Slechte adem? 10 verrassende oorzaken (én hoe je er een ander netjes op attendeert) 

Gone with the Wind-icoon Clark Gable was erom berucht: de acteur had een ontzettend slechte adem. Maar hij was niet de enige, één op de vier mensen heeft vaak last van een slechte adem. Er is gelukkig iets aan te doen.

Het is een weinig populair onderwerp en er lijkt nog altijd een taboe op te rusten: het hebben van een slechte adem. Maar wat doe je als je (partner) regelmatig flink uit de mond ruikt? ‘Halitose’, de medische term voor een serieus slechte adem, is vervelend voor de omgeving, maar vaak nog lastiger voor de persoon zelf, die er behoorlijk onzeker van kan worden.

Wat zijn de oorzaken en, belangrijker, hoe kom je er vanaf af? 

Overvloed aan bacteriën 

Een slechte adem wordt veroorzaakt door zwavelgassen, die vrijkomen bij de afbraak van eiwitten. We hebben allemaal bacteriën in onze mond die eiwitten afbreken en dus zorgen voor genoemde zwavelgassen. Maar als er een teveel aan bepaalde bacteriën ontstaat, neemt de hoeveelheid zwavelgassen, en daarmee de vieze geur, ernstiger vormen aan. 

1. Tandvleesontsteking 

Een veel voorkomende oorzaak is een gebrek aan mondhygiëne, waardoor het tandvlees gaat ontsteken en opzwellen. De ruimte die daardoor tussen de tand en het tandvlees ontstaat, trekt bacteriën aan - met dezelfde nare mondgeur als resultaat. Een gebit waarbij de tanden strak of kriskras op elkaar staan, zal mogelijk meer kans hebben op ontstekingen, omdat schoonmaken tussen de tanden dan een stuk lastiger gaat. 

2. Poets je tong ook mee

We denken er misschien niet vaak aan, maar tijdens het poetsen is het verstandig je tong ook mee te nemen met de borstel. Veel mensen met ‘halitose’ hebben een witte aanslag, vaak achterop hun tong waar bacteriën zich in vast zetten.

Of het door inname van bepaalde voedingsstoffen komt of dankzij bepaalde gewoonten (zoals roken) die bij sommige mensen tot problemen leiden, is niet bekend, maar "voorzichtige schoonmaak van de tong kan zeker helpen tegen een slechte adem", aldus professor Allaker, microbioloog in de tandheelkunde aan Queen Mary University London.

"Er zijn zogenaamde tongschrapers op de markt, maar of die beter voldoen dan een gewone tandenborstel valt nog te bezien." Goede mondwaters kunnen wonderen verrichten. Ook een kuur met mond-probiotica (zoals zuigtabletten van Oral care) is het proberen waard. 

3. Droge mond 

Een droge mond is de absolute boosdoener voor nare geuren. Dan heb je namelijk minder speeksel, waardoor de zwavelgassen makkelijker naar buiten komen. Dit is ook de reden dat we na een nacht slapen, met name bij ‘mond ademers’, vaak niet meer zo fris ruiken als voordat we in slaap vielen. 

Een droge mond kan, naast alcohol- of medicijngebruik en koffie, ook veroorzaakt worden door veel praten. Sta je voor de klas of moet je anderszins veel spreken tijdens je werk? Zet een kan water op tafel en neem door de dag heen regelmatig een slok. 

Helaas neemt de droogheid met de jaren toe, iets waar niemand iets aan kan veranderen. 

4. De stressfactor 

Aan de universiteit van Sophia, Bulgarije, werd ontdekt dat er bij stress een hormoon wordt aangemaakt dat een slechte invloed heeft op de geur van de adem. Zit je middenin een heftige periode? Zorg dan een beetje extra voor je mond en tong, met poetsen, flossen en een degelijke mondspoeling. 

Lees ook: Van deze 5 symptomen van hartinfarcten bij vrouwen moet je op de hoogte zijn

5. Een lege maag

Een lege maag of caloriearm dieet is desastreus voor mensen die al een grotere kans hebben op een slechte adem. Uit onderzoek is gebleken dat de kwaliteit van de adem 2,5 uur na inname van een maaltijd aanzienlijk begint af te nemen - en de nare geur fors toeneemt.

Meer water en pepermuntthee kunnen tijdens een dieet wel iets helpen, maar alleen door rigoureus te stoppen (en de maag dus weer wat frequenter te vullen) verdwijnt de oorzaak voorgoed.

6. Maagbacterie 

Veel mensen dragen de maagbacterie ‘helicobacter pylori’ in het slijmvlies van hun maagwand zonder daarvan verder problemen te ondervinden. Enkelen krijgen door besmetting wel last, van bijvoorbeeld een maagzweer. Of, door brandend maagzuur, een slechte adem, wanneer de bacterie met het maagzuur omhoog komt.

Een studie van een afdeling tandheelkunde in Plymouth wijst uit dat gebruik van antibiotica tegen de bacterie een heel gunstig effect heeft op het slechte adem probleem. Misschien iets om te laten onderzoeken als je bij je slechte adem ook geregeld last hebt van brandend maagzuur. 

7. Verstopte holtes 

Een heel andere oorzaak kan een langdurige holteontsteking zijn, met pijn rond de ogen en voorhoofd. Het opgehoopte slijm is rijk aan proteïne (een stevige aantrekker van de bacterie die de geur veroorzaakt) en sijpelt dan langzaam van de neus naar de keel, waar het via de mond een stinkende weg naar buiten vindt. Gebruik een goede neusspray om zo snel mogelijk van het euvel af te komen. 

8. Oorzaak door ziekte

Een slechte adem kan ook te maken hebben met andere gezondheidsproblemen zoals diabetes, lever- en nierafwijkingen, ziektes waarbij giftige stoffen het bloedbeeld schaden. Bij diabetes wordt de adem vaak met zoet aangemerkt, bij leverziektes een muffe geur en nierproblemen schijnen een vissige, ammoniakachtige lucht af te scheiden. 

9. Medicatie 

Medicijnen als antidepressiva en antihistamine drogen de mond uit, waardoor ze een slechte adem kunnen veroorzaken. 

10. Psychisch 

Een enkeling beeldt zichzelf in een slechte adem te hebben, maar blijkt bij tests het zich vooral psychisch te hebben ingebeeld. 

Een manier om je adem te testen: lik met de achterkant van je tong aan de bovenkant van je pols of arm en ruik er een paar seconden later aan. De geur komt redelijk overeen met je adem. De test is niet waterdicht, maar geeft wel een eerste indicatie.

En hoe breng je het een beetje leuk?

Dan is er nog de vraag: hoe zeg je tegen iemand dat hij of zij uit haar mond ruikt? Zeg het in ieder geval niet:

1. Als er mensen bij aanwezig zijn. 
2. Als de slechte adem van die persoon niet chronisch is.
3. Als je niet close bent met diegene. 
4. Als je van tevoren al weet dat die ander er niets aan kan doen. 

Heb je al allerlei hints gegeven, maar worden deze niet opgepikt? Zeg het dan direct, maar wel beleefd.

Bijvoorbeeld:

"Er is me iets opgevallen, maar ik weet niet of je je ervan bewust bent..."

"Sorry dat ik dit moet zeggen, maar..."

"Als ik dit probleem had, zou ik het heel fijn vinden als iemand het me vertelde, daarom..."

"Het spijt me, maar..."

Dat kun je aanvullen met:

"Je moet volgens mij echt even je tanden poetsen."

"Je kunt beter even een kauwgompje nemen."

"Je adem ruikt niet zo fris."

"Je hebt een slechte adem."

Is het een goede vriend(in)? Dan schaadt het ook niet om bijvoorbeeld te beginnen met een aardig woord als 'lieverd'.

"Lieverd, sorry dat ik dit moet zeggen, maar je adem ruikt niet zo fris."

C'est le ton qui fait la musique.