Christian Dior: een kijk op zijn New Look

Toen Maria Grazia Chiuri de eerste vrouwelijke creative director bij het modehuis Dior werd, liet ze er geen twijfel over bestaan: ze is een feministe. ‘We should all be feminists,’ stond er op het simpele witte T-shirt dat een van de mannequins droeg tijdens haar eerste show in 2016. Het is de titel van een beroemd essay van de Nigeriaanse schrijfster Chimamanda Ngozi Adichie. De shows van Chiuri zijn spectaculair. Je moet niet raar staan te kijken als daar plotseling tientallen Spaanse danseressen losgaan of Mexicaanse vrouwelijke rodeosterren rondgalopperen. In januari 2020 presenteerde ze haar collectie in een installatie in de vorm van een vruchtbaarheidsgodin, ontworpen door de feministische kunstenares Judy Chicago. Rond de catwalk hingen vaandels waarop teksten waren geborduurd als: ‘What if women ruled the world?’ Voor de reclamecampagnes van Dior kiest Chiuri bewust voor vrouwelijke fotografen – om ruimte te maken voor een andere blik dan de gebruikelijke mannelijke.

Geraffineerd

Het T-shirt uit 2016 heeft inmiddels een iconische status en is ook te zien tijdens de tentoonstelling Dior – a New Look in het Kunstmuseum Den Haag. Het werk en de visie van Chiuri nemen een belangrijke plaats in op deze expositie, maar centraal staat de man die in 1947 met zijn New Look de wereld veroverde: Christian Dior. Zijn hypervrouwelijke silhouet, met de wespentaille en wijd uitstaande rokken, was voor vrouwen een verademing na de strenge mode en schaarste van de oorlogsjaren. In tien jaar tijd bouwde Dior een indrukwekkend imperium op aan de Parijse Avenue Montaigne. Zijn succes leverde een belangrijke bijdrage aan de naoorlogse Franse economische groei en betekende de comeback van Parijs als centrum van de haute couture. Na Dior’s plotselinge dood in 1957 volgde Yves Saint Laurent hem op als hoofdontwerper. Bijna tachtig later is Dior nog steeds een van de beroemdste modehuizen ter wereld.

Bekijk ook

Zien! Koningin Letizia voor het eerst in Dior | Nouveau

Koning Felipe en koningin Letizia maakten een opkomst in Parijs. Voor de gelegenheid trok Letizia een outfit van het Franse merk Dior aan

Hollywood

Op de expositie in het Kunstmuseum zijn meer dan 110 kledingstukken te zien. Tientallen ontwerpen zijn van het museum zelf, andere zijn uitgeleend door het modehuis Dior of komen uit privécollecties. Een bijzondere privécollectie is die van de Amerikaanse socialite Elizabeth Parke Firestone, die jarenlang een enthousiaste klant van Dior was. De tentoonstelling toont niet alleen een deel van haar opvallend goed geconserveerde Dior-garderobe, maar ook ontwerpschetsen. Ze had namelijk soms geen tijd om naar Parijs te reizen en de collecties te bekijken. Dan schreef ze het modehuis: ‘Ik ben diepongelukkig want ik kan dit najaar niet naar Parijs komen… Ik wil ontzettend graag wat kleding van Dior aanschaffen en word wanhopig bij de gedachte dat ik het dit seizoen zonder zou moeten stellen.’ En dan kwamen er prachtige schetsen uit Parijs haar kant op, waarvan er nu tientallen een plek hebben gekregen op de expositie. Diors ontwerpen vielen ook in de smaak bij Hollywoodsterren als Grace Kelly en Marlene Dietrich. Beroemd is Dietrichs uitspraak: ‘No Dior, no Dietrich!’ toen Alfred Hitchcock haar benaderde voor zijn film Stage Fright (1950). Met andere woorden: ze tekende alleen als Dior haar filmgarderobe ontwierp. Waarbij ze in haar contract zou hebben laten vastleggen dat ze de kleren na afloop mocht houden. De Deutsche Kinemathek in Berlijn leende onder meer een ravissante zwarte avondjurk uit voor de tentoonstelling, samen met sieraden en een sjaal die aan Dietrich toebehoorden. Uit de collectie van het prinselijk paleis in Monaco komen Diorstukken uit de privégarderobe van Grace Kelly. Ook is een Dior-tas te zien die prinses Diana kreeg van de Franse presidentsvrouw Bernadette Chirac. Later doneerde de prinses die aan een veiling ten bate van aidspatiënten in India. De tas heette oorspronkelijk Chouchou, maar het modehuis doopte hem na Diana’s dood om tot Lady Dior.

Platte schoenen

De tentoonstelling in het Kunstmuseum is opgebouwd rond enkele belangrijke thema’s in het werk van Dior, zoals de New Look, de Dior-lijnen, zijn liefde voor bloemen, sterke vrouwen en de Dior-droom – de sprookjesachtige avondjurken die hij ontwierp. Het museum toont hoe zijn opvolgers hun eigen draai aan deze thema’s gaven. Zo laat Maria Grazia Chiuri zich weliswaar inspireren door de New Look, maar in plaats van tailles in te snoeren, geeft zij in haar ontwerpen vrouwen juist bewegingsruimte. ‘Ik behield de traditionele Dior-vormen, maar verwijderde de korsetten,’ zei ze in een interview. ‘Ik geloof dat zelfs iets bijzonders comfortabel moet zijn.’ Zo laat ze haar mannequins vaak op platte schoenen lopen. Dior heeft ooit gezegd dat couturiers ‘meesters van dromen’ zijn. Geheel in die lijn vindt ook Chiuri dat haute couture magisch moet zijn. Maar de moderne vrouw moet zich volgens haar ook makkelijk door het leven kunnen bewegen. En zo geeft zij de indrukwekkende erfenis van Dior een eigentijdse, feministisch geïnspireerde ‘new look’.