Huub Stapel (68): 'Mijn leven kent geen geheimen meer'

Zijn veelgeprezen theatersolo Alleen familie gaat voor een belangrijk deel over zijn ouders, die met een groot geheim leefden. Acteur Huub Stapel (68): ‘Toen ik hoorde dat mijn vader lid van de NSB was geweest, moest ik enorm huilen.’

Huub over zijn moeder:

'Ze had geen talent voor zichzelf verwennen'

Hij vindt het nog altijd jammer dat hij zijn moeder Corrie Hendriks geen prettige en onbezorgde laatste levensjaren heeft kunnen bezorgen.

‘Op haar sterfbed zei ze, op een vraag van mijn broer, dat ze een rotleven had gehad. Dat wil je als kind toch niet horen van de vrouw van wie je zoveel hebt gehouden. Ze is de allerliefste vrouw die ik in m’n hele leven ben tegen gekomen, er zat geen splintertje kwaad in haar.

Ons moeder was een wonder van een vrouw. Ik was graag in haar buurt en we hadden veel pret, maar mijn problemen besprak ik niet echt met haar, want ze was niet bepaald een probleemoplosser.

Privéfoto

Je kunt wel zeggen dat ik een moederskind was, hoewel ik veel meer op mijn vader lijk, zowel in uiterlijk als in karakter. Hij was een gezelschapsmens, hield van mensen om zich heen, van meelopen in de carnavalsoptocht. Dat was niets voor mijn moeder, die was bescheiden, graag op zichzelf, thuis met een boek of een breiwerk, zeker niet ondernemend.

Wat ik wél van haar geërfd heb, is mijn liefde voor gedichten. Ze kende er wel honderd uit haar hoofd en vaak hoorde je haar er tijdens het aardappelen schillen eentje opzeggen. Zelf lees ik elke dag een gedicht, maar ik ken er maar tien uit m’n hoofd. Ik gebruik ze als ik me loop op te warmen voor een optreden.

Mijn moeder had veel plezier in haar werk als onderwijzeres, wat ze van origine was. Maar ze had helaas geen talent voor zichzelf verwennen. Toen ze het op haar oude dag financieel eindelijk goed kreeg, gaf ze haar kinderen nog elke maand honderd gulden.

Privébeeld: LINKS Huub met zijn zus. RECHTS Baby Huub. ONDER Het gezin Stapel

Die had ik echt niet nodig, want het heeft mij vanaf het begin meegezeten in het toneelvak. Ooit vroeg ik haar of ze met mij een reis naar Amerika wilde maken, New York bekijken. ‘Ach nee, kind, laat mij maar rustig in Tegelen,’ was haar antwoord.

Mijn ouders trouwden laat, vlak na de oorlog. Ze hadden elkaar ontmoet bij een zus en zwager thuis, waar mijn vader zat ondergedoken. Bij een razzia werd hij opgepakt. Na de bevrijding kwam hij terug uit Duitsland, waar hij te werk gesteld was in een fabriek.

Mijn moeder, die als enige en jongste uit een groot gezin met negen kinderen had mogen doorleren, was toen onderwijzeres op de lagere school, in de eerste klas. Heerlijk vond ze dat.

Na het huwelijk moest ze daarmee stoppen. Mijn ouders kochten toen een snoepwinkeltje in Tegelen, waarvoor mijn moeder drieduizend gulden leende van een vriendin. Voor het overnemen van de goodwill. Hoezo goodwill? Sinds wanneer hebben snoepwin­kels te maken met goodwill?

Die lening heeft twintig jaar als een molensteen om hun nek gehangen. Mijn ouders hadden totaal geen zakelijk inzicht. Net toen ze in 1975 de laatste honderd gulden hadden afgelost en mijn vader verzuchtte dat ze eindelijk boven op de berg stonden, overleed hij, hij was toen tweeënzestig.

Er kwam dus niets terecht van hun plannen om samen van het leven te gaan genieten. Mijn moeder heeft nog eenentwintig jaar alleen geleefd. Aan een nieuwe man moest ze niet denken. Ze ging nog wel een paar jaar terug in het onder­wijs.

In de winkel had ze zich nooit op haar plaats gevoeld, ze vond dat werk beneden haar niveau. Nu was dat winkeltje ook nogal sneu. Arme mensen kochten er vaak op de pof. Dan moesten wij als kind drie kwartier op de step naar mensen toe om een niet betaalde rekening van 3,65 te innen.

Voor hun zes kinderen deden mijn ouders alles, die waren de zon in hun moeilijke leven. Vorig jaar, toen ik in het tv-programma Verborgen verleden zat, hoorde ik totaal onverwacht dat mijn vader ver voor de oorlog kort lid geweest is van de NSB. Na de oorlog is hij daarvoor gestraft met negen maanden cel.

Daar wisten wij allemaal niets van, er is nooit een woord over gespro­ken. Ik moest enorm huilen toen ik dat hoorde, erger dan ik ooit eerder gehuild heb. Waarom? Uit angst dat de man die ik zo hoog achtte en van wie ik zoveel hield misschien wel een verrader of aangever was geweest van Joden of andere mensen.

Ook mijn broers en zussen waren in shock toen ze het hoorden. Nee, ik heb er geen spijt van dat het me verteld is. In mijn leven liever geen geheimen meer. Ik kan me voorstellen dat deze affaire ook zwaar op het leven van mijn ouders gedrukt heeft, ze hebben altijd met een groot geheim geleefd.

Wel fijn is dat mijn moeder zoveel van mijn carrière heeft meegemaakt. Zo zat ze in de zaal bij de première van mijn eerste toneeloptreden in Harold en Maude. Ook later was ze bij mijn premières. Daar genoot ze van. Al die mensen die ze daar ontmoette, die ze alleen van de tv kende, van André van Duin tot Mary Dressel­huys en Jeroen Krabbé.’

HUUB OVER

De vrouw die hij bewondert

‘Regisseur Liesbeth Coltof, omdat ze ongelooflijk intelligent theater maakt en mijn voorstelling op een bijzon­dere manier heeft vormgegeven. Ik ben er trots op dat ze mijn regisseur is. Heel jammer dat ik haar zo laat in mijn leven heb leren kennen. Dat was tijdens Hanna van Hendrik een paar jaar geleden. Daarnaast is ze een warme persoonlijkheid die zich het lot aantrekt van achtergestelden, zowel mens als dier. Ze is altijd har­telijk, vrolijk, oprecht en integer, eigenschappen die ik in elk mens zeer waardeer.’

HUUB OVER

Zijn kantelpunt

‘Dat zijn er een paar. Als eerste de dood van mijn vader. Die confronteerde me met mijn eigen sterfelijkheid. Het was voor het eerst dat er iemand zo dichtbij doodging. Vanaf dat moment wist ik dat ik het zelf moest gaan doen.

Natuurlijk had ik mijn moeder nog, maar tot dat moment had ik er nooit rekening mee gehouden dat je ouders dood kunnen gaan. Die gebeurtenis is voor mij altijd de aanjager achter al mijn werk geweest.

Een tweede kantelpunt was de start van mijn carrière. Ik werd gebeld door Joop van den Ende, die vroeg of ik in het toneelstuk Harold en Maude wilde spelen omdat degene die de rol van Harold speelde er niets van bakte.

Ik had auditie gedaan, maar ze vonden me eigenlijk te oud, want het ging om een jonge jongen die een oude vrouw ado­reerde. Ik was zesentwintig en het zou m’n eerste rol worden. Naast Mary Dresselhuys, de grote comédienne.

Nog een kantelpunt: tijdens de tournee met dat stuk zat een vriend van regisseur Dick Maas ergens in een zaal. Maas zocht toen net iemand voor de hoofdrol in zijn film De lift. Die rol kreeg ik later. Twee vliegen in een klap, kun je wel zeggen.

BrunoPress/ArjoFrank Fotografie

Een vierde kantelpunt: mijn scheiding van mijn eerste vrouw Resie, na tweeënveertig jaar. Dat waren we nooit van plan, we dachten tot het einde bij elkaar te blijven. Verder praat ik daar liever niet over. Inmiddels ben ik alweer zes jaar gelukkig met mijn nieuwe partner Annemiek de Vroeg.’

HUUB OVER

Zijn levensmissie

‘Ik heb altijd het gevoel dat ik de carrière heb die mijn vader had willen hebben. Hij wilde vroeger heel graag naar het conservatorium, hij speelde goed piano en viool, maar dat mocht niet van zijn vader. Dus is het mijn missie iets goeds te maken van alles wat ik doe. Al eenenveertig jaar zeg ik voor elke voorstelling: ‘Kijk maar even mee, dan weet ik dat het goed gaat.’ Heel jammer dat mijn vader niets van mijn carrière heeft meegemaakt’.

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in