Hoe overleef ik 5 dagen kerst? De tricks van een ervaringsdeskundige

Veertig jaar geleden werd ik op derde kerstdag gezegend met de komst van een broertje. Vond ik dat als kind heel leuk, omdat daarmee de feestdagen een dag langer duurden, als tiener die snel aankwam was ik minder enthousiast. Datzelfde broertje maakte me acht jaar geleden trotse tante van een neefje dat – jawel – de dag voor kerstavond werd geboren. Naast ontzettend veel blijdschap zorgde dit ook voor lichte paniek in de familie: niet nóg een feestdag erbij!

Het kon sindsdien voorkomen dat ik na het vijfdaagse feestdagenwalhalla bij de familie twee à drie kilo zwaarder huiswaarts keerde. Gelukkig beschik ik tegenwoordig over wat tips en tricks, waardoor ik soms zelfs iets líchter uit de strijd kom. Doe er je voordeel mee.

Bedankt voor je aanmelding! Let op: je ontvangt binnen 10 minuten een mail om jouw e-mailadres te bevestigen.

Inschrijven

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Dag 1: 23 december

Ontwijk de borrelplank, word tante: ‘Let the games begin,’ zou ik bijna zeggen, want vandaag start het vijfdaagse winterfestijn. Mijn neefje is jarig en dat betekent natuurlijk: taart! Maar ook chips, olijven, nootjes en ga zo verder. Met het taartgedeelte heb ik nooit zo’n moeite, omdat ik niet zo’n zoetekauw ben, maar zodra de hartige snacks op tafel komen, ga ik het liefst los.

Op het verjaardagsfeestje aangekomen kies ik mijn favoriete gebakje, citroenmeringue, en geniet ervan. En ja hoor, daar zijn de hartige snacks. Nu wordt het moeilijk. Maar het voordeel van tante zijn is dat ik constant word meegesleurd door mijn neefje en nichtje. Dus tussen het snaaien door sta ik te voetballen, fungeer ik als paard, moet ik een dansje doen en verstoppertje spelen. Zo kom ik toch nog aan mijn portie beweging. En als ik mijn schoonzusje hoor zeggen ‘Zal ik de airfryer aanzetten voor de bitterballen?’ interpreteer ik dat als het sein om naar huis te gaan.

Bekijk ook

Feestje in de keuken! 3 recepten van Sergio Herman | Nouveau

Het nieuwe kookboek van de Zeeuws-Vlaamse topkok Sergio Herman is een ode aan kleur, plezier en het vieren van het leven.

Dag 2: 24 december

Red me van dit suikermonster: Op de dag voor kerst plan ik altijd een sportles in. Vandaag is dat spinning, waarmee ik zo’n 700 calorieën verbrand. Daarna is er de jarenlange traditie van het koken van het kerstmaal van de overleden moeder van mijn beste vriend. Nu was zij geen overdadige vrouw en at ze vooral Hollandse kost, dus gebakken aardappeltjes, sperziebonen, kipdrumsticks en stoofpeertjes it is. Ik voel me niet overvol na deze maaltijd. Maar dán: mijn beste vriend is nogal een zoetekauw. En dat is echt een understatement. Al wéken voor Sinterklaas ligt zijn ‘snoepkast’, ja echt, vol met kruidnoten, speculaas, marsepein, kerstkransjes en ander honderd procent suiker/glazuurbrekend snoepgoed, en dat gaat door tot ver in het nieuwe jaar. Zoals gezegd hou ik juist níét van zoet, maar zie je maar eens in te houden als iemand voor je neus aan het snaaien is. Vanavond heb ik me weten te beperken tot de pure kerstkransjes – ik weet niet meer hoeveel.

Dag 3: 25 december

Thank God it’s Christmas: Voor mij is deze dag de belangrijkste, de dag waarop het écht draait om genieten en samen zijn. Mijn moeder is van het type ‘Je kunt nooit te veel eten in huis hebben’ en ‘Overdaad schaadt níét’, dus dan begrijp je een beetje hoe het er bij ons aan toegaat. En daarom heb ik een aantal eetspelregels voor mezelf ingesteld. Sinds een paar jaar doe ik, af en aan, aan intermittent fasting. Dat betekent dat ik probeer na acht uur ’s avonds niet meer te eten en in ieder geval pas na het middaguur ontbijt. Overdag eet ik zoveel mogelijk eiwitten en zo min mogelijk brood, zodat ik meer verzadigd raak. Ik ontbijt/ lunch met een grote kom magere kwark, fruit en muesli. In de loop van de middag neem ik nog één bruine boterham met gebakken ei en augurk. Ook vandaag hou ik me, voordat ik naar mijn moeder ga, aan dit schema.

Andere spelregel: ik moet net niet te veel honger hebben als ik arriveer, dus eet ik vooraf een gekookt ei, rauwkost of een kom groentesoep. We gourmetten lekker oldskool deze eerste avond. Mijn overlevingsstrategie: ik zorg dat de schaal met stokbrood en de kruidenboter ver bij me vandaan staan, ik vul een derde van mijn bord met salade, bak heel veel groenten en gril vooral vis, kip en biefstuk. Op sausjes ben ik dol, dus die komen in allerlei smaken en variaties op mijn bord – wat dat betreft geen restricties.

Als drankjes: bubbels en water. Na het eten kunnen we allemaal geen boe of bah meer zeggen. Maar met twee kinderen in huis blijf je actief. We zetten de radio wat harder en ik dans met mijn nichtje door de kamer. Later op de avond staat iedereen fanatiek om de sjoelbak. Als mijn moeder om elf uur vraagt ‘Zal ik nog hapjes op tafel zetten?’ roept iedereen gelukkig in koor: ‘Nee ma!’ Mijn moeder wil ook altijd de restjes meegeven, maar die weiger ik en pass ik door naar mijn schoonzus. Zo kan ik morgen enigszins mijn eigen plan trekken.

Dag 4: 26 december

Ik wil niet meer! Ik word half wakker en ‘Ik wil niet meer’ gonst door mijn hoofd. Ik wil niet meer eten. Niet meer drinken. Het is klaar. Ik ben er nog niet, maar gelukkig wel al over de helft. Deze dag vormt voor mij altijd het begin van een soort kerstdetox. Traditie op tweede kerstdag is een lange wandeling over het strand en door de duinen. Lekker doorstappen en een frisse neus halen. Daarnaast drink ik zoveel mogelijk water, eet ik gezond en vooral: niet zo veel. Maar dan krijg ik een appje van een vriendin: ‘Ga je mee naar de kroeg?’ Tja, dat is natuurlijk wel gezellig. Ik spreek met mezelf af maar één alcoholische versnapering te nemen en verder alleen non-alcoholisch te drinken. Dat gaat goed, tot iemand een fles bubbels opentrekt. En ja, dan komen ook de bitterballen en andere snacks op tafel. Nou ja, nu we er toch zijn. Een mens moet toch eten...

Dag 5: 27 december

Het medelijdengebakje: Mijn broertje is jarig! Eigenlijk heb ik medelijden met hem, want op zijn verjaardag kúnnen we allemaal niet meer. Niemand heeft meer zin in gebak of ander lekkers. Nu kun je natuurlijk ook bij elkaar komen zonder eten, maar dat heeft niemand in onze familie ooit nog bedacht. Misschien ga ik dat toch maar eens opperen. Familie is leuk, maar we hebben elkaar even te veel gezien de afgelopen dagen. Natuurlijk ga ik toch bij hem langs en eet ik een gebakje mee – al is het een beetje uit medelij­den. En dan ga ik heel snel naar mijn eigen huis. Ik wil rust en regelmaat en ik kan voorlopig geen zoetigheid meer zien. Maar gezellig was het wel.

Survival Guide: Zo kom je niet aan tijdens de feestdagen

In de praktijk van diëtist, gezondheids­wetenschapper en schrijver Everdien van der Leek (iamafoodie.nl) vragen in oktober al de eerste cliënten om advies over hoe ze ongeschonden de feestdagen kunnen doorkomen. Dit zijn haar tips.

Eet- en beweegtips

1. Bedenk een actieplan: ‘Bedenk vooraf hoe je je wil voelen ná de feestdagen. Futloos en vol of energiek en fit? Probeer goed naar jezelf te luisteren. Juist deze dagen staat er veel op tafel en wil je het liefst van alles wat proeven. Het duurt zo’n 20 tot 30 minuten voordat je je verzadigd voelt, maar in 15 minuten kun je heel wat weg eten. Bedenk daarom vooraf waar je die dag zin in hebt en kiest bewust.’

2. Hou je dagelijkse ritme aan: ‘Als je niet gewend bent aan intermittent fasting, raad ik aan om zoveel mogelijk je eigen ritme en eetpatroon aan te houden. Kies overdag voor voedzaam en vullend, zoals eiwitrijke producten en groente. Zorg ervoor dat je niet uitgehongerd aankomt op een verjaardag of bij de kerstmaaltijd. Het risico is dat je dan met knagende trek in de broodmand duikt en veel meer eet dan normaal.’

3. Verkies kwaliteit boven kwantiteit: ‘Als je dingen eet waaruit je voldoening haalt, treedt eerder verzading op. Vraag je dus af: vind ik dit nu echt lekker of eet ik het omdat het op tafel staat? Weet je dat de kerstdis van je moeder niet zo voedzaam is, of dat tante Bep altijd diepvriesgebak op tafel zet, dan kun je voorstellen zelf iets mee te nemen. Denk aan bananenbrood of linzensoep. Iets wat je lekker vindt, maar ook voedzaam is.’

4. Drink bewust: ‘Alcohol en frisdrank bevatten amper voedingsstoffen, waardoor je als je drinkt meer honger krijgt en meer gaat eten. Wissel daarom af met water, dan voel je je de dag erna ook fitter. Wel een drankje? Droge witte wijn en bubbels zijn minder calorierijk dan bier of sterkedrank. Of kies voor een feestelijke mocktail of een alcoholvrij biertje.’

5. Nee is ook een antwoord: ‘Als je een beetje op je calorie-inname wil letten, zijn de feestdagen een uitdaging. Opmerkingen als ‘Hé, doe gezellig mee’, ‘Je bent toch al slank?’ of ‘Doe niet zo saai, hier een wijntje’ zijn vaak niet van de lucht. Onthou dat je je tegenover niemand hoeft te verantwoorden en kies wat voor jou belangrijk is.’

6. Beweeg! ‘Vaak eindigen we na een kerstmaaltijd loom op de bank. En als er dan nog hapjes op tafel komen, eet je vrolijk verder. Nodig daarom je familie uit voor een avondwandeling. Door te bewegen en uit te waaien, raak je dat lome gevoel kwijt en voel je je – lichamelijk én mentaal – direct een stuk fitter.’

7. Genieten staat voorop: ‘Genieten is niet alle remmen los omdat het de feestdagen zijn, maar bewust kiezen voor wat je echt lekker vindt. Kies een taartje bijvoorbeeld niet uit op basis van goed of fout of groot of klein, maar bedenk of je het de moeite waard vindt. Ben je na deze dagen iets zwaarder, bedenk dan dat het vaak vocht is, omdat je meer koolhydraten hebt gegeten. Pak je normale eetritme weer op – geef dus alle restjes mee aan de familie! –, slaap goed, beweeg en je zult zien dat die pondjes er binnen no-time weer af zijn.’