Nouveau's Wies: ‘Help! Ik wil hormonen’ (die overgang kan wel even wachten...)

Chef lifestyle/ageless Wies Verbeek (52) hoeft geen honderd te worden, maar wil wel zo lang mogelijk scherp en gezond blijven. Als het even kan zonder AL te veel rimpels. In deze rubriek zoekt ze uit hoe je dat voor elkaar krijgt.

Ouder worden vind ik eigenlijk heel erg leuk. Ik zit nu beter in mijn vel dan toen ik een jaar of dertig was.

Er zijn leukere zaken

Maar dat alles begint te kraken en te kreuken, vind ik lastig. En wat ik echt moeilijk vind om te accepteren is, dat tijdens de overgang het verouderen extra snel gaat. Dunner haar, terugtrekkend tandvlees, hoge bloeddruk, vergeetachtigheid: het is allemaal te danken aan het dalende oestrogeen- en progesteronniveau. Voeg daar symptomen als een verhoogd cholesterolgehalte en botontkalking aan toe en je moet toegeven: er zijn leukere zaken om je op te verheugen. Als ik dan ook nog hoor dat de huid de eerste vijf jaar van de menopauze maar liefst dertig (!) procent van zijn collageen verliest, denk ik helemaal: ‘Stop! Niet doen!’

Het moet toch heel eenvoudig zijn om die veroudering wat geleidelijker te laten verlopen? Bijvoorbeeld door dat tekort aan hormonen weer aan te vullen? De meeste vrouwen om mij heen slikken wel hormonen, maar vooral om overgangsklachten als opvliegers, stemmingswisselingen en concentratieverlies tegen te gaan. Ik ken niemand die hormonen gebruikt om veroudering tegen te gaan. Kán dat misschien helemaal niet?

Wanneer helpen hormonen?

Ik besluit met mijn vraag naar overgangsconsulente Tineke Kuipers te gaan. Ze legt me uit dat je met hormoonsuppletie heel veel kunt doen tegen overgangsklachten. Er zijn hormoonpillen als Femoston en oestrogeenpleisters, die je kunt combineren met progesteronpillen. De reden waarom huisartsen die niet vaak voorschrijven, is dat ze de kans op borstkanker zouden vergroten. “Maar,” zegt Tineke, “als je gezond leeft en geen borstkanker in de familie hebt, is de kans in de eerste vijf jaar dat je de hormonen toedient, nauwelijks groter dan voor vrouwen die niks gebruiken. En dan hebben we het over echt heel kleine percentages. De doseringen van de toegediende hormonen zijn tegenwoordig zoveel lager dan vroeger. Bovendien verhogen overgangsklachten als slecht slapen, stress et cetera ook de kans op kanker, dus je kunt je afvragen wat erger is.” 

Ik leg Tineke uit dat ik zelf ik geen overgangsklachten heb, want ik slik de pil - nog even, want mijn laatste strip is bijna leeg - maar ik wil wel hormonen hebben die snelle veroudering tegengaan. De pil helpt ook, maar bevat een veel hogere dosering en heeft een andere hormoonsamenstelling. Dus zoek ik een alternatief. “Helaas is het niet zo dat wanneer we hormoonpleisters of pillen nemen, we tot ons honderdste beschermd zijn tegen osteoporose, huidveroudering en hartkwalen,” zegt Tineke.

           Lees ook: Wie is de moeder en wie is de dochter? Zie jij het?

“Hormoonsuppletie kan op hogere leeftijd zelfs de situatie verslechteren. Dat komt doordat de voelorganen, de receptoren, van de cellen anders gaan werken in de overgang. Ze zijn niet meer gewend om bepaalde hormonen te ontvangen, omdat die nu eenmaal minder vrijkomen. De cellen nemen de hormonen dus niet meer op. Die gaan zich vervolgens elders afzetten: aan de vaatwanden, wat weer hart en vaatziekten tot gevolg kan hebben. Maar je kunt osteoporose, hart- en vaatziekten en huidveroudering wel afremmen door op tijd aan hormoonsuppletie te beginnen. Zo rond je veertigste. Dan zijn de cellen immers nog gewend om vrouwelijke geslachtshormonen te ontvangen. Dat is vooral van belang voor vrouwen die jong in de overgang komen.”

Op tijd beginnen

Tineke legt uit dat hormoonsuppletie mij ook nu nog kan helpen, afhankelijk van de fase van de overgang waarin ik me bevind. Ben ik er allang doorheen, dan heeft het niet zo veel zin. Zolang ik niet langer dan vijf jaar deze hormonen gebruik, kan er in elk geval niet veel misgaan.

Na mijn zestigste wordt het anders. Ze vertelt dat Estradiol-pleisters (50 mcg), in combinatie met Utrogestan (100 mg), voor mij een optie zou kunnen zijn. Tineke wijst me er nog wel even op dat ik dan minder moet gaan drinken. Alcohol, wel te verstaan. Want: “Je kunt wel heel gezond bezig zijn en de veroudering op bepaalde vlakken afremmen, maar als je meer dan tien glazen per week drinkt, loop je alsnog de kans dat je overal last van krijgt en eerder het loodje legt.”

'In Nederland heerst de tendens dat we het maar moeten accepteren dat onze taille verdwijnt en dat onze botten brozer worden. Onze moeders klaagden toch ook nooit?'

'We staan nog midden in het leven'

Daar waar Tineke Kuipers zich vooral richt op overgangsklachten, houdt anti-aging arts Jeannette Heffels zich vooral bezig met het ouder worden. Daarom breng ik ook een bezoek aan haar. Jeanette: “In Nederland heerst de tendens dat we het maar moeten accepteren dat onze taille verdwijnt en dat onze botten brozer worden. Onze moeders klaagden toch ook nooit? Ik ben ervan overtuigd dat we rond ons vijftigste nog helemaal niet klaar zijn voor de overgang. We staan nog midden in het leven en willen alle ballen in de lucht houden. We weten dat bewegen en gezonde voeding nodig zijn om fit te blijven, waarom dan niet de veroudering uitstellen met hormonen?”

Ook Jeanette wijst erop, dat je er op tijd mee moet beginnen. “Ideaal is rond je veertigste, maar later kan ook, helemaal als je nog maar net in de menopauze zit. We moeten niet op zoek willen gaan naar de eeuwige jeugd, maar als je hormoonsuppletie zorgvuldig toepast, dus alleen gebruikt wanneer je gezond bent en geen verhoogd risico hebt op borstkanker, kan het helpen om je goed te voelen en je energie te behouden.”

Ik vertel mijn huisarts dat ik bij een overgangsconsulent ben geweest en graag hormonen wil. Maar bijna spottend zegt ze dat ik het recept niet krijg. Ik snap dat ze zo reageert en vele huisartsen zullen het met haar eens zijn, maar na alle stukken en onderzoeken die ik heb gelezen en deskundigen die ik heb gesproken - ook gynaecologen - ben ik een groot voorstander geworden van hormoonsuppletie. Ja, ook al is het alleen om er jong uit te blijven zien.Wedden dat de huisartsen er over een paar jaar ook zo over denken? Vooralsnog laat ik het erbij zitten. Als ik klachten krijg, ren ik meteen naar de huisarts. Wellicht dat ik dan wel hormonen voorgeschreven krijg.

‘Ik ben inmiddels een groot voorstander van  hormoonsuppletie. Ook al is het alleen om er jong uit te blijven zien’

Welke hormonen en waar?

Aan de hand van je klachten en wensen kan een huisarts, een overgangsconsulent of een gynaecoloog, al dan niet bij een menopauzekliniek, hormonen voorschrijven. Voor een gynaecoloog en menopauzekliniek is een verwijzing van de huisarts nodig. Ook kunnen anti-agingartsen hormonen voorschrijven; die kosten worden overigens niet vergoed. Er zijn synthetische en bio-identieke hormonen, pleisters, zalven en pillen. Meestal gaat het om een combinatie van oestrogenen en progesteron. Maar ook testosteron kan worden voorgeschreven.

www.overgangsconsulente.com. Googel op ‘menopauzespreekuur’ om te zien bij welk ziekenhuis je terechtkunt.

Risico’s

Na vijf jaar hormoontherapie heb je een iets grotere kans op borstkanker dan wanneer je niets gebruikt. Het risico neemt daarna per jaar met 0,1% toe. In de eerste vijf jaar zijn de risico’s gelijk. De kans op trombose neemt iets toe, van 0,1% naar 0,2%, maar is lager dan bij anticonceptie-pilgebruikers. Na je zestigste wordt de kans op hart- en vaatziekten groter. 

Voordelen

HRT (Hormone Replacement Therapy), zoals hormoonsuppletie wordt genoemd, heeft naast de vermindering van overgangsklachten de volgende voordelen:

• Gunstige invloed op de botdichtheid, voorkomt osteoporose.
• Gunstige invloed op het cholesterolgehalte.
• Verlaagt de kans op diabetes.
• De huid veroudert minder snel en je hebt minder last van haaruitval. 

Bron: De overgang, het no nonsense handboek. José Rozenbroek & Jos Teunis.

In veel landen, waaronder Frankrijk, België en Amerika, wordt hormoontherapie standaard aangeboden vanaf 45 jaar, ook al zijn er geen overgangsklachten. Het Amerikaanse oud-supermodel Lauren Hutton, een groot voorstander van hormoon-therapie om jong te blijven: "Ik kan zo zien wie er hormoonsuppletie gebruikt. Die vrouwen zien er jonger uit en hebben een minder gerimpelde en droge huid. Ook Sophia Loren zegt dat het aan HRT te danken is, dat ze haar jeugdigheid zo lang heeft weten te behouden."