Royal laatbloeiers: prins Edward en hertogin Sophie

Zo sudder je krap vijfentwintig jaar in de luwte van de troon, zo behoor je tot de bekendste gezichten van de Britse koninklijke familie. Het overkwam Edward en Sophie, de hertog en hertogin van Edinburgh.

Privilege

Door het tijdelijk wegvallen wegens ziekte van Charles III en Catherine, de prinses van Wales, werden prins Edward, de jongste broer van koning Charles, en zijn vrouw Sophie opeens naar voren geschoven om de agenda passend te krijgen.

Nu deden ze dat eigenlijk altijd al, alleen veel minder zichtbaar. Edward noch Sophie heeft een flamboyante persoonlijkheid en ze kregen jarenlang vooral redelijk ondankbare klusjes toegeschoven. Dat is nu wel anders en dat is zelfs voor Edward als geboren en getogen prins even wennen. ‘Het is een enorm privilege,’ zegt hij over zijn groeiende status. ‘Je krijgt er bepaalde verwachtingen van sommige mensen bij. Het kan soms vreemd aanvoelen als je ergens binnenkomt met een tafelindeling. Ik denk dan altijd nog: waar moet ik zitten?’

Tegenwoordig dus aan het hoofd, iets waar Edward en Sophie onderling graag grapjes over maken. Het tekent dit stel. Ze hebben een warme band en delen een uitgestreken gevoel voor humor, dat het goed doet bij werkbezoeken.

Bekijk ook

Koning Charles brengt eerbetoon aan koningin Camilla in Schotland | Nouveau

Een bijzondere mijlpaal in het leven van de royals. 

Sophie was niet happig

Edward en Sophie leerden elkaar kennen in 1987, maar ze kregen pas in 1993 een relatie. Edward moest erg zijn best doen om haar te veroveren. Sophie was een succesvolle carrièrevrouw en had de drama’s rond prinses Diana en hertogin Sarah meegekregen via de tabloids; ze stond niet echt te trappelen om zo onder een vergroot­ glas te liggen.

‘Maar ja, hij was toch wel erg leuk. En lief. En erg grappig. En zo attent,’ verzuchtte ze later, zodat het toch tot een verloving kwam. Ze trouwden in St. George’s Chapel, wat een breuk was met de traditie. Maar Edwards broers en zus waren inmiddels alle­maal gescheiden, het hof wilde niet al te hoog van de toren blazen. Om die reden kregen ze bij hun huwelijk dan ook niet de gebruikelijke hertogelijke titel, maar een lagere: graaf en gravin van Wessex. Daarmee werd de deur op een kier gezet naar een normale baan, naast het uitvoeren van royal taken, zoals Harry en Meghan, de hertog en hertogin van Sussex, later ambieerden.

Theater en televisie

Het werd ook toen geen succes. Edward werkte in de entertainment­ industrie, onder andere voor musical­ magnaat Andrew Lloyd Webber. Later waagde hij zich aan tv­producties. Een royal versie van Spel zonder grenzen waarin hijzelf, zijn zus Anne, zijn broer Andrew en zijn schoonzus Sarah mee­ deden voor een goed doel werd gezien als een pr­-ramp, hoewel hij er ander­ half miljoen pond mee binnenhaalde. Later produceerde hij documentaires en tv­-drama’s, maar zijn Ardent Pro­ductions kwam nooit uit de rode cijfers. In 2002 besloot hij zich fulltime te wijden aan het ondersteunen van zijn moeder: ‘Het is me een eer om me in te zetten voor de Kroon,’ zei hij. ‘Dit is wat je doet in deze familie. Je dient.’

In dienst van de kroon

Ook pr­-vrouw Sophie had het moeilijk met de spagaat tussen functioneren in haar baan en bij het koninklijk huis horen. In 2001 trapte ze in een valstrik van een News of the World­reporter die zich voordeed als een rijke sjeik. Uit in het geheim gemaakte opnames zou blijken dat ze bij een meeting tijdens een informeel gesprekje de konink­lijke familie zou hebben beledigd en koningin Elizabeth ‘een ouwe schat’ zou hebben genoemd. Op zich viel het nog best mee, maar het voelde toch als ‘cashen op de Kroon’. Sophie ging door het stof en trok haar conclusies. In 2002 hief ook zij haar bedrijf op om aan de slag te gaan als fulltime royal, een beslissing die naar haar zeggen ‘rust bracht’.

Kers op de taart

Over haar transitie van pr-­vrouw naar fulltime royal zei ze in Tatler: ‘Het heeft beslist even geduurd voor ik mijn draai had gevonden. De frustratie zat voor mij in het temperen van mijn verwachtingen rond wat ik daadwerkelijk kon doen. Ik kon niet bij een goed doel binnenkomen en zeggen ‘Oké, ik denk dat je het zus en zo moet doen’, zoals ik gewend was in mijn werkende leven. Ik moest echt beseffen: ze willen dat je de kers op de taart bent, de persoon die de financiers en de vrijwilligers komt prijzen. Niet per se de persoon die ze komt vertellen hoe ze hun communicatieplan moeten invullen.’

Duizenddingendoekje

Het was een verstandige beslissing vanuit professioneel oogpunt, al was het voor hen privé wel even slikken om hun laatste restje eigen leven in te leveren. Ook omdat ze zeker in het begin het duizenddingendoekje van de agenda van de Windsors waren. Van die niet al te benijdenswaardige positie – je zult maar als ‘de beige royals’ worden omschreven – hebben ze hun grote kracht gemaakt. De rol van Edward en Sophie is onder­steunend en dat nemen ze erg serieus. Ze kijken secuur naar waar gaten in de agenda vallen, welke delen van het land al een tijdje geen bezoek hebben gehad, en vullen die dan in. Zo duiken ze op onverwachte plekken en bij de meest obscure goede doelen op, wat hen mateloos populair maakt.

Vliegende keep

En ze werken hard. ‘Acht werkbezoe­ken in drie dagen verdeeld over drie regio’s is onder zijn gemiddelde,’ zegt een staflid van Buckingham Palace in The Telegraph over de prins. Sophie reist zo mogelijk nog meer en doet daar­ naast ook nog vrijwilligerswerk, zonder daar enige ruchtbaarheid aan te geven. Geen van beiden klaagt ooit over vroeg opstaan om op tijd in een uithoek van het land te zijn. ‘Ze vinden het fijn als hun goede doelen zo extra media­-aan­dacht krijgen,’ aldus het staflid. ‘Hij doet dit al zijn hele leven, het gaat om het in dienst staan van het instituut. Wat hij eerst voor zijn moeder deed, doet hij nu voor zijn broer.’

Ook Sophie heeft zich bewezen. Ze is inmiddels beschermvrouw van zo’n zeventig goede doelen, rijdt vaak zelf naar werkbezoeken en heeft zich ontfermd over gevoelige kwesties als huiselijk geweld. Ook is zij degene die naar brandhaarden als Zuid­-Soedan en Sierra Leone reist en zich man­moedig met Edward door de heetste delen van het Gemenebest zwoegt en zweet tijdens Royal Tours, of acte de présence geeft op een bruiloft van Europese royals die de Windsors niet koningspaar­ of kroonprinselijk paar­ waardig vinden.

Veel waardering

Hun inzet is beloond. De waardering kwam al toen koningin Elizabeth nog leefde en een ongekende klik met schoondochter Sophie bleek te hebben. Elizabeth vond in Sophie de ‘steady pair of hands’ die ze node had gemist bij Diana en Sarah. Sophie was betrouw­ baar tot op het bot, zeurde nooit om een grotere tiara en leek – net als de Queen zelf – goed uit de voeten te kunnen met een dienende rol. Vaak wordt onderschat hoe close ze waren, maar vooral na de dood van prins Philip deed Sophie niet moeilijk als ze door Elizabeth werd gevraagd haar te vergezellen.

Eindelijk erkenning

Terwijl andere leden van de familie The Firm geen goed deden – prins Andrews betrokkenheid bij het seksueelmisbruikschandaal rond Jeffrey Epstein, Harry en Meghans Sussexit – namen de Wessexjes een steeds prominentere rol in. Ook Charles III zag de waarde van een paar schan­daalvrije, hardwerkende Windsors en beloonde zijn broer op diens negen­envijftigste verjaardag met de titel die van hun vader was geweest: hertog van Edinburgh. Een titel met veel aanzien die past bij het toenemende aantal taken van het paar. ‘Ik hoop dat ik hem eer zal aandoen,’ aldus Edward. ‘Voor mijn vader, voor de koning en voor iedereen.’