Met een beetje geluk heb je het meegemaakt, de ongekende ervaring van rolschaatsen en fietsen op de snelweg, omdat er geen verkeer was.
Vandaag is het precies 50 jaar geleden dat zo'n autoloze zondag werd gehouden. Het was niet echt de allereerste, ook in 1939, 1946 en 1956 kwam het fenomeen voor, steeds vanwege olieschaarste.
Oliecrisis
Die van 1973 zal bij de meeste mensen het verst in het geheugen liggen. Veel westerse landen hadden destijds last van de oliecrisis. De olieproducerende landen wachtten op een gelegenheid om olieschaarste te vertalen in verhoogde prijzen: die gelegenheid kwam in oktober 1973, toen de Jom Kipoeroorlog uitbrak waarbij Israël werd aangevallen door Egypte, Syrië, Algerije, Irak, Koeweit, Libië, Marokko, Saoedi-Arabië, Soedan en Tunesië.
Autoloze zondag in 1973
Nationaal Archief
In die oorlog koos Nederland de zijde van Israël. Uit protest tegen deze pro-Israëlische houding van Nederland draaiden enkele Arabische staten de oliekraan dicht, waarop de regering het olieverbruik probeerde te beperken door autoloze zondagen in te stellen. Slechts met een speciale ontheffing (voor bijvoorbeeld politieauto's en ambulances) mocht men rijden.
Toch op pad
Nationaal Archief
Het was opmerkelijk hoeveel mensen op deze dagen nog over een paard en koets beschikten. Rolschaatsen, picknicken en fietsen op de snelweg mocht overigens niet en de autoloze zondag had bitter weinig effect op het brandstofgebruik. om het rijverbod op autoloze zondagen te omzeilen, ging men al op zaterdag rijden en keerde zondagavond laat terug, zodat het benzineverbruik helemaal niet afnam.
Nationaal Archief
Minister Westerterp liet dertig jaar later weten dat op het moment van ingaan de praktische noodzakelijkheid ontbrak omdat de olievoorraden ruim voldoende bleken. Dat de autoloze zondagen toch werden doorgezet diende meer om gezichtsverlies van de regering Den Uyl te voorkomen en de olieproducerende landen tot niet nóg meer maatregelen te inspireren.
Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in
- ANP