Will, Jet, Loretta, Astrid en Simone over vriendschap en het vak

Een woensdagmiddag in Amsterdam. Hotel The Grand. Vijf topvrouwen uit creatieve disciplines gaan aan tafel voor een lunch en een goed gesprek. Wat volgt is veel herkenning, ontroering en de slappe lach.

De een komt lopend, de ander op de fiets, weer een ander arriveert met een Uber bij vijfsterrenhotel The Grand in de Amsterdam. In de privéruimte van restaurant Bridges ontvouwt zich vervol­gens een artistiek tableau de la troupe.

Loretta Schrijver nodigde voor haar powerlunch vier vrouwen uit creatieve disciplines uit die net als zij al een flinke tijd meelopen en die zij altijd is blijven volgen en bewonde­ren. Om te praten over het vak, vriendschap en verlies.

Sacha de Boer voor Nouveau, vlnr Jet, Astrid, Will, Simone en Loretta

Onder deze generatiegenoten: succesregisseur WILL KOOPMAN (‘Alles wat ze doet is zo herkenbaar’), met wie Loretta op de middelbare school zat. Met acteur en GTST-oermoeder JETTE VAN DER MEIJ begon Loretta tegelijkertijd bij RTL en vierde ze bij Koffietijd nog groots haar zestigste verjaardag. Loretta volgt theater-alleskunner SIMONE KLEINSMA sinds zij als negentienjarige – in een voorstelling met Loretta’s toenmalige schoonzus Hanny Vree – haar eerste stappen op het toneel zette. En tegen allroundpresentator ASTRID JOOSTEN keek Loretta al op toen ze eind jaren tachtig bij Jongbloed & Joosten als redacteur haar tv-carrière begon.

Sacha de Boer voor Nouveau

LORETTA: ‘Het charisma, de rust en die zelfverzekerdheid van Astrid. Ik bewonderde dat enorm.’

ASTRID: ‘Nou, ik heb dat zelf toch heel anders ervaren. Zo zeker was ik absoluut niet.’

LORETTA: ‘Jij was al hoofdredacteur, ik deed toen maar wat.’

WILL: ‘Maar zo moet je het ook leren. Zo zijn we allemaal begonnen.’

Er is veel herkenning, erkenning en medeleven. Er wordt gelachen. Om Astrids anekdote dat al haar collega’s het einde van haar loopbaan vreesden toen ze het ooit waagde haar auto op de privéparkeerplek van tv-topman Paul Römer neer te zetten. ‘Maar hij zei: ‘Is goed hoor Assie.’’ En om Simone’s relaas dat de spagaat voltooid verleden tijd is. ‘Ach ja, wat koop je er ook voor dat je in een split kan?’

Sacha de Boer voor Nouveau

De ultraminuscule afmetingen van de friandises die de ober met een groots gebaar neerzet, leiden tot de slappe lach. Loretta met gul gebulder: ‘Tast toe dames!’

Ze constateren dat de door fotograaf Sacha de Boer bedachte setting veel weg heeft van die van Leonardo Da Vinci’s Het Laatste Avond­maal. Wijn en brood staan inderdaad ook op tafel, maar de lamsbout en geroosterde eieren hebben plaatsgemaakt voor hedendaagse bereidingen van biet, spitskool en little gem.

En er is nog een element dat niet klopt. Van het tussenvoegsel laatste moeten geen van de aanwezigen wat hebben. Simone verwoordt de stemming: ‘We willen allemaal nog zoveel. En zo graag. Zolang mogelijk.’

VRIENDSCHAP (binnen het vak)

Sacha de Boer voor Nouveau

SIMONE: ‘In de loop der jaren heb ik geleerd: dit is een vak van afscheid nemen. Theater is heel vluchtig. En tegelijker­tijd intens. Je deelt tijdens een seizoen of een productie bij wijze van spreken alles met elkaar. Een snelkookpan waaruit vriendschappen kunnen ontstaan. Maar die hoeven niet blijvend te zijn, want anders had ik na al die producties een enorme batterij aan beste vriendinnen.

Dat is niet zo, ik kan ze op één hand tellen. Marjolijn Touw is een van mijn beste vriendinnen, zij zit ook in het vak en met haar kan ik veel delen. Heel fijn. Toen ik net begon, vond ik het verschrik­kelijk om mensen uit mijn leven te zien verdwijnen. Ooooh, mijn wereld stort in, dacht ik melodramatisch. Nu kijk ik daar veel luchtiger naar.’

Sacha de Boer voor Nouveau

JETTE: ‘Je zit samen in de bus, de kleedkamer, de kantine. Bespreekt problemen met relaties of je familie en dan ineens is het klaar. Daar moest ik, toen ik begon in het vak, echt aan wennen. Ik dacht: we waren toch samen, waarom zou dat stoppen? Nu weet ik: op dat moment was het echt, vervolgens ga je door met je leven. Ik ben wel drie vrouwen in het vak tegengekomen met wie ik besloot: we blijven vriendinnen. En dat is gelukt.’

LORETTA: ‘Met Quinty heb ik een enorm goede band. Ik hoop dat zij een goede vriendin blijft nu Koffietijd is gestopt. Ze is er altijd voor me, steunt me onvoorwaardelijk. We leiden twee totaal verschillende levens in aparte werelden. Maar toch hebben we elkaar gevonden. Ook buiten de studio vinden we het prettig om in elkaars aanwezigheid te zijn. Voor mij is Quinty echt wel de uitzondering.’

Sacha de Boer voor Nouveau

WILL: ‘Ik heb het voordeel dat ik zelf kan uitkiezen met wie ik werk. Daardoor heb ik al bijna mijn hele carrière een familie om me heen op de set: dezelfde camera- en geluidsman, dezelfde belichter, make-upartiest Winnie Gallis.

Zij is een van mijn beste vriendinnen. Het is een enorme luxepositie, die werkfamilie met wie ik ook weleens ga eten, besef ik. Maar ik heb ook vriendinnen buiten het vak. Heerlijk en belangrijk: zij relativeren zo fijn.’

LORETTA: ‘Wat geweldig zo’n samenwerking. Wanneer je zo dezelfde taal spreekt, lijkt mij dat bijna een garantie voor een goed eindproduct.’

ASTRID: ‘Als presentator ben ik de eenling binnen mijn team; ik ga voor de camera, de anderen niet. Dat zorgt voor een soort uitzonderingspositie. Vrienden in het vak zijn schaars, zeker als je jong bent. Dan concurreer je met elkaar, wil je primetime die avond.

Ik ben goed bevriend met een vrou­welijke redacteur die al vijfendertig jaar meegaat naar mijn programma’s. En ik vorm sinds een jaar of twaalf een clubje met presentatoren Irene Moors, Caroline Tensen, Anita Witzier, Karin Bloemen en Angela Groothuizen.

Tijdens een lunch ontdekten we dat we hetzelfde meemaken, tegen dezelfde dingen aanlopen. Dat zorgde voor herkenning. Al bij de tweede afspraak vertelden we elkaar wat we verdienden, iets wat not done is in Hilversum. En zeiden we: je moet oppassen voor die en dat is een lul. Echte sisterhood. Met huilen van het lachen.’

GROEIEN IN HET VAK

Sacha de Boer voor Nouveau

LORETTA: ‘Onze gemene deler: binnen ons vak zijn we allemaal afhankelijk van onze omgeving, van anderen. Wat beslist de regisseur? Wat levert de redactie aan? Hoe is het camerawerk?

Soms krijg ik teksten waarvan ik denk: wat moet ik hiermee? Het is dan laveren tussen mijn gevoel en mijn ego en dat van de ander. Of overwegen: leg ik me erbij neer? Ik voel me weleens onbegrepen, maar met het ouder worden denk ik vaker: waarom zou ik me er druk om maken? Aan de andere kant: werk is een soort schaken in mijn hoofd. En ik blijf het toch moeilijk vinden als mijn omgeving niet mee schaakt.’

WILL: ‘Dat heb ik ook. Op de set denk ik wel: jongens dit en dat is zo logisch, waarom gebeurt het niet? Laat een acteur niet anderhalf uur wachten, laat desnoods een Uber komen.’

Sacha de Boer voor Nouveau

ASTRID: ‘Ik was jong en onzeker en dat ben ik niet meer. Ik heb het vak in mijn vingers en dat zorgt voor zo’n rust. Ik weet dat ik niet meer door het ijs zak, dat ik kan improvise­ren.

Toch kan ik niet loslaten, ik ben een controlfreak. Als ik slechte teksten kreeg van een redacteur mopperde ik altijd. Ik dacht: als ik dit uitspreek, ga ik af. Zo denk ik het gedrag van Matthijs van Nieuwkerk te verklaren. Maar ja, fouten maken hoort bij jonge mensen. Nu herschrijf ik zelf wel even snel die tekst in plaats van te mopperen.’

WILL: ‘Ik vind dat geen mopperen, ik hoop dat ze daarvan leren. Wat ik ook merk: ik gun anderen meer. Zie ik nu een leuke serie, dan app ik meteen om het te laten weten. Dat had ik vroeger niet direct gedaan. Dat heb ik moeten leren.’

Sacha de Boer voor Nouveau

SIMONE: ‘Hoe meer ervaren, hoe kalmer geldt voor mij niet. Integendeel. Ik repeteer nu voor de Sweeney Todd-musical en dan moet ik alles ouderwets in mijn hoofd stampen, er is geen autocue. Dan heb ik geen enkele rust, want ik ben zeer perfectionistisch.

Ik zit mezelf daardoor ook wel in de weg. Het latje ligt elke keer hoger en dat maakt onzekerder. Dan denk ik: oe, hier deed ik wat lelijks. En dat had niet gemoeten. Kortom: hoe ouder ik ben, hoe minder onbevangen ik het toneel opstap. Gelukkig ben ik niet misselijk voordat ik op moet, dat zie ik wel bij anderen.’

JETTE: ‘Ik ben ook perfectionistisch. Voor GTST heb ik een routine waarin ik veel vertrouwen heb. Maar ik ga nu ook het toneel op voor mijn rol van Joodse vrouw in Hannah. Een nieuw karakter, een nieuw stuk, met veel monologen. Oudere routiniers spelen soms met een oortje in uit angst de tekst kwijt te raken. Dat bewonder ik. Dan sta je zolang in het theater, maar je wilt door. Ik heb dat gelukkig nog niet nodig. Maar ik kan me voorstellen dat het moeilijker wordt het toneel op te gaan als ik tien jaar ouder ben.’

VERLIES VAN PARTNER

Sacha de Boer voor Nouveau

ASTRID: ‘Ik ben benieuwd hoe Will en Simone daarmee zijn omgegaan. Zelf ging ik na drie weken weer aan het werk.’

WILL: ‘Ik stond na twee weken op de set. Maar ik heb het geluk van die familie op de werkvloer. Ik kon er gewoon huilen, iedereen kent mij, dus het maakte niet uit.

Het opmerkelijke is dat het verdriet en het gemis soms ineens op onverwachte momenten opduikt. Ook bij heel kleine, praktische dingen. Als er iets kapot gaat in huis, moet ik het allemaal alleen doen. En ik kan niks.

Dus is het de hele dag werkmannen in en uit. Dan denk ik: waar ben je nou, ik wil dit niet. Op die momenten dat het verlies weer heel erg aanwezig is, ben ik onrustig. Maar vaak gaat het ook erg goed met mij en dat is fijn.’

LORETTA: ‘Ook al heb je je carrière en je werk en collega’s, uiteindelijk sta je er toch alleen voor. Los van die rouw lijkt het me ontzettend moeilijk zo met jezelf geconfronteerd te worden.’

SIMONE: ‘Het is inderdaad hard werken om door te kunnen gaan. Ik had het geluk dat ik er een mooi programma over kon maken. Verder, over hoe je je leven weer oppakt. Niet alleen ik heb er veel aan gehad, ook anderen.

Er zat altijd wel iemand in de zaal die met verlies te maken heeft gehad. Het hoeft niet je man te zijn, het kan je tante zijn, je moeder, je hond. Ik heb ontzettend veel mooie reacties gehad en daar ben ik heel blij om. Dankbaar ook dat ik dat heb kunnen doen. Wat ik nog steeds heel erg heb, is dat ik precies weet wat er op zijn sterfdag gebeurde: toen deed ik dat, vervolgens gebeurde dit. Ongelooflijk hoe dat op mijn netvlies gebrand staat.’

Sacha de Boer voor Nouveau

ASTRID: ‘Ik herken dat. Ik weet ook alles nog van die dag. Bijzonder wat er dan in je geest gebeurt. Je beleeft dat zo intens dat je het zo opslaat op je harde schijf. Wat het bij mij anders maakt, is dat ik een nieuwe liefde heb. Ik ben weer helemaal gelukkig. Dat maakt een groot verschil. Hoe kijken jullie daarnaar?’

WILL: ‘Ik zeg nooit nooit, maar ik ben er niet mee bezig.’

SIMONE: ‘Voor mij geldt hetzelfde.’

OUDER WORDEN

Sacha de Boer voor Nouveau

SIMONE: ‘Als het leven een meter is, wordt het stukje dat ik nog te gaan heb steeds korter. Dat vind ik confronterend.’

ASTRID: ‘Maar een meter kan heel lang zijn.’

SIMONE: ‘Klopt. Het is meer dat ik denk: oe, jammer dat het geen anderhalve meter is. Ik wil nog zoveel. Maar wel op een goede manier hè.’

LORETTA: ‘Toen ik zestig werd, was er niks aan de hand. Nu spelen lichamelijke dingen op, mijn gezondheid. Ik wil ook nog jaren voort. Hopelijk met een nieuw seizoen The Masked Singer. De drive is er absoluut. Maar ik zit op een soort kan­telpunt, ik vraag me af: hoe ver reikt mijn horizon?’

WILL: ‘Ik ben het daarmee eens. Vorig jaar werd ik heel erg ziek door een verwaarloosde longontsteking die uitmondde in een operatie. Iedereen dacht: daar gaat ze. Ik lag weken in het ziekenhuis.

Die ervaring heeft me doen inzien hoe leuk het leven is, dat het het waard is hier te zijn. Dat ik moet pakken wat ik pakken kan. Het kan zo voorbij zijn. Maar één ding: ik begin voortaan niet meer voor half tien ’s ochtends. Ik wil rustig op gang komen.’

JETTE: ‘Mijn karakter in GTST heeft de ziekte van Parkinson. Voor het ParkinsonFonds ging ik naar een bijeenkomst waar ook twintigers waren die de ziekte hebben. Heel aangrij­pend. Ook zo dapper hoe ze ermee omgaan. Als je dat ziet, tel je je zegeningen. Eigenlijk zitten wij in een fantastische leeftijdsfase waarin we nog alles kunnen doen – behalve die spagaat dan.’

ASTRID: ‘Ik kan wel minder goed doorzakken. Verder ben ik een grote ontkenner. Ik merk eigenlijk niet dat ik ouder word, ik vind het dan ook behoorlijk irritant dat mijn leeftijd altijd een item is in interviews.’

WILL: ‘Ja, dan staat er Koopman met tussen haakjes mijn leeftijd. Waar gaat dat over? Ik wil het hebben over mijn werk en niet over die cijfers.’

ASTRID: ‘Wordt dat aan Philip Freriks ook steeds gevraagd? Of aan Paul Witteman? Ik ben een werkende vrouw. Zo wil ik aangeduid worden. Punt.’

WILL: ‘Maar toch was er een tijd dat vooral jonge presen­tatoren werden gevraagd. Pas nu komt men erachter dat vertrouwde gezichten prettig zijn. Wat mij stoort: waarom denken sponsoren dat je na je vijftigste niet meer flexibel bent en van product zou willen veranderen? Zo hopeloos ouderwets. Stop met die hokjes.’

LORETTA: ‘Ja, tachtiger Joe Biden gaat zelfs voor een tweede termijn als president. Dan denk ik: ooh, maar dan heb ik ook nog een eeuwigheid te gaan.’

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in