in het water stapt is theoretisch het volgende ogenblik alweer nét anders dan daarvoor. Een doordenkertje. Niets kán bij hetzelfde blijven.

Bekijk ook

Janny van der Heijden: 'Juist die kleine dingen kunnen het lichtpuntje zijn dat je door donkere tijden heen helpt'

'Weten we nog wel wat ons gelukkig maakt of gelukkig zijn ís?'

De kern

De dichtregels van Gorter hierboven omarmen het nieuwe en de nog onbekende verandering, vol verwachting. Verandering is een frisse energie die ruimte biedt voor vernieuwing. In zijn gedicht lijkt hij te zeggen dat we verlangen naar een nieuw begin met daarin verscholen iets van vertrouwde herkenbaarheid. In alle hernieuwing willen we om onze angst voor het onbekende te sussen een zekere kern van herkenning blijven zien: de identiteit. Dat klinkt misschien allemaal een beetje abstract, maar ik zal een voorbeeld geven. Wij gaan dit jaar al voor het twaalfde seizoen een serie Heel Holland bakt opnemen. In de loop van al die jaren waren er telkens andere bakkers, andere opdrachten, soms zelfs andere seizoenen te zien, en toch bleef er altijd die herkenbaarheid, die kern waar het om draait, de identiteit van het programma die hetzelfde blijft. En zo zal dat ook zijn bij ‘de wisseling van de wacht’ bij Nouveau. Misschien vloeit er een andere energie en volgen er nieuwe inzichten, maar de kern blijft hetzelfde. Dus kunnen we gerust en reikhalzend uitkijken naar die nieuwe lente en misschien een nieuw geluid.