Portret van Erwin Olaf die geëerd wordt met een dubbeltentoonstelling in Den Haag

Ze zijn prachtig, maar altijd ook prikkelend en vaak politiek geladen, de series van immens getalenteerd fotograaf Erwin Olaf. ‘Ik doe geen moer als ik niet boos ben.’ Op zijn zestigste wordt hij gehuldigd met een dubbeltentoonstelling in Den Haag. Die wil je echt niet missen.

‘Ik hou van mooie dingen en ik hou ervan om te werken met de techniek van reclame- en glamourfotografie. Maar wat ik het liefst wil zien en wil maken, is een perfecte wereld met een barst erin. Want dan wordt het interessant.’

Deze uitspraak is van Erwin Olaf, een van de bekendste en meest getalenteerde fotografen van Nederland. In de jaren tachtig en negentig trok hij al de aandacht met zijn uitdagende, geënsceneerde foto’s waarin lichamelijkheid, seksualiteit en agressie een belangrijke rol speelden.

Koninklijke familie

Olaf stond recentelijk in de belangstelling vanwege de glamoureuze portretten die hij maakte van de koninklijke familie. Die foto’s hadden iets brutaals: zo waren royals nog nooit gefotografeerd.

En brutaal ìs Olaf: hij is gedurende zijn lange carrière altijd blijven provoceren.

Lees ook: Hoffotograaf van de Oranjes genoot van de samenwerking met de koninklijke familie

Dubbeltentoonstelling in Den Haag

De fotograaf wordt dit jaar zestig en ter gelegenheid daarvan wijden het Haagse Gemeentemuseum en het Fotomuseum Den Haag een dubbeltentoonstelling aan zijn werk.

Te zien zijn een overzicht van foto’s uit 2000 tot zijn meest recente serie Palm Springs, maar ook beeld van beroemde fotografen die een belangrijke inspiratiebron voor hem vormden.

Een van hen is de Amerikaan Robert Mapplethorpe. Olaf zag in 1982 een tentoonstelling van zijn werk en hij dacht toen onmiddellijk: dit wil ik ook.

Erwin Olaf's vroege werk was provocatief

Erwin Olaf werd als Erwin Olaf Springveld in 1959 in Hilversum geboren en groeide op in Hoevelaken. Aanvankelijk wilde hij journalist worden, omdat hij dat als een handige manier zag om als jongen uit de provincie ‘de grotemensenwereld’ binnen te komen.

Maar op de School voor Journalistiek in Utrecht merkte hij al snel dat schrijven niets voor hem was. De leraar fotografie zag dat en gaf hem een camera. Zodra Olaf daarmee aan de slag ging, wist hij: dit is wat ik ga doen.

Olafs vroege werk was provocatief op het bizarre af. Hij maakte glamourportretten van mensen die traditioneel gezien niet als glamoureus worden geschouwd, zoals de oudere vrouwen in de serie Mature (1999).

Hij leverde commentaar op de manier waarop seks werd gebruikt in modereclames met Fashion Victim (2000), een serie foto’s waarin naakte modellen met tassen over hun hoofden extreme poses aannamen.

Hoewel zijn werk een duidelijke ontwikkeling doormaakte, is er wel een constante: zijn fascinatie voor de menselijke huid. ‘Elke huid kan sexy zijn,’ zegt hij. En: ‘Bijna alles wat ik maak, gaat op de een of andere manier over huid.’

Vandaar dat hij, zoals hij zelf zegt ‘belachelijk’ gefocust is op scherpte, omdat alleen dan de huid prachtig tot zijn recht kan komen.

Meesterwerk

Omdat hij gebruik maakt van de technieken van de reclamefotografie, is zijn werk binnen de wereld van de moderne kunst lange tijd een beetje zuinigjes bekeken. Hij is er niet onder gebukt gegaan. ‘Je moet niet gemakkelijk binnenkomen. Het moet wel pijn doen,’ zei hij in een televisie-interview.

Maar tegelijkertijd gaf hij toe dat altijd heel bang is geweest om te eindigen als de ‘Rien Poortvliet van de fotografie’. Als iemand, die heel goed is in zijn vak en een heel breed publiek heeft, maar ‘op wie wordt gescheten in de kunstwereld.’   

Inmiddels hoeft hij niet daar meer bang voor te zijn. Hij droeg vorig jaar zijn kerncollectie over aan het Rijksmuseum, dat die dankbaar in ontvangst nam en bovendien zestig foto’s en drie video’s van hem aankocht.

De directeur van het museum, Taco Dibbets, omschreef hem als ‘een van de belangrijkste fotografen uit het laatste kwart van de twintigste eeuw.’ Olaf en het Rijks: het is een combinatie die klopt.

De verstilling die talloze portretten van zeventiende-eeuwse meesters beheerst, vind je ook in het latere werk van Erwin Olaf. Meesterlijk.

Erwin Olaf in Nouveau

In de Nouveau van deze maand lees je nog meer achtergrondinformatie over de bijzondere dubbeltentoonstelling in Den haag en de carrière van deze uitzonderlijke fotograaf.

De dubbeltentoonstelling in Den Haag is te zien tot en met 12 mei in het Haags Gemeentemuseum en het Fotomuseum Den Haag.

Nu in de winkel!

Elke week het laatste mode-nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in