Dodenherdenking: André van Duin spreekt op de Dam

'Ik heb het met liefde aanvaard.'

André van Duin houdt vanavond een toespraak bij de nationale Dodenherdenking op de Dam in Amsterdam. Hij twijfelde naar eigen zeggen geen moment toen hij werd gevraagd. "Het is natuurlijk een geweldige eer. Of het wordt je nooit gevraagd of één keer in je leven en in mijn geval één keer in m'n leven, dus ik dacht dat moet ik doen."

De organisatie wilde iemand die een breed publiek aanspreekt. "Vorig jaar deed de koning het. Wie moet je dan nog vragen? Dan kom je bij mij terecht natuurlijk", zei Van Duin met een knipoog bij RTL4 . "Ik heb het met liefde aanvaard. Het is natuurlijk heel spannend. Je staat daar op een vrijwel lege Dam, maar ik kijk er toch wel naar uit."

'Het homomonument was de plek waar Martin en ik op 4 mei altijd naartoe gingen'

Eerder liet hij al weten dat in zijn toespraak onder meer het coronavirus en de vrijheid van homoseksuele mensen aan bod zal komen. "Het homomonument was de plek waar Martin en ik op 4 mei altijd naartoe gingen."

Bombardement Rotterdam

"Van Duin groeide op tussen de puinhopen van het gebombardeerde Rotterdam", zo licht het Nationaal Comité de keuze voor de presentator en komiek toe. Zelf heeft hij geen herinneringen aan de oorlog. "Ik ben geboren in 1947," zegt hij in de Telegraaf. "Rotterdam lag in puin, dat weet ik nog wel maar voor mij was dat ook gewoon hoe die stad er nu eenmaal uitzag. Ik heb geen herinneringen aan de stad van hoe het er daarvoor was.

'De ellende van de jaren daarvoor op diezelfde plekken, daarover leerde je later pas'

Met brede boulevards en grand café’s moet het net zo mooi geweest zijn als Amsterdam. Maar voor mij en jongetjes van dezelfde leeftijd was het een grote speeltuin waar je verstoppertje deed en indiaantje speelde. De ellende van de jaren daarvoor op diezelfde plekken, daarover leerde je later pas. Op school. Mijn ouders hadden het er nooit over. Nooit. Mijn vader was opgepakt en naar Duitsland gebracht in het kader van de Arbeitseinsatz, de dwangarbeid. Maar hoe dat ging en wat hij daar heeft doorstaan en meegemaakt? Er werd nooit ook maar met een enkel woord over gesproken.”

Nationaal Comité 4 en 5 mei voorzitter Gerdi Verbeet zegt dat het belangrijk is dat een figuur als André van Duin, die "geliefd is in de huiskamer", vertelt wat de oorlogsperiode voor hem betekent. De 4 mei-voordracht in de Nieuwe Kerk in Amsterdam is dit jaar in handen van auteur Roxane van Iperen.

André heeft een verdrietig jaar achter de rug

Van Duin, die de laatste jaren zijn wat serieuzere kanten heeft kunnen laten zien, zal doorleefd kunnen spreken, na een heel verdrietig jaar dat in het teken stond van verlies.

Zijn man Martin (hier in 2019), met wie hij twintig jaar samen was, stierf aan kanker. Zelf werd André geopereerd aan darmkanker waarvoor hij ook chemo onderging. Naasten als Corrie van Gorp vielen weg.

"Echt, het hield maar niet op, er viel niks goed te ontlenen aan dat jaar," zegt hij in de NRC. "Nee, misschien dat je iets zelfstandiger wordt. Martin deed alles; het geld, de sleutel van het huis. Eten koken, boodschappen doen. Ik kan dat zelf ook wel, maar toch is het anders."

'De waarheid is dat ik elke dag thuiskom in een leeg huis'

Na een lange pauze: "Weet je wat zo moeilijk is? Niemand kan je helpen. Je kunt het alleen maar zelf verwerken. De mensen om me heen zijn allemaal met me begaan. Leggen lief een arm om m’n schouder. ‘Als er wat is, bel me!'."

"Maar waar moet ik dan over bellen? Wat moet ik zeggen? De waarheid is dat ik elke dag thuiskom in een leeg huis. Ik ben alleen. Echt alleen."

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in