Wat zijn onze nieuwe UNESCO limes en wat kunnen we ermee?

We wisten niet eens dat Nederland ze had!

Het is zo'n bericht waarvan je denkt dat ze het over limoenen hebben. De restanten van de Neder-Germaanse Limes, de voormalige noordgrens van het Romeinse Rijk, worden toegevoegd aan de Werelderfgoedlijst van Unesco.

Nederland en Duitsland hadden de tweeduizend jaar oude grens gezamenlijk ingediend bij de VN-cultuurorganisatie.

(c) Zevenaar

Gisteren besloot Unesco al de Koloniën van Weldadigheid toe te voegen. De al bestaande vermelding van de Stelling van Amsterdam werd uitgebreid met hóppa – de hele Nieuwe Hollandse Waterlinie.

Naast prestige en erkenning leidt zo'n vermelding ook tot een reeks verplichtingen om het erfgoed te beschermen volgens strikte Unesco-standaarden.

Fort Meinerswijk bij Arnhem

Goed, even terug naar de Limes: in Duitsland en het Verenigd Koninkrijk, staan die al op de Werelderfgoedlijst. De beslissing over een eventuele vermelding van restanten in Oostenrijk, Hongarije en Slovenië wordt later genomen.

Maar wat zijn het nu precies? Limes zijn oude grenzen. Vanaf 19 voor Christus startte de ontwikkeling van de Neder-Germaanse Limes, die voornamelijk als taak hadden het Romeinse Rijk te beschermen tegen de noordelijke Germaanse stammen.

Park Matilo, een reconstructie van een verdedigingsfort

De Romeinse noordgrens volgt grotendeels de loop van de Rijndelta, vanuit Keulen via Nijmegen en Utrecht, om vervolgens in de zee uit te komen bij Katwijk. In Nederland werden zo'n twintig forten gebouwd, die castella werden genoemd. Daartussen werden talloze wachttorens gebouwd.

Langs de voormalige noordgrens van het Romeinse Rijk zijn veel oude sporen zichtbaar gemaakt door opgravingen of markeringen in het landschap, onder meer in Arnhem, Vechten en Utrecht.

Daar zal nu ongetwijfeld meer werk van worden gemaakt, de lijnen lenen zich van oudsher al goed om langs te wandelen en te fietsen, omdat de Romeinen het natuurlijke landschap volgde.

Volgens Unesco laten deze forten, legioensbases en wachttorens zien hoe innovatief de Romeinse militairen waren en hoe er werd omgesprongen met het grillige rivierenlandschap.

Castellum Hoge Woerd bij Utrecht

Kathleen Ferrier, voorzitter van de Nederlandse Unesco Commissie, reageert verheugd op de erkenning van de Romeinse geschiedenis van delen van Nederland. "Dat het land zo lang, en zo lang geleden al, onderdeel was van een veel groter geheel, is zeer belangrijk voor onze blik op de geschiedenis en onze plek in de wereld."

Ook de Stichting Werelderfgoed Nederland vindt de erkenning "meer dan terecht". "Langs deze grens zijn heel veel archeologische bodemschatten gevonden uit die tijd. Nergens zijn bijvoorbeeld zoveel goed bewaarde schepen opgraven als in Nederland", zegt voorzitter Boris van der Ham.

De Werelderfgoedlijst van Unesco kent inmiddels twaalf 'Nederlandse' vermeldingen, op een totaal van ruim 1100 locaties.

Foto's (c) Werelderfgoed Nederland, ANP

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in