Schrijfster Suzanna Jansen: 'Onze gelijke rechten zijn niet stevig verankerd'

Een klein verhaal met een grote geschiedenis.

Schrijver en journalist Suzanna Jansen (57) ken je van de aangrijpende bestseller Het Pauperparadijs. In haar nieuwe boek, De omwenteling of de eeuw van de vrouw, borduurt ze door op hoe het Betsy en haar dochters verging na Het Pauperparadijs, de kolonie van armen en bedelaars die 'heropgevoed' werden in Veenhuizen.

'Haar jongste dochter (dat is Suzanna zelf) weet: mijn moeder stelt nu een daad'

'Op een ochtend in 1981 hangt Betsy Jansen-Dingemans een laken buiten. Het is geen wasdag en het laken is niet eens nat. Haar jongste dochter (dat is Suzanna zelf) weet: mijn moeder stelt nu een daad, ze sluit zich aan bij de vrouwenbeweging. Betsy is geboren in 1922, het jaar waarin vrouwen voor het eerst kunnen stemmen. Toch tellen ze amper mee: ze krijgen minder loon, worden op hun trouwdag ontslagen en zijn bij wet handelingsonbekwaam. Honderd jaar later heeft haar dochter meer rechten en is haar wereld groter dan de huiskamer.'

In geen enkele eeuw veranderde het leven van vrouwen zo sterk – en daarmee dat van ons allemaal. Vanuit het perspectief van haar moeder, haar oudere zus en zichzelf vertelt Suzanna Jansen hoe vrouwen leefden binnen de marges van ondergeschiktheid en dienstbaarheid, en hoeveel strijd het kostte zich daaraan te ontworstelen. Met het verstrijken van de tijd ontdekt Betsy dat een vrouw ook naar een ander leven mag verlangen.

In haar meeslepende stijl legt Suzanna Jansen in De omwenteling de anatomie bloot van de tergend trage, maar niet te stuiten omwenteling van de emancipatie. En ze toont dat de genderverhoudingen van onze tijd hierin hun wortels hebben.

Toch is het ook een ontluisterend boek, omdat duidelijk wordt hoe tergend traag de emancipatie in Nederland is gegaan en vrouwen op het gebied van gelijke beloning voor gelijk werk, eerlijke verdeling van werkzaamheden in een relatie, gezin en huishouden, representatie en gezondheidszorg nog altijd niet gelijkwaardig zijn aan mannen.

'Het verhaal van mijn moeder is de geschiedenis van heel veel vrouwen die toen ze trouwden niet meer mochten werken'

Ze kan zich voorstellen dat er mensen zijn die zeggen: 'Daar heb je haar weer met haar familie. "Nou ja, dat is dan maar zo," zegt Suzanna in het Parool. "Want die brede geschiedenis van de emancipatie van vrouwen is in mijn familie haarscherp te zien. Het verhaal van mijn moeder is de geschiedenis van heel veel vrouwen die toen ze trouwden niet meer mochten werken, in een bestaan als huisvrouw werden gedwongen en een dienstbaar en ondergeschikt leven moesten leiden. Dus ben ik zowel dat persoonlijke als dat brede verhaal gaan uitzoeken."

"Ik had al vaker gemerkt dat mensen jonger dan ik, veertigers, dertigers, twintigers nog meer, niet weten waar we vandaan komen. Dat ze het idee hebben dat het normaal is dat vrouwen dezelfde rechten hebben als mannen. Ik dacht: wacht even! Als we niet weten hoe recent die rechten zijn en als we niet weten hoe ongelooflijk veel moeite het heeft gekost die te krijgen, hebben we niet in de gaten dat ze nog niet stevig verankerd zijn en dat is gevaarlijk. Dat blijkt wel met de abortuswet nu in Amerika, dat kan bij ons ook zomaar gebeuren."

De Omwenteling bestel je hier

Foto's (c) Brunopress

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in