Pro-age specialist Wies: 'Veel dingen worden beter als je ouder wordt'

Mooi zijn, groeien en nieuwe doelen bereiken. Niet ondanks, maar dankzij het ouder worden. Onderzoeker en trainer Ellen Heuven (51) weet hoe je dat aanpakt.

'Das war einmal,’ zeggen mijn beste vriendin en ik regelmatig tegen elkaar als we het over dingen hebben die niet meer zijn en kunnen op onze leeftijd. De korte rokjes, moeiteloos sporten, tot diep in de nacht dansen, scoren op het werk, de gladde jonge benen, de aandacht van de mannen.

We bespreken het altijd met veel zelfspot, maar soms worden we er ook echt een beetje weemoedig van

We bespreken het altijd met veel zelfspot, maar soms worden we er ook echt een beetje weemoedig van. Alsof al het mooie achter de rug is. Een gedachte die helemaal aansluit bij het beeld dat zo veel mensen hebben van ouder worden. Het leven wordt vaak gezien als een berg. Als kinderen en jongvolwassenen leren we nieuwe dingen, maken we pijlsnel carrière en reuzensprongen in zelfontwikkeling en is ons lichaam sterk en mooi.

Rond ons veertigste bereiken we de piek van de berg en vervolgens begint de weg naar beneden. We krijgen lichamelijke gebreken, het geheugen wordt minder, de huid wordt slap en rimpelig en in ons werk worden we soms naar een tweede plan geschoven. Met andere woorden: de eerste levenshelft is het goede deel, waarin alles tot bloei komt, in de tweede helft verwelken we.

Dat deze kijk op het leven niet alleen heel beperkt is, maar ook gelukkig en gezond ouder worden in de weg staat, laat onderzoeker en trainer op het gebied van de positieve psychologie Ellen Heuven zien in haar boek Positief Ouder. Hierin beschrijft ze de levensloop van twintig inspirerende vijftigplusvrouwen en bespreekt ze de nieuwste onderzoeksresultaten op het gebied van positief ouder worden.

Waarom zijn de overtuigingen die we hebben over ouder worden zo belangrijk?

‘Omdat ze heel veel invloed hebben op ons dagelijks gedrag. Als je je afvraagt of je op je vijfenvijftigste nog wel een onderneming kunt starten of denkt dat je te oud bent om een nieuwe baan te vinden, dan ga je daar naar leven. Een negatieve kijk op onze tweede levenshelft, zoals veel mensen hebben, kan zo een selffulfilling prophecy worden, omdat het onlogisch voelt om met volharding en inzet proberen verder te groeien. En dat werkt door op je geestelijke en lichamelijke gezondheid.

Maar het feit dat er tot op heel hoge leeftijd nieuwe verbindingen in de hersenen kunnen worden aangemaakt, en de dichtheid van de neurale netwerken het hoogst is tussen ons zestigste en tachtigste levensjaar, betekent dat de lijn qua ontwikkeling, groei en mogelijkheden niet naar beneden gaat maar juist omhoog.

'Als je ouder bent, ben je in staat situaties vanuit meerdere perspectieven te waarderen'

Ook op emotioneel vlak groeien we. Jongeren ervaren emoties veelal eendimensionaal, ze zijn of woedend of blij of hebben een andere emotie. Als je ouder bent, ben je in staat situaties vanuit meerdere perspectieven te waarderen en te bekijken. Je kunt boos zijn, maar tegelijkertijd ook compassie voelen. Ja, we worden fysiek minder sterk en ja, onze huid vertoont rimpels, maar daarmee kunnen we wel groeien en gelukkiger worden. Onze houding, ideeën en overtuigingen zijn minstens zo belangrijk voor onze gezondheid als onze voeding en artsen. Het heeft echt zin om je gedachten om te buigen.’

Hoe kun je leren om positief naar ouder te worden te kijken?

Ga eerst bij jezelf na welke overtuigingen je hebt over ouder worden. Alleen al die bewustwording doet veel. Zie je oude mensen als onbekwaam en afhankelijk? Zeg je dingen als ‘Daar ben ik te oud voor’ of ‘Kan dat nog wel op mijn leeftijd?’ Door jezelf aan te leren er anders over te praten, ga je er vanzelf positiever over denken. Daarnaast helpt het om positieve rolmodellen te zoeken. Vrouwen die net zo oud als of ouder zijn dan jij en die je geweldig vindt. Zo leuk of succesvol kan ouder worden dus zijn. Het is niet altijd makkelijk omdat de maatschappij vaak jonge mensen als rolmodel laat zien. Ik vind dat wij zelf ook kunnen bijdragen aan een andere beeldvorming.

'Ik ben ervan overtuigd geraakt dat wij tot op hoge leeftijd kunnen groeien'

Door duidelijk te laten zien dat vrouwen van onze leeftijd een belangrijke plek innemen in de maatschappij. Een andere tip is om kennis op te doen over ouder worden. Dan besef je dat ouder worden niet erg is. Door het schrijven van dit boek ben ik daar zelf ook achter gekomen. Het is zoals Marie Curie zei: ‘Als je kennis over iets hebt, hoef je er niet bang voor te zijn.’ Ik ben ervan overtuigd geraakt dat wij tot op hoge leeftijd kunnen groeien, zowel cognitief, als emotioneel, seksueel en spiritueel. Je hoeft helemaal niets op te geven.’

WERK

‘Mocht je denken dat het als vijftigplusser lastig is om een eigen bedrijf op te zetten, dan heb je het mis. Na vijf jaar blijkt 70 procent van de bedrijven van vijftigplussers nog te bestaan tegenover slechts 28 procent van die van jongere ondernemers. Uit onderzoek blijkt dat ouderen beter in staat zijn om een bedrijf te starten en te runnen dan jongeren. Ze zijn succesvoller en hun ondernemingen houden langer stand dan de start-ups van jongere mensen. Er valt nog zoveel te ontwikkelen, bijvoorbeeld voor onze eigen leeftijdsgroep. De groep die nog alles kan en zoveel kansen heeft, maar een beetje een vergeten doelgroep is.’

UITERLIJK/LICHAAM

‘Vanuit de maatschappij ligt er ontzettend veel druk op het uiterlijk. We zijn jeugdgericht, of denken dat je jong moet zijn om seksueel aantrekkelijk te zijn. Maak je daar los van en stel jezelf een realistisch doel. Bijvoorbeeld: Ik wil er mooi en goed uitzien binnen mijn leeftijdscategorie, maar niet jonger. Je kunt met je leefstijl en gedrag zelf invloed uitoefenen op de manier waarop je ouder wordt. Een ander aspect is dat je accepteert dat je veroudering niet helemaal kunt tegengaan. Wij kunnen als vrouwen heel goed de Schoonheid zien en erkennen van andere oudere vrouwen. Waarom zou je zelf niet zo’n mooie oudere vrouw zijn?’

SEKS

‘Wijdverbreid is het idee dat het seksleven van vrouwen na de menopauze achter uitholt. Sommige vrouwen ervaren dat zo, maar er zijn ook andere scenario’s mogelijk, waarbij seksualiteit een opleving of nieuwe dimensie krijgt. Sowieso is het belangrijk om als er klachten zijn te gaan praten met  een arts. Besteed er veel aandacht aan en leg je er niet bij neer. Helaas is de medische hulp vooral gericht op de man, terwijl er voor vrouwen ook heel veel mogelijk is. Maak er werk van. Ook belangrijk is erop te vertrouwen dat je seksueel aantrekkelijk bent. De gerenommeerde psychotherapeut Esther Perel zegt daarover: ‘Als je de jeugd niet als focus hebt, maar in plaats daarvan uitgaat van het zelfvertrouwen, de ervaring en het voorrecht die leeftijd met zich meebrengen – volledig begrijpt dat je eindelijk kunt doen wat je wilt, beseft dat je jouw rollen hebt vervuld – dan geloof ik dat seksualiteit vaak verbetert met de leeftijd. De sleutel is de omschakeling van focus op prestatie naar focus op beleving, van resultaatgerichtheid naar plezier en verbinding.’

PERSOONLIJKE ONTWIKKELING

‘Het ultieme stadium in de menselijke ontwikkeling is zelftranscendentie: het tegenovergestelde van  egocentrisch zijn. In plaats van je te concentreren op het eigen geluk en materieel succes gaat zelftranscendentie over de zorg voor anderen, de planeet, het klimaat, de maatschappij. Het interessante is dat zelftranscendentie groeit naarmate we ouder worden. Door te kijken hoe je bij kunt dragen aan een betere wereld of wat je kunt betekenen voor anderen, kun je heel erg groeien als mens. Het draagt enorm bij aan ons levensgeluk.’

Pro-age deskundige Wies Verbeek schrijft in Nouveau én op haar eigen site BLOW over Een Beetje Leuk Ouder Worden.

Dit artikel heeft eerder in de printeditie van Nouveau gestaan.

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in