Op 3 juni 2020 overleed tv-presentator, schrijver en theatermaker Marc de Hond. In haar boek Laat je tranen vloeien tot een vijver gaat zijn vrouw Remona de Hond-Franssen de confrontatie met dit grote verlies aan.
Allereerst, hoe gaat het met je?
‘Het gaat goed. Er is veel met me gebeurd sinds mijn boek is uitgekomen. Ik ben heel blij dat het er is, maar ook dat het klaar is.’
Kun je dat uitleggen?
‘Tijdens het schrijven heb ik de hele periode van Marcs ziekte en overlijden herbeleefd en opnieuw doorvoeld. Ik ben me veel dingen gaan herinneren, de mooie, maar zeker ook de minder mooie dingen. Dat was soms zwaar, zwaarder dan ik op het moment zelf doorhad. Ik heb heel veel tranen gelaten, bij sommige stukjes moet ik zelfs nu nog huilen.’
Heeft het schrijven ook therapeutisch gewerkt?
‘Ja, hoewel ik dat niet per se van tevoren had bedacht. Toen ik nog twijfelde of ik wel aan een boek moest beginnen, zei mijn psycholoog dat het goed voor me zou zijn, omdat ik dan op gezette tijden bewust met mijn verdriet bezig kon zijn, waardoor het me niet steeds zou overvallen. En dat was inderdaad prettig.’
Heeft het je ook nieuwe inzichten gegeven?
‘Ja. Voordat ik met schrijven begon, dacht ik nog weleens: wanneer voel ik me nou beter? Maar ik heb gemerkt dat ik het aankan om mijn pijn te voelen, dat ik zelfs niet meer zonder dat gemis en verdriet wíl, omdat ik Marc en zijn liefde juist daardoor weer heel dicht bij me voel. Die pijn is liefde.’
Toevallig zag ik vandaag het televisie-interview van Coen Verbraak met culinair journaliste Nadia Zerouali, die zeventien jaar geleden haar man door een auto-ongeluk verloor. Zij vertelde dat ze ondanks het intense verdriet ook altijd geluk heeft gevoeld. Herken je dat?
‘Dat herken ik inderdaad. Het doet me denken aan een vraag die mij laatst werd gesteld: ‘Lacht het leven weer?’ Ik antwoordde daarop: ‘Het leven is veranderd, maar het is nooit gestopt met lachen.’ Mooi dat dit kan hè? Ik kan me er alleen geen voorstelling van maken hoe het is om je partner zo plotseling te verliezen. De acht weken die ik nog met Marc had nadat hij te horen had gekregen dat hij uitbehandeld was, beschouw ik als een cadeautje. Samen hebben we kunnen rouwen om de toekomst die we niet samen zouden hebben. Marc heeft me heel erg voorbereid op het leven zonder hem. Daardoor heb ik een vliegende start gekregen. In de zomer na zijn overlijden heb ik heel fijne dagen gehad – zonder schuldgevoel.’
Genieten zonder schuldgevoel is een belangrijke boodschap van je boek.
‘Ja, en dat ik dat kan, heb ik echt aan Marc te danken. In zijn gefilmde afscheidsspeech richt hij zich tot mij met de woorden: ‘Laat je tranen vloeien tot een vijver en ga daar in de zomer met de kinderen op varen en in de winter op schaatsen.’ Daarmee gaf hij me de vrijheid om me te voelen zoals ik me wilde voelen. Om door te gaan, mijn leven te leven, gelukkig te zijn.’
Dat heeft je tevens aangemoedigd om een nieuwe man in je leven toe te laten. In je boek hou je je nog een beetje op de vlakte over de toekomst van je relatie met Sil. Hoe sta je er nu in?
‘Sil is inmiddels echt onderdeel van het gezin. Hij hoort er echt bij, maakt alles mee. Op de verjaardag van Marc in september is hij zelfs voor het eerst mee geweest naar zijn graf. Dat was een heel fijn moment, ook voor de kindjes. Natuurlijk is het nog wel zoeken. Soms zou ik willen dat het makkelijker gaat, maar hij gaat het wel aan en dat waardeer ik enorm.’
Marcs boek Licht in de Tunnel is het Nouveau bookazine. Wat betekent dat boek voor je?
‘Het is me heel dierbaar, en ook voor de kinderen straks. Het staat voor alles wat wij samen hebben meegemaakt. Hij heeft het zo mooi opgeschreven. Ik pak het er nog regelmatig bij en dan verlies ik me weer helemaal in de herinneringen.’
twijfelde of ik wel aan een boek moest beginnen, zei mijn psycholoog dat het goed voor me zou zijn, omdat ik dan op gezette tijden bewust met mijn verdriet bezig kon zijn, waardoor het me niet steeds zou overvallen. En dat was inderdaad prettig.’
Heeft het je ook nieuwe inzichten gegeven?
‘Ja. Voordat ik met schrijven begon, dacht ik nog weleens: wanneer voel ik me nou beter?
Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in
- Nouveau