Frits Spits op muzikale bedevaart voor zijn grote liefde

We groeiden op met zijn legendarische Avondspits, met die stem waar je meteen rustig van wordt is hij niet weg te denken van de radio: Frits Spits, door  radiokenners maandagavond in Met het oog op morgen uitgeroepen tot belangrijkste radiomaker van de vorige eeuw. 

De jury noemt Spits 'een van de allerbeste sfeermakers en verhalenvertellers op de radio'. En dat is ie, altijd geweest. Temidden van vaak onnozel dj-gekakel staat hij voor klassiek beschaafd en smaakvol: zeventien jaar lang met De Avondspits en achttien jaar lang met Tijd voor Twee. Met veel stijl maakt hij als 71-jarige nog steeds radio: sinds 2014 elke zaterdag op NPO Radio1 met de Taalstaat, waarin hij taalkwesties bespreekt en schrijvers en dichters interviewt.

Onlangs bracht hij een boek met cd uit: Alles lijkt zoals het was, waarinhij aan de hand van Nederlandstalige liedjes terug op een jaar van rouw na het overlijden van zijn vrouw Greetje in mei vorig jaar. Op hun vijftiende gaven ze elkaar de eerste kus. Hij was lamgeslagen. Hij moest rouwen, besefte hij, en proberen verder te leven. Maar hoe? En waaróm nog, zonder zijn geliefde, zijn steun en toeverlaat?

Muzikale bedevaart

In de maanden na Greetjes dood selecteerde hij nog Nederlandstalige liedjes waar hij zijn gedachten en gevoelens bij op papier zette. Zo groeide het boek, zonder vooropgezet plan. De basis is een dubbel-cd met twintig bestaande Nederlandse liedjes van de laatste jaren. Bij elk daarvan schreef de presentator een overpeinzing van een pagina of zes, vaak aan de hand van versregels uit het lied. Hij schetst een beeld van zijn geliefde en vertelt over zijn ervaring met rouw en troost. Een ‘muzikale bedevaart’ noemt hij het. 

Houvast

In een interview in Trouw zegt hij: “Nee, het is heel organisch tot stand gekomen. Ik móest het schrijven. Natuurlijk waren er lastige momenten, bijvoorbeeld als ik probeerde vast te leggen wat het betekent als iemand van wie je zoveel hebt gehouden plotseling wegvalt. Ik voelde me in het luchtledige zweven, zonder grond onder mijn voeten, als een ruimtevaarder. Ik ging op zoek naar houvast. Die probeerde ik te vinden in muziek en taal.'

Geen pizzaboer

Of het hem lukt om het dagelijks leven te hervatten: 'Wisselend. Als ik zaterdagochtend De Taalstaat presenteer, gaat het goed. Maar als ik daarna thuiskom, is het gat heel diep. Het gevoel dat ik haar nooit meer kan zien of vasthouden, nooit meer met haar kan praten. Ongelofelijk. Je denkt voortdurend: het zal toch niet echt zo zijn? Toch is het zo. Ondertussen houd ik het huis schoon. Ik doe de tuin, ik strijk, ik kook. Ik ben nog niet één keer naar de pizzaboer geweest.'

Verdriet delen

'Je deelt je verdriet met je kinderen en met vrienden om je heen. Maar je moet het ook voor een belangrijk deel alleen doen. De dood is eigenlijk heel gewoon, maar we ervaren hem als ongewoon. We kunnen er in onze cultuur niet goed mee omgaan. Als iemand dood is, vinden mensen al vrij snel dat je er niet meer over moet zeuren. Misschien was ik zelf vroeger ook wel zo, ik was een beetje bang voor de dood. Maar ik heb nu gemerkt dat je er toch iets mee moet. Ik wil niet weg van de rouw. Ik wil Greetje met me meenemen in mijn verdere leven, veel over haar praten. Echte vrienden accepteren dat.'

Altijd de radio aan

'Na Greetje’s dood is er een enorme leegte ontstaan. Het is afschuwelijk stil in huis, waar ze hóórt en waar ze niet is. Daar word je iedere seconde mee geconfronteerd. Muziek helpt, ja. Ik heb de hele dag de radio aan. De radio was al mijn grootste vriend, maar het is een nog grotere geworden. Liedjes trekken me omhoog, en soms juist de diepte in. Ik ervaar muziek als louterend en troostend.'

Alles lijkt zoals het was - Frits Spits - € 24,99

Bron: Trouw

Beeld: ANP

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in