Troosten is vooral: luisteren.
Als iemand in je omgeving verdriet heeft – dierbare verloren, werkeloosheidsdip, slecht nieuws gehad – wil je niets liever dan de persoon in kwestie een beetje troosten. En dat vraagt om tact en enig inzicht in wat werkt.
Ga niet invullen wat de ander denkt ('Het zal wel zwaar voor je zijn'), maar stel een open vraag: 'Hoe voel je je, wat gaat er in je om?' of 'Wat is nu het allermoeilijkste voor je?'
Hou je kaken op elkaar en luister. Haak niet in met dingen die je zelf hebt meemaakt, troosten is aandacht, geduld en een luisterend oor geven, het gaat even niet om jou.
Troosten is niet zozeer het verdriet wegnemen, maar eerder het verdriet erkennen. Empathie is álles. 'Het is erg naar voor je dat je dit is overkomen', is beter dan 'Het komt wel weer goed'.
Dit zijn dingen die je bij voorkeur níet zegt
- Na een miskraam: 'Het was nog bijna niks, joh. Volgende keer beter.'
- Na verlies van een dierbare: 'Iedereen gaat een keer dood, hè?'
- Na een miskraam: 'Gelukkig heb je nog een kind.'
- Bij ziekte: 'Ik kan wel eerder doodgaan dan jij, maak je niet druk.'
- Na een diagnose: 'Mijn tante had dat ook, maar dan erger.'
- Na slecht nieuws: 'Alles gebeurt met een reden.'
- Drie maanden na de dood van je moeder: 'Huil je daar nou nog steeds om?'
- Bij een mislukte actie: 'Je moet gewoon dit en dat doen.'
- Bij wat dan ook: 'Kop op.'
Ga niet relativeren met leedmeten: 'Dit is pas je eerste scheiding, Erica heeft er al drie achter de rug'. Ook al is het 'maar' een moedervlek en vermoedelijk goedaardig, de ander is geschrokken en bang, en het is zaak die gevoelens even ruimte te geven.
'Je kunt me altijd bellen' is lief bedoeld, maar vraagt erg veel van degene die in de put zit en anderen niet tot last wil zijn. Bedenk liever concrete dingen: 'Kom je bij me eten?' en 'Ga je mee een eindje lopen? Of simpelweg oppassen zodat iemand even kan gaan slapen of stofzuigen als je ziet dat het een rommeltje is. Dat soort acties heeft meer impact.
Er is meer dan het verdriet. Het hoeft niet altijd een doorwrochte rouwanalyse te worden. Heel fijn voor iemand om te kunnen praten over vervelende gevoelens, maar ga niet in rondjes praten. Zodra er dingen herhaald worden, kun je best even een ander onderwerp aansnijden (het nieuws, het weer, wat ga je eten vanavond, hoe is het met de poes?). Dat is niet harteloos, iemand met verdriet zal een beetje afleiding juist op prijs stellen.
Leer de situatie lezen: de een vindt het prettig om troosters om zich heen te hebben, de ander vindt het juist wel fijn om af en toe even alleen te zijn. Een goede trooster is onbaatzuchtig en kan een pan soep neerzetten zonder mee te eten of mee terug nemen zonder zich beledigd of afgewezen te voelen. Het verdriet zal niet eeuwig duren, het contact zal snel weer gelijkwaardiger worden. Maar zolang er getroost moet worden is luisteren en een arm om iemand heenslaan (als die dat prettig vindt) echt het beste wat je kunt doen.
Foto (c) iStock
Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in