Maria Goos ontmoet Marian Mudder: 'Ik ontdekte dat ik een enorme zelfhaat had'

Het boek dat actrice/schrijfster Marian Mudder schreef over het arsenaal aan therapieën dat ze jarenlang volgde, bleek een uitstekende heelmeester. Na een zware crisis is ze eindelijk happy.

We kennen elkaar niet persoonlijk, maar we wonen in dezelfde buurt. Ik heb haar weleens op de markt gezien. Op een terras zien zitten. Door de straat zien fietsen. Ze kan er zo uitzien dat je stopt met lopen en haar nakijkt: een sexy, roodharige fee. En soms lijkt ze heel gewoontjes en merk je haar nauwelijks op. Maar altijd heeft ze die rustige, rechte houding. Deze vrouw is ergens doorheen gegaan. En is gelukkig. Dat zie je. Hoe zit dat, Marian Mudder? Ze lacht een tintelende lach. ‘Schrijven is heel helend geweest. Met schrijven heb ik mijn creativiteit aangeboord en daarmee mijn autonomie. Maar er is veel aan voorafgegaan.’

Sofasessies gaat over je jarenlange zoektocht naar een beetje geluk in je leven. Je beschrijft hoe je op je zevenentwintigste voor het eerst om hulp vroeg bij het Riagg en hoe je vervolgens binnen achttien jaar een arsenaal aan ­therapieën en workshops afwerkte zonder dat die je ­brachten wat werd beloofd. Waar­om bleef je zo halsstarrig geloven dat de oplossing toch moest liggen in therapie? "Ik was heel gevoelig voor de belofte die eraan hangt. Ik heb er in het boek voor gekozen het hele fenomeen 'therapie' eens kritisch te bekijken, maar dat sluit niet uit dat ik er af en toe echt wel wat van opstak. Het is niet allemaal onzin."

Je hebt ervaring met de meest uiteen­lopende vormen van therapie. Aan welke heb je echt wat gehad? "Aan Avatar. Dat is erop gericht je te laten inzien dat iemand met een negatief zelfbeeld altijd terechtkomt in situaties die dat negatieve beeld bevestigen. Ik kwam er zo achter dat ik mezelf niet zo leuk vond. Nou ja, dat wist ik al, maar tijdens die sessies ontdekte ik dat ik een enorme zelfhaat had. Dat wist ik echt niet."

Je jeugd is vast ook ter sprake gekomen in een van die therapieën... "Mijn moeder was heel bang voor alles wat haar kinderen zou kunnen overkomen en mijn vader had last van depressies. Ze hebben hun drie kinderen geen emotionele aandacht kunnen geven. Die hebben ze zelf ook nooit gehad. Ik was, als ik alleen was, een enorm uitbundig kind, maar in gezelschap heel timide, heel aangepast. Zingen en dansen deed ik als ik alleen op mijn kamer was. Daar heeft toen nooit iemand van geweten. Als ik er nu op terugkijk, heb ik er helemaal niets aan gehad om te weten waar mijn ouders allemaal de plank hebben misgeslagen. Dat heeft alleen maar averechts gewerkt. Ik werd woedend op ze. Wat me wel enorm heeft geholpen, is dat ik met mijn moeder ging praten over háár leven. Maar dat was pas jaren later."

‘Ik eet gezond, ik drink veel minder, ik doe aan yoga, beweeg genoeg en heb mensen uit mijn leven gegooid die niet goed voor me waren'

Hoe verliepen die gesprekken? "Het was voor ons beiden een openbaring. Dat heeft me ook heel veel goed gedaan. Als je je ouders afwijst, wijs je ook een deel van jezelf af. Compassie is toch echt het antwoord op alles. Hoe lief te hebben, dáár gaat het om. Liefde als levenshouding. Maar hoe doe je dat? En dan heb ik het niet over de romantische liefde, want die vind ik wel een beetje overgewaardeerd. Dat was in elk geval in mijn leven zo. Doodzonde, want echt gelukkig ben ik er niet van geworden. Door de gesprekken met mijn moeder werd mij duidelijk dat ze zelf ook zo ontzettend veel te kort is gekomen in haar jeugd. En ze kon ons niet geven wat ze zelf nooit heeft gekregen."

Wat is het verschil tussen geen zelf­vertrouwen hebben en jezelf haten? "Als je jezelf haat, denk je dat je geen liefde waard bent. Dat gaat verder dan alleen maar denken dat je lelijk en stom bent. Toen ik jong was, ging het vooral over mijn uiterlijk. Dat ik te dun was, te dit, te dat... Ik denk dat bijna alle vrouwen die dit lezen een vorm van zelfhaat kennen. Hoe kan dat toch en hoe komen we ervan af? Ik ben opgevoed door de Cosmopolitan. Rond mijn achttiende verslond ik die. Dat blad heeft me vooral geleerd wat er allemaal mis was met me en tegelijkertijd stonden er advertenties in die de belofte van de oplossing in zich leken te hebben. En als je nu jong bent en je kijkt niet uit, ga je je vergelijken met gefotoshopte modellen. We worden ook niet opgevoed of opgeleid om onszelf goed genoeg te vinden."

Dit interview staat ook in een blad met advertenties die een bepaalde belofte in zich houden... "Dat dacht ik net ook ja. Maar ik ben daar nu veel minder gevoelig voor. Als je niet goed in je vel zit, ben je heel erg ontvankelijk voor al die beloftes. Het helpt al enorm als je je ervan bewust bent dat het zo werkt. Dat je weet dat voor jezelf zorgen meer inhoudt dan van alles op je gezicht smeren. De rondgang langs al die therapieën heeft mij geleerd dat ik helemáál niet goed voor mezelf zorgde."

Doe je dat nu wel? "Ja, ik eet gezond, ik drink veel minder, ik doe aan yoga, beweeg genoeg en heb mensen uit mijn leven gegooid die niet goed voor me waren. Dat kon ik pas toen ik een gezond gevoel van eigenwaarde had. Toen ging ik ook beter naar m’n intuïtie luisteren."

Het gaat inmiddels heel goed met je. Hoe ben je zover gekomen? "Het grote keerpunt was een heel zware crisis. Na de dood van een lieve vriendin en ongeveer tegelijkertijd het verlies van een liefde, ben ik in een rouwproces terechtgekomen. Een goede vriend zei: 'Als je het laat gebeuren, als je het toelaat, als je naar de bodem van de put durft te zakken, vind je daar een parel.' Ik ben gaan voelen en ben depressief geworden. Alles bij elkaar heeft dat een jaar of twee geduurd."

Hoe Marian uit de diepe crisis kwam en hoe het nu, zonder man maar mét avontuurlijke plannen, verdergaat? Je leest het in de nieuwe Nouveau.