'Oekraïne? Ik voel me schuldig dat mijn leven gewoon doorgaat...'

Hoe voorkom je dat je je verliest in al die beelden?   

Niet iedereen heeft er evenveel last van, maar er zijn toch veel mensen die zich door het nieuws over de oorlog in Oekraïne ongemakkelijk voelen over het feit dat hun eigen leven gewoon doorgaat. Kun je het wel maken om met vrienden af te spreken of uit eten te gaan als het leven van zoveel anderen totaal overhoop is gehaald?

'Het voelt fout om van leuke dingen te genieten'

"Als ik voer voor de vogels in het vogelhuisje leg, denk ik aan de mensen in Oekraïne die dat daar een paar dagen geleden ook gewoon nog deden," zegt Marije (52). "En dan is de lol er meteen af, hoeveel ik ook van die drukte in mijn tuintje hou. Het voelt fout om van leuke dingen te genieten. Al weet ik ook wel dat de vogels daar niets aan kunnen doen en dat wat ik voel geen enkele invloed heeft op wat daar gebeurt."  

Menselijke compassie

Schuldgevoel of plaatsvervangend verdriet kan een natuurlijk gevolg zijn van getuige zijn van het leed van anderen, ook als het jezelf niet raakt. Deze gevoelens zijn te vergelijken met het schuldgevoel dat overlevenden na een ongeluk of ziekte vaak voelen: 'Waarom ik wel en zijn niet?'. Het zijn gevoelens die duiden op compassie en empathie, maar het is wel zaak je er niet helemaal in te verliezen. 

Kantelend wereldbeeld

Nu hebben we na een lange periode van relatieve rust, voorspoed en voorspelbaarheid, de afgelopen twee, drie jaar wel behoorlijk wat meegemaakt als samenleving. In de vorm van onder andere - even diep ademhalen - een pandemie, polarisatie, black lives matter-kwesties, #MeToo, de klimaatcrisis, inflatie en nu dus een oorlog 'in onze regio'. Het zijn allemaal zaken die je aan het denken zetten en die onrust veroorzaken. Waarbij je van alles kunt voelen, een sterk standpunt hebt of juist helemaal niet – het gáát ergens over, het vernisje is even van het leven verdwenen. 

Vergelijken is vrij nutteloos

In het licht daarvan kan je dag onbeduidend lijken en wat je doet als onbelangrijk overkomen. Alsof het gepaster is om gedesillusioneerd met een gebogen hoofd te gaan zitten. Alsof genieten van het leven op dit moment moreel ongepast is. Misschien vraag je je ook wel af of je niet méér zou moeten doen voor een rechtvaardigere wereld. Of stop je je eigen verdriet en angst weg, omdat die in het niet lijkt te vallen vergeleken met het wereldnieuws. 

Het een sluit het ander niet uit

Dit is allemaal niet erg nuttig. Volgens psychologen hoeft het geen of/of verhaal te zijn, maar kun je én compassie voelen én dankbaar zijn dat je zelf veilig bent. Zoals je ook kunt meeleven met de vluchtelingen uit Oekraïne en tegelijk blij kunt zijn dat je beste vriendin een lieve nieuwe vriend heeft of genieten van een lekkere wandeling. Maar ook: tegelijk je zorgen maken over wat je op het nieuws ziet én verdriet hebben over iets naars in je eigen leven. Het een sluit het ander niet uit.

Zo uniek is de huidige situatie niet

Wat de tegenstrijdige gevoelens vooral met je doen, is de nadruk leggen op het feit dat we op dit moment vermoedelijk allemaal wat bewuster leven en wat meer open staan voor anderen en het nieuws. Waarbij het kan helpen om, zonder te bagatelliseren wat er gaande is, te bedenken dat er wereldwijd altijd wel ergens een oorlog wordt gevoerd en mensen in de knel zitten. Zoals er ook altijd feestjes zijn geweest op hetzelfde moment dat mensen stierven. Vreugde en verdriet bestaan simpelweg naast elkaar, zo is het leven van meer dan 6 miljard mensen op een redelijk kleine planeet.

Koester het normale in je leven

Er is bovendien iets te zeggen voor – met compassie voor wat je ziet - doorgaan met je leven. De mensen die zijn gevlucht, zouden niets liever willen dan weer hun normale leven oppakken. Help waar je kunt helpen, waardeer het goede in je leven, gebruik het om alle negativiteit een beetje te verdringen, als stille daad van verzet.

Stop met doemscrollen 

Onderschat bovendien niet hoeveel energie de afgelopen twee jaar hebben gekost en gun jezelf rust, activiteiten waar je energie van krijgt en af en toe een time-out van het nieuws. Het is niet zelfzuchtig om aan je eigen mentale gezondheid te denken. Hoe beter je in je vel zit, hoe meer je anderen tot steun kunt zijn.

Illustratie (c) Getty Images

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in