7 dingen die met je lichaam gebeuren als je niet genoeg slaapt

Dat slaap belangrijk is voor een goede gezondheid, weet iedereen. Toch lukt het ons niet iedere nacht om aan die acht uur slaap te komen. Maar wat gebeurt er eigenlijk in je lichaam wanneer je wat te laat onder de wol bent gekropen? Wij zetten zeven mogelijke gevolgen op een rijtje.

Problemen oplossen

Na een korte nacht merk je al snel dat je moe bent. Naast het feit dat je misschien chagrijnig of lusteloos bent, zijn je hersenen minder goed in staat om problemen op te lossen en beslissingen te nemen. Uit een onderzoek waarin goed uitgeruste mensen werden vergeleken met mensen die slaaptekort hadden, bleek dat degenen met twee nachten slaapgebrek aanzienlijk slechter reageerden op de voorgelegde problemen. Ze hadden vooral moeite om zich aan te passen aan onzekerheid en veranderende omstandigheden. Ook reageerden ze minder adequaat op fouten.

Het is dus duidelijk dat je mentaal minder scherp bent en betere beslissingen kunt nemen wanneer je goed uitgerust bent. Niet voor niets zeggen we vaak dat we 'een nachtje over iets moeten slapen'.

Bekijk ook

Deze symptomen wijzen vaak op het begin van de overgang | Nouveau

De gemiddelde leeftijd ligt op 51 jaar, maar het kan ook (veel) eerder of later zijn.

Meer pijn

We ervaren meer pijn wanneer we niet goed uitgerust zijn. Een onderzoek gepubliceerd in The Journal of Neuroscience monitorde de hersenactiviteit van gezonde deelnemers onder verschillende omstandigheden: eerst na een volledige acht uur slaap en daarna na meer dan 24 uur wakker te zijn geweest. In beide situaties werd onaangename druk en warmte toegepast op de armen en benen van de deelnemers. De scans lieten zien dat bij slaapgebrek de pijnperceptie toenam. Er was zelfs een gemiddelde toename van 120 procent in activiteit in de somatosensorische cortex (het hersengebied dat pijn interpreteert). Tegelijkertijd nam de activiteit in het striatum en de insula (gebieden die normaal gesproken de perceptie van pijn dempen) af, waardoor stoten en druk pijnlijker aanvoelden.

Lagere seksdrive

Onderzoek heeft ook aangetoond dat hoe beter je uitgerust bent, hoe hoger je seksdrive kan zijn. Voor vrouwen bleek één uur extra slaap te correleren met een toename van 14 procent in seksdrive. Daarnaast rapporteerden vrouwen met een langere gemiddelde slaapduur een betere opwinding dan vrouwen met een kortere slaapduur. Good to know!

Huidproblemen

Gebruik je wel eens het excuus van een 'schoonheidsslaapje' om wat extra slaap te pakken? Vanaf nu kun je de wetenschap als back-up gebruiken, want het is bewezen dat je lichaam 's nachts hard werkt om je huid te herstellen van de schadelijke invloeden waar je overdag aan bent blootgesteld. "Het circadiane ritme van de huid beïnvloedt vrijwel al haar functies. Dit omvat huidhydratatie en waterverlies, olie- of talgproductie, bloedstroom, celdeling van de huid en de barrièrefunctie. Deze processen verlopen niet in hetzelfde tempo gedurende de dag en vertonen pieken en dalen in activiteit", legt dermatoloog Dr. Anjali Mahto uit aan Glamour UK. Het niveau van het stresshormoon cortisol kan door slaapgebrek hoger liggen dan normaal.

Slaapgebrek kan specifiek leiden tot een piek in cortisol, het stresshormoon. Een onderzoek gepubliceerd in Sleep Medicine ontdekte dat verhoogde cortisolniveaus een overmatige talgproductie kunnen veroorzaken en dat slechte slaap het functioneren van de huidbarrière kan aantasten. De huidbarrière is essentieel voor het vasthouden van vocht, en wanneer deze wordt aangetast, kan dat leiden tot trans-epidermaal waterverlies, oftewel een droge huid. Korte nachten kunnen bovendien resulteren in een doffe huid, donkere kringen onder je ogen, en verminderde collageenaanmaak, waardoor je waarschijnlijk meer lijntjes en rimpels zult opmerken.

"Als we het over je huid hebben, is een goede nachtrust een fundamentele vereiste", vervolgt ze. "Experimentele studies hebben aangetoond dat mensen met slaapgebrek er minder gezond en vermoeider uitzien. Het is geen hogere wiskunde om te zien dat slaapgebrek kringen onder je ogen kan verergeren en een vale, doffe huid kan veroorzaken", voegt Mahto toe. Het missen van broodnodige nachtrust kan dus betekenen dat deze processen niet optimaal functioneren.

Minder goed geheugen

Voldoende slaap is essentieel voor een goed geheugen. Sterker nog, sommige onderzoeken suggereren zelfs dat slecht slapen een risicofactor kan zijn voor cognitieve achteruitgang en de ziekte van Alzheimer.

Op de korte termijn stelt slaap ons brein in staat om de dingen die we recent hebben gezien of geleerd te verwerken en op te slaan. Sterker nog, sommige herinneringen worden tijdens de slaap zelfs versterkt. Volgens slaapexpert Dr. Robert Stickgold van Harvard Medical School gaat je brein tijdens het slapen terug naar recente herinneringen en beslist het wat te bewaren en wat niet. Slaap kan ook helpen om aangeleerde patronen te verstevigen. Herinneringen aan bepaalde procedures, zoals het spelen van een melodie op een piano, kunnen tijdens het slapen daadwerkelijk verbeteren.

Je ervaart meer stress en neerslachtigheid

Het zal geen verrassing zijn dat als je moe bent, je eerder kortaf of emotioneel reageert. Langdurig slaapgebrek kan dan ook bijdragen aan het ontwikkelen van depressie. Daarbij speelt vooral de REM-slaap een rol: tijdens de REM-slaap worden de hersengebieden die betrokken zijn bij emoties actiever, wat helpt om emotionele gebeurtenissen te verwerken. Onderzoek toont aan dat 'de ochtendstemming beter is na voldoende REM-slaap, maar slechter na een nacht zonder voldoende slaap.' Experts denken ook dat dromen helpen om traumatische en stressvolle ervaringen te verwerken en te onthouden, wat belangrijk is om verder te kunnen gaan. Genoeg redenen om een uurtje eerder op bed te gaan, nietwaar?