Cabaretier Martijn Koning: 'Door therapie heb ik eindelijk zelfinzicht gekregen'

Mannenfluisteraar Cisca Dresselhuys in gesprek met Martijn Koning: 'Door therapie heb ik eindelijk zelfinzicht gekregen.'

De combinatie van een vrije opvoeding en ADHD bleek het recept voor veel conflicten in het leven van Martijn Koning (44), met als climax het ‘Baudet-incident’ in de talkshow Jinek. Tweeënhalf jaar en een goede therapeut later noemt de cabaretier zichzelf een ander mens, ‘prettiger, vind ik zelf.’

Martijn over zijn moeder

Martijn Koning | privéfoto

Nu zijn moeder Dimphy Verheijen (72) alleen is, sinds de dood van zijn vader twee jaar geleden, wil hij graag meer tijd met haar door­brengen. ‘Dat heeft ze nodig en dat verdient ze ook, na zestien jaar met een zieke man geleefd te hebben.

Deze zomer, die ze grotendeels doorbracht op de Franse camping waar ze een huisje heeft, ben ik een paar keer bij haar geweest. Dan verwen ik haar met chique lunches op een terras in St. Tropez en eens fijn shoppen. Daar geniet ze van en ik ook.

Ik denk, dat ze dat als moeder van vier zoons echt gemist heeft. Ze had graag een dochter willen hebben. Als kind zei ik al tegen m’n ouders: ‘Als ik later veel geld heb, krijgen jullie de Gouden Koets’.

Mijn drie broers en ik hebben een heerlijke jeugd gehad. Het was een en al vrijheid-blij­heid, we mochten op elke sport die we maar wilden, onze vriendjes mochten altijd mee-eten, het was de zoete inval. Mijn moeder vertrouwde me met haar portemonnee, daar mocht ik wat uit halen als ik het nodig had.

Samen keken we naar films en tv-series over de Tweede Wereldoorlog. Ik denk eigenlijk dat ze daar niet alleen naar durfde te kijken, maar wel met mij, een kind van acht jaar.

Martijn Koning | privéfoto

Mijn ouders brachten ons in aanraking met film, muziek en theater en we kregen veel liefde, vrijheid en vertrouwen. Keerzijde van die vrije opvoeding was, dat we totaal geen discipline leerden, wat mij later lelijk is opgebroken in m’n schooltijd en tijdens mijn studie. Vrijheid is natuurlijk fantastisch, maar enige sturing is noodzakelijk.

Het enige dat ze wél belangrijk vonden, waren goede manieren; met twee woorden spreken en netjes eten. Zelf lijdt m’n moeder nog steeds onder een gebrek aan discipline. Ze drinkt wat te veel naar mijn smaak en de hond, die ze sinds een jaar of zes heeft, is nog steeds niet goed opgevoed.

Een kruising tussen een pitbull en een bullterriër, een onaangepast dier uit een Spaans asiel. Daar kan ik me, als dierenliefhebber, wild aan ergeren. Zowel de hond als de omgeving lijden eronder dat hij niet getraind is. Hij blaft en springt tegen elke bezoeker op, waardoor iedereen een beetje bang voor hem is.

Vaak heb ik aangeboden een training voor hem te regelen en daar zelf met hem heen te gaan, maar daar moet m’n moeder natuurlijk wel aan willen meewerken. En dat doet ze niet. Gek word ik ervan. Steeds neem ik me voor een ernstig gesprek te voeren over die drank en de hond, maar ja, dan zitten we daar, in de zon voor ons huisje, en dan ontbreekt me toch weer de moed dit soort onaangename kwesties aan de orde te stellen.

Martijn Koning met zijn ouders en Stef Bos

Ik ben veel te blij dat ze het dan naar haar zin heeft. Het alleen leven kost haar toch al veel moeite. Ze mist mijn vader heel erg. Hij deed altijd alles, nam overal de leiding, was ook de enige die autoreed. Zij volgde, in alles. Hij was meer betrokken bij de wereld, zij had haar gezin. Je mag wel zeggen dat ze zichzelf volledig heeft weggecijferd. Een en al goedheid, dat is ze.

Haar stoere kant komt sinds de dood van mijn vader wel meer naar boven en dat is fijn. Zo vond ik het een ware heldendaad dat ze me onlangs zelf in de auto van het vliegveld kwam halen. Ik heb veel respect voor haar. Ze was er altijd als ik haar nodig had. Ja, m’n moeder en ik zijn wel een fijn span. Dol op elkaar, al zit ik af en toe wel m’n ergernis te verbijten. Trouwens: deze vakantie heb ik zowel m’n moeder als de hond ‘getraind’, met daverend succes. Ik hoop, dat dat blijvend is.’

Martijn over zijn kantelpunt

‘Een van de belangrijkste momenten in m’n leven – en dus een kantelpunt bij uitstek – was de middag dat ik met een vriendin door Amsterdam liep en daar op het Leidseplein een gebouw zag met het bordje Comedy Cafe op de deur.

Voor een jongen van vierentwintig uit Hattem, zoals ik, was dat een openbaring. Ik had geen idee dat zoiets bestond. Het bleek dat er die avond een open podium was, waarvoor iedereen zich mocht inschrijven. Dat was wat.

Ik ben opgegroeid met Monty Python, Richard Pryor, maar ook met komieken op de Duitse en Neder­landse tv als Toon Hermans, John Lanting en zo – prachtig allemaal. Later Youp van ’t Hek. En de aller­eerste cabaretvoorstelling die ik in het theater heb gezien was die van Waardenberg en De Jong. Dus gelijk kaartjes gekocht voor die avond.

Toen heb ik ontdekt wat ik wilde. Ik zag daar mensen optreden bij wie ik dacht: als zij het doen, kan ik het ook. Daarna ben ik meteen gaan spelen en eigenlijk ging het al vanaf de tweede, derde keer goed. Eindelijk was ik gelukkig, maar toch ook binnen die groep wel weer een buitenbeentje.

Een ander kantelpunt was de dood van mijn vader, die zestien jaar ziek is geweest; eerst een levertransplantatie, later ver­schillende vormen van kanker.

En recent was er het Baudet-incident, mijn nummer in de talkshow van Eva Jinek, dat voor mij zeer ingrij­pende gevolgen heeft gehad. Baudet stelde het niet op prijs en liep weg uit de live-uitzending. RTL en Jinek distantieerden zich van mij en boden Baudet excuses aan.

Brunopress/Patrick van Emst

Ik kreeg daarna  scheldpartijen en doodsbedreigin­gen over me heen, zo heftig dat ik veertien dagen mijn huis niet uit ben geweest. Gelukkig kreeg ik een goede therapeut, die ik erg nodig had.

Het lijkt erop dat mijn behan­deling zich daarna in een gunstige richting heeft ontwikkeld. Opeens legde ik meer linkjes tussen mijn gedrag en dat van anderen jegens mij. Klaarblijkelijk druk ik mensen in een hoek, ze worden bang voor me en krijgen een hekel aan me. Onbedoeld lijk ik keihard, waardoor ik veel en vaak conflicten heb met mijn omgeving.

Ik merkte natuurlijk wel, dat ik nogal eens ruzie had, maar waardoor dat kwam, was me tot dan toe eigenlijk een raadsel. Maar ik blijk het zelf op te roepen met uitspraken, die meestal als een grapje bedoeld zijn. Dat zie ik nu eindelijk in, op m’n vierenveertigste, na heel wat conflicten. De therapie werpt dus z’n vruchten af, ik heb eindelijk zelfinzicht gekregen.

Ook hebben we het over de dood van mijn vader gehad, over mijn vrijblijvende opvoeding, het Baudet-incident, gedonder met RTL, rechts­zaken, mislukte relaties, noem maar op. Ik begrijp nu pas dat bepaald gedrag van mijn ouders beangsti­gend is voor een kind. Soms als de sfeer thuis ruzieachtig was, dreigden ze te vertrekken.

‘O, dan ga ik wel weg!’, riepen ze dan. Ze pakten dan inderdaad een koffer, gooiden er wat in en vertrokken. Na een paar uur waren ze wel weer terug, maar toch... Heel onveilig voor een kind. En natuurlijk erg kinderachtig. Spreek dingen uit, los conflicten op, loop niet weg. Als kind neem je zulke ervaringen mee. Sinds kort ben ik echt een ander mens geworden, een veel prettiger mens, vind ik zelf.’

Wapenfeiten

Martijn Koning ( Zwolle, 1978) is cabaretier, stand-upcomedian, columnist en tekstschrijver. Hij is geregeld te zien in de comedyclubs Haug in Rotterdam en Toomler in Amsterdam.

Op het ogenblik treedt hij op met zijn show Appeltjes schillen en werkt hij aan zijn nieuwe programma Overkill. Ook maakt hij de Knorrepodcast. Hij woont afwisselend in Amsterdam en Vinkeveen.

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in