Strafpleiter Natacha Harlequin: 'Ik ben genuanceerd, op het saaie af'

'Mij zul je nooit horen zeggen: dat doet mijn kind niet.'

Ze schrikt niet terug voor heftige reacties. Is verslaafd aan actualiteiten. En ze viel voor haar man omdat hij lastig is. Strafpleiter Natacha Harlequin doet niet alleen grote zaken, ze is ook strafrechtdeskundige bij Shownieuws. En binnenkort weer presentator, wellicht.

Voor we beginnen even een boodschap voor iedereen die denkt dat racisme in Nederland niet bestaat, of dat het ‘allemaal wel meevalt’. Als strafpleiter Natacha Harlequin (47) op tv is geweest, krijgt ze ook de volgende reacties: lelijke zwarte bitch. En: katoenplukker.

‘Het is altijd hetzelfde: iets over mijn vrouw zijn, zwart zijn, seks, of een combinatie van dat allemaal.’ Maakt het woedend? Nee, het zet Harlequin aan tot bedachtzaamheid.

Ongetwijfeld het resultaat van haar opleiding en werk bij de beste advocatenkantoren van Nederland. Daar leerde ze ‘na te denken, nog eens en nog eens, om dan pas, heel zorgvuldig, een vraag te formuleren’.

Dus gaat het verder in haar hoofd, na zo’n scheldpartij. ‘Ik denk dan: ik val jou toch niet lastig? Ik geef mijn mening op tv. En dat is altijd een genuanceerde mening. Ik bén ook genuanceerd, op het saaie af. En dan toch zoiets,’ zegt ze in het Algemeen Dagblad.



Kom op, zelfs de meest genuanceerde mens krijgt na zoiets toch zin om uit te halen?

‘Nee, echt niet. Je ligt vast kotsend onder je stoel, maar als ik zo’n bericht krijg, reageer ik. Dank voor uw bericht. Of ik geef een like.’



Niet waar.

‘Wel waar. Laatst nog. Kreeg ik terug: O, u reageert. Bent u het wel zelf? Zeg ik: Ja, ik ben het echt zelf en ik heb het zelf gelezen. Krijg ik terug: Als u nu toch zo reageert zeg ik nu dan toch sorry.’

Bulderende lach. Ze heeft haar tactiek afgekeken van Tom Coronel, panellid bij Dit vindt Nederland, dat Harlequin vorig jaar op SBS6 presenteerde. Felle reacties kreeg dat actualiteitenprogramma, waarin stellingen werden besproken. ‘Twitter tv’, luidde het meer afgewogen salomonsoordeel over het interactieve programma dat ondanks haperende verbindingen ‘alle Nederlanders een stem’ moest geven. Na enkele weken werd het van de buis gehaald.

Voor het eerst ging het mis in de loopbaan van Harlequin, die als strafrechtadvocaat gestaag en onorthodox carrière maakte. Als student stapte ze als een van de weinige zwarte vrouwen binnen bij studentenvereniging Minerva én vond daar haar plek. Al in haar tweede jaar van haar opleiding koos ze voor het strafrecht. De bekende advocaat Stijn Franken werd haar patroon, ze werd razendsnel betrokken bij grote zaken. Wat Harlequin bedacht lukte, nooit had ze een plan B. Was ook nooit nodig.

Hoe was het om dan toch onderuit te gaan, met Dit vindt Nederland?

‘Ik incasseer dat, want als jij iets presenteert ben je het gezicht van het format. Alles is voor Bassie. Het hielp niet dat het op een gegeven moment veel over corona ging, daar konden we niet omheen. Soms ging het best leuk, maar ja, dan keek niemand.’

Bij dat laatste klinkt een lach, maar hoe voelde het toen?

‘Ontzettend balen. Jánken. Het was inderdaad de eerste keer dat ik een beslissing nam die niet goed uitpakte. Maar ik zie het niet als een misser. Ik heb geen loopbaan op tv, ik heb een carrière als strafpleiter. Maar ik ben verslaafd aan actualiteiten, wilde vroeger óf journalist óf advocaat worden. Ik heb er ontzettend veel van geleerd. Dat ik achter de schermen meer in zou willen brengen, dat ik meer de diepte in wil. Nee, ik wil mezelf op geen enkele manier vergelijken met Sven Kockelmann, maar zoals hij interviewt...’

(c) Roger Neve / DPG Media - Nouveau 2021

Oftewel: de strafpleiter is niet afgeknapt op een tv-carrière. Sterker, er lopen gesprekken voor een nieuw programma. Maar daar kan ze nu nog niets over zeggen. Bij het grote publiek is ze nu nog vooral bekend als deskundige die aanschuift bij tal van praatprogramma’s waaronder VI, dat onder vuur kwam te liggen na racistische uitspraken van Johan Derksen. Adverteerders haakten af, internationals waren boos, er moest een speciale uitzending over racisme komen, maar bijna niemand wilde aanschuiven.

Natacha Harlequin wel. Ze ging rustig en afgewogen met Johan Derksen in gesprek, probeerde hem te verleiden zich in te leven in anderen. Zelf wil ze het er eigenlijk niet weer over hebben, maar vooruit: ‘Ik heb geprobeerd de verbinding te zoeken, zoals altijd. Ik heb met Johan gesproken, hem zonder oordeel in de ogen gekeken.’ Daarna hebben ze elkaar nooit meer gezien.

Ze groeide zelfverzekerd op, omarmd door de gemeenschap tussen de kassen die bekend staat als gesloten en stug

Zelf groeide ze op zonder haar huidskleur te voelen. Ze bracht haar jeugd door in het witte Westland, waar haar moeder basisschoollerares was – de enige zwarte juf in het dorp. Die zette Natacha thuis voor een spiegel en vertelde haar hoe mooi haar ogen waren, haar haren ook. Zo groeide ze zelfverzekerd op, omarmd door de gemeenschap tussen de kassen die bekend staat als gesloten en stug. Ze leerde van haar eigen kracht uit te gaan.

Dankzij haar vader maakte ze kennis met een andere wereld: die van justitie. Hij werkte in Suriname bij een bank, in Nederland bij een verzekeraar, en hij was vrijwilliger op het politiebureau. Hij liet haar met andere ogen kijken naar de advocatenserie die ze met zijn tweeën zagen. Toen hij haar vroeg wie aan de kant van een verdachte stond die iets vreselijks had gedaan, wist Natacha Harlequin dat zij die persoon wilde zijn. Haar ouders zijn inmiddels overleden, maar zij koestert wat ze haar meegaven. Net als haar toga, een cadeau van hen. ‘Die zal ik altijd blijven dragen.’

In de rechtbank wordt ze zelf weleens voor verdachte versleten

Door haar werk als advocaat weet zij dat veel kinderen anders opgroeien. Neem de Haagse Schilderswijk. Als strafpleiter kent ze de jongens, die zich meermalen per dag moeten identificeren. ‘Terwijl de politie wéét dat ze op nummer 15 wonen en bij de familie Jansen horen’ – alleen heet die familie dus geen Jansen. Ze weet dat donkere jongens het sneller aan de stok krijgen met de politie, sneller voor de rechter moeten verschijnen, met minder mededogen worden behandeld. In de rechtbank wordt ze trouwens zelf weleens voor verdachte versleten.

En ze weet dat haar zoon wordt aangezien voor een adoptiekind, ‘uit Venezuela misschien?’ als hij met zijn blonde vader op pad is. Dat ze op tv verschijnt komt door de nu 11-jarige jongen, die zich in 2017 afvroeg of er wel zwarte mensen in Hilversum werken, een enkele nieuwslezer daargelaten. Natacha Harlequin pakte de telefoon en belde de redactie van Jeroen Pauw, om in de kaartenbak met namen van experts te komen. Het leidde er niet toe dat ze daar aan tafel kwam; wel verscheen ze in het programma M., waarna meer optredens volgden, tot ze begon met presenteren. Op dit moment maakt ze deel uit van het deskundigenpanel van Shownieuws.

Maak je je zorgen om je zoon en zijn plek in de wereld?

‘Ja, wel. We hebben thuis nu bijvoorbeeld heel veel gesprekken over je distantiëren. Stel: er is een opstootje op straat, een discussie die wat heftiger wordt, waarbij over en weer klappen vallen. Dat is mogelijk openlijk geweld. Daarbij kun je ook als omstander worden aangehouden. De eerste vraag van een rechter is dan: waarom ben je blijven staan? Daarmee versterk je de groep, dat hoor ik wekelijks. Dat kan een veroordeling worden. En jongens van kleur krijgen het voordeel van de twijfel niet. Wat dat betreft weten mijn man Jacq en ik net iets te goed hoe het werkt.’

‘Ik kwam binnen, Jacq dacht: leuk, wie is dat, en ik: daar heb ik totaal geen zin in'

Jacq, dat is Jacq Taekema, ook een strafpleiter dus. Zijn oog viel tijdens een tweejaarlijks congres voor advocaten in Maastricht op haar. ‘Ik kwam binnen, Jacq dacht: leuk, wie is dat, en ik: daar heb ik totaal geen zin in. Ten eerste had ik een relatie, maar ik hou er ook van zelf het initiatief te nemen. Misschien ligt het aan mijn vak, dat ik me altijd afvraag wie me benadert, waarom en wat ik daar van vind.’

(c) ANP

Uiteindelijk viel ze toch voor hem. Omdat Taekema lastig is – ‘lastig is meerwaarde’, daar houdt ze van – een fantastisch verstand heeft ook, de passie voor het vak deelt en houdt van ‘niet lullen maar poetsen’. Net als zij koopt hij onderbroeken voor een cliënt als die is aangehouden en niets heeft om aan te trekken, en er niemand is die hem wat kan brengen. ‘Wij zien mensen als ze op hun kwetsbaarst zijn.’

'Dan heeft hij om kwart voor één ’s nachts ineens een briljant idee voor een verzoek getuigenverhoor. Daar reageer ik dan tandenpoetsend op'

Ze pasten zo goed bij elkaar dat ze gingen samenwerken. Terwijl half Nederland ontdekt hoe het is een partner als collega te hebben, weet Natacha Harlequin dat al sinds 2007: toen werd Taekema Harlequin Advocaten opgericht. ‘Liefde en zaken zijn twee eilanden, we hebben er goed over nagedacht of we die samen konden brengen.’ Maar o, de voordelen. ‘Dan heeft Taekema – ik noem hem inderdaad Taekema – om kwart voor één ’s nachts ineens een briljant idee voor een verzoek getuigenverhoor. Daar reageer ik dan tandenpoetsend op.

Ik zou echt met niemand anders een relatie kunnen hebben. Ik begrijp het ook als we net zullen gaan eten in een restaurant, hij weg moet en ik alleen met mijn wijntje blijf zitten. Niet iedereen kan dat opbrengen. Ik ben vrienden kwijtgeraakt voor wie ik weinig tijd had. Die zeiden: ik ben altijd tweede keus.’

Hadden ze gelijk?

‘Ja, ik snap het heel goed. Want dat ontzettend gave beroep gaat inderdaad voor. Daar passen ook geen drie kinderen en twee honden en een kat bij. Ik focus op twee vlakken: thuis en werk. Als we meer kinderen hadden gehad, was dat onmogelijk geweest. Dan hadden we ze haast volledig door anderen moeten laten opvoeden. Dat ging tegen ons gevoel in, ook al hebben we ook nu veel hulp van superlieve mensen om ons heen. Alleen voor onze zoon laten Taekema en ik alles vallen. Toen Dit vindt Nederland zich aandiende, heb ik me daar met Taekema en kind heel bewust op beraden. Zonder rust op de achtergrond kun je zo’n dagelijkse show niet doen.’

'Hij kan heerlijk eerlijk vertellen dat wat zijn moeder belangrijk vindt, eigenlijk suf is. Of saaiii. ‘Dat krijg ik de laatste tijd heel veel te horen’

Haar zoon noemt zichzelf een ‘tusseninsel’. Is net zo gek op bami als op stamppot met spekjes, vertelt ze. Hij lijkt op zijn vader én zijn moeder. En hij kan heerlijk eerlijk vertellen dat wat zijn moeder belangrijk vindt, eigenlijk suf is. Of saaiii. ‘Dat krijg ik de laatste tijd heel veel te horen.’ Ze lacht erom. Hij relativeert en motiveert, want ook voor haar zoon wil ze een betere wereld. Wat is het jammer dat de leden van het Britse Koningshuis nooit, zoals de families Harlequin en Taekema, zullen zien hoe twee werelden in een kind samenkomen. De opgroeiende Archie, het kind van ex-prins Harry en zijn vrouw Meghan had daarvoor kunnen zorgen. ‘Maar aan de reacties op het interview bij Oprah zie je dat de discussies weer verzanden in tegenstellingen. In plaats van een stap verder, splijt het die familie en het land verder.’

Ik wil inclusiviteit en nuance uitdragen

‘Het draait veel om tegenstellingen, ook in tv programma’s. Mensen met tegenovergestelde meningen worden tegenover elkaar gezet. Ik word daar ook voor gevraagd, maar werk daar niet aan mee. Ik wil inclusiviteit en nuance uitdragen. Daarom doe ik mijn haar als dat wordt gevraagd los, in plaats van in een knot, als dat een voorbeeld kan zijn voor kinderen die haar hebben zoals ik. En ga ik niet in een spelshow zitten.’

Wel vertelt ze als het kan en nodig is over haar vak. ‘Ik merk dat veel mensen niet weten hoe het strafrecht werkt, maar er wel een mening over hebben. Iemand is goed of fout. Maar ik zie veel verdachten met stoornissen die net niet slecht genoeg zijn om opgenomen te worden, maar wel in het strafrecht terechtkomen. En mensen die risico’s nemen, omdat ze alleen aan de korte termijn denken. Mij zul je nooit horen zeggen: dat doet mijn kind niet. Hoe goed wij het als ouders ook doen, je kunt uiteindelijk voor niemand je hand in het vuur steken.’

Natacha Harlequin

• Ze werd op 7 augustus 1973 geboren in Delft en bracht haar jeugd door in het Westland, waar ze op de school zat waar haar moeder juf was. Haar ouders kwamen uit Suriname.
• In 1993 begon ze aan haar rechtenstudie. Na een stage bij Bénédicte Ficq ging ze in 2002 als advocaat aan de slag bij het kantoor van Britta Böhler en Stijn Franken. Die laatste advocaat werd Harlequins patroon.
• Meteen werd Harlequin betrokken bij grote zaken, bijvoorbeeld tegen Volkert van der Graaf, de moordenaar van Pim Fortuyn, Lucia de B. en terreurorganisatie de Hofstadgroep.
• In 2007 opende ze de deuren van haar eigen kantoor met partner Jacq Taekema. Sinds 2017 is ze te zien in praatprogramma’s; inmiddels is ze als vaste strafrechtdeskundige aan Shownieuws verbonden.
• In 2019 werd Natacha Harlequin Raadsvrouw van het jaar.

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in