Voorouders Oranjes verdienden half miljard euro aan de kolonies

De voorouders van de huidige koninklijke familie hebben minstens een half miljard euro verdiend aan de Nederlandse kolonies, waar slavernij wijdverbreid was.

Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken.

Ook de Staat verdiende op allerlei niveaus geld aan de kolonies en de slavernij, zo valt te lezen in Staat en slavernij: het Nederlandse koloniale slavernijverleden en zijn doorwerkingen.

Zonder slavernij was er geen Nederlands koloniaal rijk geweest. De politieke en economische elite waren in de zestiende tot en met negentiende eeuw sterk met elkaar verknoopt en slavernij vormde het speerpunt van hun beleid. De gevolgen hiervan zijn tot op de dag van vandaag over de hele wereld waarneembaar. 

1675 tot 1770

Het is voor het eerst dat een dergelijk onderzoek is gedaan naar het slavernijverleden. Het gaat om een eerste schatting over de periode van 1675 tot 1770. Het bedrag, 545 miljoen euro, is omgerekend naar hedendaagse prijzen.

Stadhouders Willem III, IV en V

Historicus Raymund Schütz bracht de koloniale winsten van enkele prinsen van Oranje, de stadhouders Willem III, IV en V, in de periode 1675-1770 in kaart. De prinsen bekleedden na bevrijding van de Spaanse tirannie belangrijke functies in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Daarnaast speelden ze een prominente rol in de koloniale politiek als opperbewindvoerder en grootaandeelhouder van de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) en West-Indische Compagnie (WIC).

Oranjes en de Staat

De verre voorouders van koning Willem-Alexander, zoals Willem III, IV en V,  hadden als stadhouders belangrijke politieke functies in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, een voorloper van Nederland. Hun 'koloniaal profijt' maakt de helft uit van de inkomsten van de stadhouders in genoemde periode.

De Oranjes hebben op uiteenlopende manieren geprofiteerd van de kolonies en dus van slavernij, valt te lezen in het onderzoek. En niet alleen de Oranjes waren volop betrokken: op allerlei niveaus werd via de Nederlandse staat geld verdiend aan de kolonies en de slavernij.

Officieuze aandelen

De Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) was bijvoorbeeld een belangrijke koloniale inkomstenbron. De adellijke familie heeft niet geïnvesteerd in de VOC. Maar de aandeelhouders hebben bij oprichting geregeld dat de Oranjes kregen uitbetaald alsof zij circa 3 procent van de aandelen hadden.

Ongekende schaal

Minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) heeft het boek, dat de basis moet vormen voor verder onderzoek, vanmiddag in ontvangst genomen in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag.

Ze noemt het boek confronterend en een topje van de ijsberg. De bevindingen zijn volgens haar 'kraakhelder'. Ze spreekt van een 'ongekende schaal van slavenhandel en slavernij', waarbij de Staat zeer betrokken was.

Het onderzoek is uitgevoerd door meerdere instituten en onder aanvoering van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde in Leiden en staat los van het onderzoek dat koning Willem-Alexander zelf heeft aangevraagd.

Herdenking slavernij

De resultaten komen op een gevoelig moment naar buiten. Op 1 juli aanstaande wordt herdacht dat 150 jaar geleden feitelijk een einde kwam aan de slavernij onder Nederlands bewind.

Bedankt voor je aanmelding! Let op: je ontvangt binnen 10 minuten een mail om jouw e-mailadres te bevestigen.

Inschrijven

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Bij een herdenking in het Oosterpark in Amsterdam zal de koning die dag een toespraak houden. Ingewijden verwachten dat hij de excuses die Mark Rutte eerder aanbood voor dit verleden zal herhalen.

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in