De Moederschap Dialogen: Aaf, Roos, Sylvana en Dieuwertje

Nouveau-contributor Esther Goedegebuure schreef het boek Moeders, over moederschap, waarvoor ze bekende en onbekende vrouwen interviewde.

‘Ik wilde heel graag een heel goede moeder zijn, en juist daarom heeft het moederschap mij vaak vervuld met onzekerheid en schuldgevoel. Tijdens deze gesprekken bleek dat ik daarin niet alleen ben.’

Net als alle vrouwen van mijn generatie – ik ben 53 – ben ik groot geworden met de slogan ‘Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid’. Ons werd mee­gegeven dat we zoveel meer konden zijn dan moeder. Mijn carrière en persoonlijke ontwikkeling zijn altijd belangrijk voor me geweest. Maar naarmate ik ouder werd, merkte ik ook dat van alle rollen die ik vervulde, die van het moederschap mijn identiteit het meest bepaalde.

Voor mijn boek Moeders ging ik daarom in gesprek met bekende vrouwen uit de media, kunst, cultuur en politiek die ik bewonder om hun dadendrang en prestaties. Vrouwen waarvan ik wist dat ook zij de rol van moeder bovenaan hadden staan. Hoe heeft het moederschap hen gedefinieerd?

Voor mijn boek heb ik vijfentwintig bekende vrouwen van verschillende leeftijden met verschillende achtergronden gesproken. Aaf Brandt Corstius bijvoorbeeld, omdat ze zonder moeder is opgevoed; Anna Enquist omdat ze haar dochter verloor; Chantal Janzen omdat ze een samengesteld gezin heeft; Sylvana Simons omdat ze heel jong moeder en grootmoeder werd; Susan Smit omdat ze vlak na de geboorte van haar zoon alleen kwam te staan; Romana Vrede omdat ze een kind met autisme en een verstandelijke beperking heeft. Ieder gesprek heeft me geïnspireerd, getroost of gesteund.

Ik interviewde ook deskundigen, zoals familie-en relatietherapeuten, om een dynamiek te duiden of een thema in perspectief te zetten. Wat ik zag, is dat we in veel dingen kunnen verschillen, maar er ook zoveel overeenkomsten zijn. Een kleine greep uit de vele dingen die mij raakten of waarmee ik me identificeerde.

De perfectionistische moeder

Moeder zijn is altijd hetgeen geweest wat ik het allerliefst goed wilde doen. Maar het was voor mij oneindig veel makkelijker om een goede hoofdredacteur te zijn of een goede vriendin. De rol van moeder vond ik vaak hartstikke ingewikkeld en heeft me zeker de eerste jaren vaak vervuld met onzekerheid en schuldgevoel – juist omdat ik het zo goed wilde doen. Daarin ben ik niet alleen. Bijna alle moeders die ik sprak hebben de lat nogal hoog liggen.

Aaf Brandt Corstius

● Columniste en publiciste

● Moeder van een zoon en een dochter

● Groeide zelf op zonder moeder

‘Het moederschap is wat ik het allerbeste wil doen. Eigenlijk kan ik bij alles in het leven denken: ach ja, dan is het maar niet perfect, behalve bij het moederschap.’

Net als zoveel moeders wil Aaf graag een geduldige moeder zijn en net als zoveel moeders lukt haar dat niet altijd. ‘Dat opvliegende heb ik van mijn vader. Ik vond dit ongeveer zijn minste eigenschap en juist die heb ik overgenomen. Ik heb er een hekel aan, maar toch krijg ik het er niet uit. Dan sta ik te schreeuwen tegen mijn kinderen, terwijl ik dat zó niet wilde!

Soms neem ik me voor: ik mag niet meer mijn stem verheffen. Dus dan doe ik zo krampachtig mijn best dat mijn dochter vraagt: ‘Waarom praat je nu ineens met zo’n heel rare stem? Ik hoor heus wel dat je woedend bent.’ Dan moet ik heel erg lachen: wie hou ik hier eigenlijk voor de gek met mijn kalme stemmetje?

Ach ja, ik ben geen boksbal, ik heb ook een moment dat ik knap en misschien knap ik iets eerder dan de meeste mensen. Ik denk niet dat ik het eruit kan rammen bij mezelf. Al kan ik er een enorme kater van hebben en me de hele dag rot voelen. Dus ik blijf mijn best doen, probeer zonder gillen de dag door te komen.’

Roos Schlikker

● Columnist en podcastmaker

● Moeder van twee zonen

‘Ik ben over alles de hele tijd onzeker in mijn moederschap. Ik kan echt wakker liggen of ik het wel goed doe. Mijn lontje is nogal kort, ik ben best pittig. Als ik kwaad ben, ben ik kwaad en dan kan ik staan schreeuwen tegen de kinderen. Terwijl ik me altijd heilig had voorgenomen nooit te zullen schreeuwen.’

De milde moeder

Een verrassende en inspirerende uitzondering op deze vrouwen is Sylvana Simons.

Sylvana Simons

● Voormalig Kamerlid

● Moeder van een volwassen zoon en dochter

‘Ik ben minder kritisch over mijzelf dan mijn kinderen over mij. Ik heb van heel weinig dingen spijt. Ook al ben ik me ervan bewust dat ze het pittig hebben gehad met een moeder als ik. Toch kan ik met compassie naar mijn eigen ouderschap kijken. Ik kan mezelf niet kwalijk nemen dat ik sommige vaardigheden niet had, want ze zijn me ook niet aangeleerd, ik ben ook maar het product van mijn eigen ouders en hun opvoeding. Ik heb mijn best gedaan binnen de mogelijkheden.’

De luisterende moeder

Ook Dieuwertje Blok vroeg zich regelmatig af of ze het allemaal wel goed had gedaan. Toen eerst haar dochter en later haar zoon op het punt stond het nest te verlaten, nam ze hen een voor een mee op een grote reis. In die intieme setting, weg van het dagelijks leven, ging ze het gesprek aan.

Dieuwertje Blok

● Presentatrice

● Moeder van een dochter en een zoon

‘Ik zag het als een kans om ze te vragen of er dingen waren die ze nog wilden uitpraten. Ik heb ze echt heel direct om feedback gevraagd en vooraf duidelijk gemaakt dat ze alles tegen me mochten zeggen. Dat ik ertegen zou kunnen, ook als er dingen benoemd moesten worden die ik fout heb gedaan. Ik heb ze gezegd dat ik altijd alles met de beste bedoelingen heb gedaan, maar dat ik echt wel weet dat ik steken heb laten vallen. Ik was op alles voorbereid, dacht vooral dat het zou gaan over de scheiding. Maar het viel gelukkig heel erg mee.’

Dieuwertjes handreiking zie ik als een ultieme uiting van liefde. Dat je je als ouder kwetsbaar durft op te stellen is een cadeau voor een kind. Haar verhaal zette me heel concreet aan tot het interviewen van mijn eigen drie kinderen. Een voor een nam ik ze mee naar een cafeetje waar we uren kletsten over hun jeugd, mijn rol als opvoeder en dat wat ik misschien best anders had kunnen of mogen doen. Net als de kinderen van Dieuwertje waren ze helemaal niet zo kritisch als ik voor­af had verwacht. Ook niet na stevig doorvragen. Het leverde drie prachtige gesprekken op die vooral over liefde en vertrouwen gingen. Allemaal dankzij Dieuwertje dus.

Morgen op Nouveau.nl deel 2 van de Moederschap Dialogen, met Susan Smit, Hadassah de Boer, Chantal Janzen en Barbara van Beukering

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in