Scheiden na je vijftigste: zo doe je dat

Als je ideaalbeeld verandert en je daar iets mee wilt.

Van alle Nederlandse vrouwen die een scheiding aanvragen, is maar liefst een derde vijftig jaar of ouder. Een aandeel dat nog steeds groeit en dat een duidelijke boodschap in zich draagt: trekken aan een dood paard willen we écht niet meer!



Werkt dit nog wel? Het is een vraag die eigenlijk in elk huwelijk speelt en steeds vaker na lang wikken en wegen met ‘nee’ wordt beantwoord, getuige de wereldwijd stevig door­groeiende scheidingscijfers. Maar we scheiden niet alleen steeds váker, we doen dat ook steeds láter. Omdat we inmiddels beseffen dat ook huwelijken die al twintig of dertig jaar duren niet voor eeuwig hoeven te zijn. Maar vooral ook omdat we méér uit onze fifties and more willen – en kunnen – halen dan de generaties voor ons voor mogelijk hielden.

Niet meer genoeg

Financieel echtscheidings­adviseur en mediator Rik Smit ziet elke maand wel vijftigers aan zijn bureau verschijnen die al dan niet samen hebben besloten niet meer verder te willen met hun huwelijk. In 2016 schreef hij er samen met advocaat en mediator Wills Langedijk een boek over: De betere grijze scheiding; uit elkaar na je vijftigste. De beweeg­redenen van de paren die bij hem op kantoor belanden, lopen natuurlijk uiteen, maar er tekent zich de laatste jaren wel een duidelijke tendens af.

‘We stellen anno nu andere eisen aan onze partner,’ vertelt hij. ‘Vroeger veranderde onze liefdes­partner als vanzelf in onze levens­gezel en zochten we op een gegeven moment vooral nog kameraadschap. Dat verschuift nu steeds meer naar de achtergrond. We willen een leuk leven, ook na ons vijftigste. En omdat we dat leven het liefst zelf vormgeven, stellen we meer eisen aan ons kameraadje. We willen een partner die volgens ons écht iets toevoegt aan ons leven.'

Veranderend ideaalbeeld

Hoe die ideale partner eruitziet, verandert in de loop der jaren, weet Smit. Is het niet op je vijftigste, dan wel als je dichter bij je pensioen komt. ‘Ik zie vaak dat scheidingen op latere leeftijd te maken hebben met het verlies van het hoofd­doel in je leven, hetgeen waar je het meest mee bezig bent. De zorg voor de kinderen of het zorgen voor inkomen. Als dat doel wegvalt, bijvoorbeeld door een leeg nest of een pensioen, valt de dagelijkse gang van zaken plots weg.’ Nu hoeft dat natuurlijk geens­zins voor elk huwelijk het doodvonnis te betekenen, maar, stelt Smit, ‘dat zijn wél cruciale momenten in een relatie waarin steun, begrip en overleg nodig is. Je stelt jezelf de vraag: Hebben wij nog meerwaarde voor elkaar? Anders is het trekken aan een dood paard, en dat wil tegenwoordig helemaal niemand meer.’

(Geen) zin in seks

Het is, als we de cijfers van het CBS en de statistieken van andere landen mogen geloven, een waarheid als een koe. Zeker op latere leeftijd wordt steeds meer gescheiden, onder vijftigers, maar ook onder zestigers, zeventigers en zelfs tachtigers (een ver­dubbeling ten opzichte van tien jaar geleden). Voor deze groeiende aantallen zijn een paar duidelijke verklaringen te geven. Ten eerste is scheiden geen schande meer. We leggen ten tweede steeds meer de nadruk op ons eigen geluk. En tot slot is de rolverdeling tussen mannen en vrouwen ontzettend veranderd, waardoor vrouwen financieel veel onafhankelijker zijn geworden – en dus ook makkelijker kunnen scheiden.

De redenen voor scheidingen zijn niet heel erg veranderd. Met stip op één: vreemd­gaan of verliefd worden op een ander. Ook stressvolle gebeurtenissen als ziekte of financiële problemen zijn bekende boosdoeners. Maar onder vijftigplussers speelt méér, blijkt uit Brits onderzoek. Daarin gaf 28 procent van de ondervraagde scheiders aan dat hun partner afstandelijk was geworden en zei 25 procent dat de ander te weinig interesse had in seks. Nog een treurig cijfer: 10 procent was, heel simpel, uitgepraat.

Real talk: makkelijk wordt het niet

Dan is het heel simpel: je bent vijftig (of zestig, of zeventig) en je wilt wat, dus kies je voor jezelf, voor een nieuw leven zonder de ander. Zoals zo veel anderen vóór jou deden. Maar er zitten nog best wat haken en ogen aan een grijze scheiding, zoals Smit het zo mooi noemt. Confronterende haken en ogen, maar oké. Smit: ‘Scheiden is gewoon moeilijker op latere leeftijd, zowel uit emotioneel als uit financieel oogpunt.’ Op emotioneel vlak noemt hij de grotere vriendenkring die je hebt opgebouwd wanneer je langer samen bent en er eventueel al kleinkinderen in het spel zijn. ‘En ten opzichte van jongere scheiders heb je nu eenmaal méér verleden en minder toekomst.’

Ook financieel is scheiden absoluut geen gemakkelijke keuze. Voor niemand, maar zeker niet voor vijftigplussers. ‘Scheiden betekent verdelen en verrekenen: je vermogen, je pensioenrechten, de overwaarde van je huis, je spaargeld en als je alimentatie moet betalen je inkomen. Je verliest een stuk welstand, want voor dezelfde levensstandaard heb je in je eentje zestig procent nodig van het netto-inkomen dat je samen had. En hoe ouder je bent, hoe minder tijd je hebt om te kunnen compenseren wat je aan pensioen bent kwijtgeraakt.’

Maar daar krijg je dus wél heel veel vrijheid en levensgeluk voor terug. Het is een afweging die je zal moeten maken als je twijfelt. Maar wel eentje die je leven in positieve zin kan veranderen, als je maar goed beslagen ten ijs gaat.

Dit artikel stond in een langere versie in de printeditie van Nouveau (c) all rights reserved DPG Media / Nouveau 2020

Beeld: iStock

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in