Het wonder van de baroktuin van Paleis Het Loo

'Hier stap je echt de 17e eeuw in.'

Een van de routes door het net gerenoveerde Paleis het Loo vertelt het verhaal van Willem III en Maria II. Deze leidt je ook door hun paradijselijke tuin, die er weer precies zo bij ligt als 335 jaar geleden en nu op haar mooist is.

"Mijn lievelingsplek? Dat zijn de colonnades. Eronder bevindt zich het mooiste terras van Nederland en als je erbovenop gaat staan, kijk je uit over de hele tuin en kun je die perfect op je laten inwerken.

Je ervaart dan zelf dat de tuin is aangelegd voor al je zintuigen, dat die echt bedoeld is om van te genieten.’

Renske Ek, sinds 2011 conservator tuinen van Paleis het Loo, vertelt dat Willem III en Maria II het paleis in 1686 lieten bouwen ‘om even te kunnen ontsnappen aan de machtspolitiek in Den Haag.’

Dat ze voor deze locatie kozen, had alles te maken met de tuin die ze erbij wilde laten aanleggen. Paleis het Loo ligt relatief laag ten opzichte van de omringende Veluwe, waardoor er altijd voldoende stro­mend water beschikbaar is.

Dit was niet alleen essentieel voor de veelal exotische planten en bloemen van het echtpaar...

... maar ook voor de fonteinen en cascades, die nu eenmaal niet mochten ontbreken in zo’n 17e-eeuwse barok­tuin.

Het topstuk, de Koningssprong, spuit meer dan dertien meter hoog en was destijds de hoogste fontein in Europa. Alom werd deze paradijselijke – letterlijk, want hij symboliseerde het paradijs op aarde – perfect symmetrische tuin midden op de ruige en droge Veluwe als een wonder beschouwd. En dat was precies de bedoeling van Willem en Maria – met dit wonder onderstreepten zij hun macht en rijkdom.

Rücksichtslos vervangen

Dat de tuin er tegenwoordig net zo bijligt als 335 jaar geleden mag evengoed een wonder heten. Want zo zorgvuldig als hij werd aan­gelegd, zo rücksichtslos werd hij door een Engelse landschapstuin vervangen toen de mode dat dicteerde.

Maar tot grote verrassing van onderzoekers werd de structuur van de oorspronkelijke tuin eeuwen later onder een dikke laag zand teruggevonden. Dankzij deze wonderbaarlijke vondst kon de tuin worden teruggebracht naar zijn oor­spronkelijke staat.

De eerste reconstructie ging in de jaren tachtig open voor publiek. Intussen ging het archiefonderzoek door. Hierdoor is de tweede reconstructie, die een aantal jaar geleden werd afgerond, nóg nauwkeuriger. Ek zegt: ‘Deze tuin is uniek. Het is het enige voorbeeld van een Hollandse baroktuin in Nederland. Als je hier komt, stap je echt de 17e eeuw in.'

Voor meer informatie: Paleis het Loo

Foto's (c) Brunopress, Getty Images, Paleis het Loo. Deze reportage heeft eerder in de printeditie van Nouveau gestaan © Nouveau / DPG Media 2022

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in