De hertog van Edinburgh is 99 jaar geworden.
Verdrietig nieuws uit Londen, waar prins Philip is overleden. De echtgenoot van koningin Elizabeth werd onlangs nog geopereerd aan zijn hart, maar is daarvan niet meer hersteld.
It is with deep sorrow that Her Majesty The Queen has announced the death of her beloved husband, His Royal Highness The Prince Philip, Duke of Edinburgh.
— The Royal Family (@RoyalFamily) April 9, 2021
His Royal Highness passed away peacefully this morning at Windsor Castle. pic.twitter.com/XOIDQqlFPn
Philip werd op 10 juni 1921 geboren als prins Philip van Griekenland en Denemarken in Villa Mon Repos op Corfu, als eerste zoon na vier dochters.
Hij was een nakomertje na Margaretha, Theodora, Cecilia en Sophia, en scheelde zeven jaar met de jongste zus. Als lid van het Huis Sleeswijk-Holstein-Sonderburg-Glücksburg behoorde hij tot zowel de Griekse als de Deense royals. Zijn grootvader George I van Griekenland was de zoon koning Christiaan IX van Denemarken.
In 1922 verliet het gezin na een militaire coup in Griekenland. Philip sprak om die reden geen Grieks, hij groeide op in Frankrijk en Engeland, waar hij woonde bij zijn oma Victoria Mountbatten, in Kensington Palace. De foto is gemaakt voor het opvoeren van een toneelstuk.
Een heel vrolijke jeugd had hij niet: zijn vier zussen trouwden met Duitsers en woonden ver weg, bij zijn moeder Alice werd schizofrenie vastgesteld. Philip ging naar de strenge kostschool Gordonstoun en verloor op zijn 16de zijn lievelingszus Cecilia bij een vliegtuigcrash.
Na zijn opleiding ging Philip bij de marine en vocht in WOII voor Engeland terwijl zijn zwagers Berthold en Christoffel aan de Duitse kant streden. Als jonge marineofficier zag hij prinses Elizabeth in 1939 voor het eerst. Ze waren verre verwanten en stammen allebei af van koningin Victoria.
Elizabeth was destijds nog maar dertien en viel als een blok voor hem. In de jaren erna correspondeerden ze eindeloos, tot hij haar in 1946 ten huwelijk vroeg. Haar vader, koning George VI, gaf toestemming op voorwaarde dat de verloving pas officieel zou worden in april 1947 als Elizabeth 21 zou zijn.
In deze tijd twistten ze samen door Buckingham Palace en renden door de gangen; atletische Philip – hij speelde cricket en polo, en tenniste veel – was 'quite a dish' volgens zijn schoonzusje prinses Margaret en bracht een hoop leven in de brouwerij. Niemand twijfelt eraan dat het echte liefde was tussen hem en Elizabeth.
Voor zijn huwelijk deed Philip afstand van zijn Griekse en Deense titels en werd Brits staatsburger. Hij nam ook de naam Mountbatten aan, de naam die zijn ooms George en Louis en tante Louise al sinds 1917 droegen. Op 10 juli 1947 werd de verloving bekendgemaakt.
Ze trouwden op 20 november van dat jaar en Philip werd zo een Britse Koninklijke Hoogheid, hertog van Edinburgh, graaf van Merioneth en baron Greenwich.
De eerste huwelijksjaren waren onbezorgd: prins Charles en prinses Anne werden geboren, het stel woonde in Clarence House en had krap drie gouden jaren op Malta, waar Philip als legerofficier gestationeerd was.
Elizabeth had daar onbezorgde jaren als jonge moeder en officiersvrouw, tot in 1952 haar vader overleed en ze koningin werd. Deze foto is uit 1951.
In de onderlinge verhoudingen veranderde toen wel het een en ander. Binnenskamers had Philip het daar moeilijk mee, maar in al zijn jaren als prins-gemaal is hij Elizabeth altijd blijven steunen en was hij een rolmodel in plichtsbesef.
Onderling waren ze heel close: hij was een mopperpot, zij een susser.
Ze konden samen ontzettend lachen (zoals hier in Gambia, in 1961) en genoten altijd intens als er bij een officiële gelegenheid iets mis ging.
Elizabeth baarde als koningin nog Andrew en Edward, Philip accepteerde zijn rol in haar schaduw, maar maakte privé wel de dienst uit - dat was hun rolverdeling.
Philip maakte vele reizen met haar, maar ook zonder haar, als vertegenwoordiger van de monarchie.
En al die tijd is de vonk tussen Queen en haar man, hier in 1974, nooit gedoofd: Elizabeth en Philip waren verknocht aan elkaar.
Onomstreden was hij niet. Er waren geruchten over ontmoetingen met 'actrices', maar als die er al waren, was Philip (hier in 1982) altijd discreet genoeg om te zorgen dat er geen bewijs was.
Verder stond hij bekend als tactloos en met name in zijn latere leven was hij gespeend van elke vorm van politiek correct denken, wat soms grappig was, maar meestal heel fout.
En Philip had verrassende kanten: zo schilderde hij niet onaardig (dit is zijn vrouw bij het ontbijt, in olieverf) en was door zijn informele omgang populair bij het personeel.
Plichtsgetrouw als hij zelf was, was hij diep teleurgesteld dat drie van zijn kinderen scheidden, dat Charles en Diana elkaar zwart maakten en dat schoondochter Sarah het ene schandaal na het andere veroorzaakte - iets wat nooit in zijn eigen hoofd zou zijn opgekomen.
Ook van het vertrek van kleinzoon Harry (waar hij heel close mee was) en zijn vrouw Meghan uit het Britse Koninklijk Huis begreep hij weinig, het was niet zoals hij zelf in elkaar stak.
In 2017 ging Philip, destijds al kampend met een brozere gezondheid, met pensioen en verrichtte vanaf dat moment geen officiële taken meer. Het grootste deel van de tijd woonde hij in een riante cottage op het terrein van Sandringham, met een kleine informele staf. Koningin Elizabeth bracht er vaak de weekenden met hem door.
In verband met de coronapandemie verhuisde hij weer naar Windsor Castle, waar hij samen met zijn vrouw en hun staf een eigen bubbel vormde.
Het afgelopen jaar hebben ze dus samen kunnen doorbrengen, maar voor koningin Elizabeth zal het toch een hard gelag zijn om 'my strength and my stay' ('mijn steun en toeverlaat', zoals ze hem omschreef) na zoveel jaren samen te moeten missen.
Foto's (c) The Royal Family, Getty Images
Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in