Stressprofessor Christiaan Vinkers: 'Burn-outs bestaan niet'

Hij is hard op de diagnose, maar niet op de mens erachter.

Het zijn voor veel mensen stressvolle tijden. Een beetje stress is goed, het helpt om uit je bed te komen en wat te gaan doen. Maar te veel stress kan tot tal van problemen leiden: een depressie, angststoornis, maar ook tot lichamelijke klachten als rug- en maagpijn, een minder goed functionerend immuunsysteem en hartklachten. "Maar niet tot een burn-out," zegt psychiater en stress-onderzoeker Christiaan Vinkers. "Want een burn-out bestaat niet."

'In New York is er dus niemand die niet naar zijn werk gaat vanwege een burn-out'

 Hij schreef er een boek over: In de ban van burn-out waarin hij uitlegt dat een burn-out geen harde medische diagnose is, omdat de klachten daarvoor te divers zijn. Nederlandse huis- en bedrijfsartsen gebruiken de diagnose tegenwoordig wel, maar Nederlandse psychiaters niet. In de Verenigde Staten gebruiken huisartsen noch psychiaters het als ziekte. "In New York is er dus niemand die niet naar zijn werk gaat vanwege een burn-out," zegt Vinkers in het Parool. "In Nederland gaat het naar schatting om 17.500 mensen, die gemiddeld driehonderd kalenderdagen ziek zijn."

'Een arts of psycholoog kan een burn-out niet betrouwbaar vaststellen, en dat is een groot probleem'

Dat een burn-out volgens hem niet bestaat, wil niet zeggen dat de klachten van overprikkelde mensen niet reëel zijn. "Mensen die de diagnose burn-out hebben gekregen, zijn geen aanstellers," zegt hij. "Integendeel: het zijn ernstige klachten die soms lang aanhouden. Ik ben hard op de diagnose, maar zeker niet op de mens erachter. Alleen is de wetenschappelijke basis van de diagnose gewoon enorm wankel. Een arts of psycholoog kan een burn-out niet betrouwbaar vaststellen, en dat is een groot probleem."

'Ooit zijn lichaam en geest in de geneeskunde strikt uit elkaar getrokken, terwijl dat in realiteit niet kan'

"Het staat wetenschappelijk echter wél als een paal boven water dat te veel stress leidt tot mentale en lichamelijke problemen. Te veel stress werkt bijvoorbeeld door op het hormoonsysteem. Ooit zijn lichaam en geest in de geneeskunde strikt uit elkaar getrokken, terwijl dat in realiteit niet kan."

'Het streven is: het voorkomen van overbelasting, en als het gebeurt, een behandeling die mensen echt helpt'

Vinkers benadrukt het belang van een goede diagnose: "Omdat je een aandoening beter kunt verhelpen als er overeenstemming is over wat die aandoening precies is. Zolang er onduidelijkheid over bestaat, blijft de weg naar de beste behandeling of het voorkomen ervan uit. En dat is het streven: het voorkomen van overbelasting, en als het gebeurt, een behandeling die mensen echt helpt. Nu gaan mensen met serieuze stressklachten googelen op ‘burn-out’ en komen ze terecht bij tal van hulpverleners binnen en buiten het reguliere circuit, die elk een andere aanpak voorstellen. Dat werkt enorm verwarrend, en bovendien is er vaak geen wetenschappelijk bewijs voor deze aanpakken. Ik denk dat die mensen met ernstige klachten vaak beter af zijn bij psychologen of psychiaters."

Christiaan Vinkers: In de ban van burn-out, Uitgeverij Prometheus, € 23,50.

Foto (c) Getty Images

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in