Mieke Kosters: 'succesvolle afvallers, lijnen niet’

Vlak voor haar vijftigste verjaardag was ze het zat. Ze was alleen maar aan het overleven en had geen greintje energie meer. Mieke Kosters besloot de regie over haar eet- en beweeggedrag terug te pakken en van haar vijftigste haar fitste jaar ooit te maken.

Mieke had een pittig jaar achter de rug met het overlijden van haar vader, de gezondheid van haar moeder, haar trainingsbedrijf en drie pubers thuis. Ze hield alle ballen in de lucht, maar was moe. Ze snakte naar energie, naar vrijheid, naar plezier.

Ook qua eten en drinken en bewegen was ze weer wat makkelijker geworden. Hier een hapje extra, toch nog een wijntje. En dat terwijl ze 18 jaar geleden 18 kilo was afgevallen zonder dieet.

Mieke: 'Ik besloot een paar dagen naar Barcelona te gaan en weer echt voor mezelf te kiezen. Mezelf terug te vinden, de regie terug te pakken, op alle fronten. Ik wilde weer stralen, plezier maken, mezelf laten zien, energiek zijn, lekker eten en leuke kleding aandoen. Weer echt goed voor mezelf zorgen'.

Terug in de flow

Ik was al expert in gedragsverandering, maar ik dook er nog dieper in. Hoe komt het dat je ondanks alle kennis toch uit de flow raakt en hoe kom je er weer in? Ik las nieuwe boeken, ging naar events en trainingen, luisterde podcasts en leerde alles wat ik kon over jezelf motiveren en in actie komen.

‘Het meest gehoorde excuus van mensen die willen afvallen is: ‘Ik weet het allemaal wel, ik moet het gewoon even doen.’

Voor mij was het tijd het weer echt te doen. Nu, inmiddels eenenvijftig, ben ik helemaal terug. De extra drie kilo’s zijn eraf, ik ren elke dag en voel me fantastisch. Hoe oud je ook bent, hoeveel je ook weegt, je doelen waarmaken en regie pakken kan altijd. Zonder dieet! Hoe? Dat heb ik beschreven in mijn nieuwe boek Succesvolle afvallers diëten niet. Het is niet mijn eerste boek over afvallen en de regie pakken. In 2011 schreef ik al Het geheim van slanke mensen.

Geheime krachten

Mijn hele leven was ik namelijk volslank. Een rotwoord. Ik wilde altijd wel wat kilo’s kwijt. Op mijn vijftiende begon ik voor het eerst met lijnen. Ik wist niet beter. Zo ging dat in mijn familie. Wij hielden allemaal van gezelligheid, van lekker eten en drinken. Het was pas echt gezellig als er iets lekkers was. Genieten was synoniem voor te veel eten.

En werd je echt té zwaar, dan ging je een tijdje op dieet. En dan viel je meestal wel wat af. Dat was mooi. Totdat de geheime krachten weer in werking traden... En dan werd je langzaam maar zeker toch weer zwaarder. Tja, zeiden we dan, ‘wij komen van de wind al aan en slanke types hebben geluk, die kunnen eten wat ze willen en komen geen kilo aan’. Mijn vader zei: ‘Slank zijn zit er voor ons niet in.’ Ik geloofde dat.

Van dieet naar dieet

Ik ging van dieet naar dieet. Noem er een en ik ken het. Ik moest altijd streng zijn en mocht geen lekkere dingen eten, ik moest tenslotte kilo’s verliezen. Maar als er dan een bijzondere gelegenheid was, een feestje of een rotdag of te veel lekkers in huis, dan liet ik mijn dieet zo weer los. ‘Het leven moet wel leuk blijven, nu mag het wel een keer,’ zei ik dan. Dat ging zo heel wat jaren door. Af en toe was ik wel wat slanker, maar ik kwam altijd weer aan.

Tijdens de zwangerschap van mijn oudste dochter (inmiddels 20) kwam ik zelfs dertig kilo aan. Hetzelfde gebeurde tijdens de zwangerschap van mijn zoon (nu 18). In 2005, na al die diëten en twee zwangerschappen, was ik zwaarder dan ooit. Ik had minder energie, was niet fit en baalde van mijn lichaam. Ik was het zo zat, dat gevecht, dat gedoe met wel of niet eten, dat switchen tussen streng zijn en losgaan, alles of niets. En ondanks alle pogingen die ik deed, verloor ik geen kilo blijvend.

In die periode dacht ik: hoe doen mijn slanke vriendinnen dat dan? Zij eten ook bitterballen en drinken ook wijn. Zij volgen helemaal geen hartpatiëntendieet of Sonja Bakker. Ik besloot hun eetgedrag eens echt te observeren. Er ging een wereld voor me open.

Zo werkt afvallen

Afvallen komt uiteindelijk neer op je energiebalans. Eten is simpelweg brandstof voor je lichaam. Eet je meer dan je nodig hebt, dan slaat je lichaam die overtollige brandstof op als vet. Eet je minder dan je verbrandt, dan gebruikt je lichaam je vetreserves om z’n functie uit te voeren. Met als gevolg dat jij slanker wordt.

Hoeveel je verbrandt is verschillend per persoon en afhankelijk van je leeftijd (hoe ouder je wordt, hoe minder energie je nodig hebt), je geslacht (mannen verbranden meer dan vrouwen), je gewicht (hoe zwaarder, hoe meer je verbrandt), je aanleg en ten slotte je beweegniveau. Het punt is: je lichaam heeft, zeker als het ouder wordt, helemaal niet zoveel energie nodig. Daarom eet en drink je al snel te veel. Wat nodig is om af te vallen is dus minder eten en meer bewegen.

Volwassen relatie met eten

Ik kwam erachter dat ik een heel andere relatie met eten had dan mijn vriendinnen. Ik mocht niets lekkers van mezelf en nam het toch. Daar voelde ik me dan rot over en dan nam ik nog meer: m’n dag was toch al verpest. Ik was een echte dieetdenker, ik had geen regie. Ik zei altijd: ‘Ik wil dat wel eten, maar ik mag het niet, ik moet afvallen.’ Ik dacht: arme ik.

Ik ontdekte dat mijn slanke vriendinnen van zichzelf juist alles mochten eten en drinken, ook chocola en wijn, ze wilden het alleen niet altijd. Slanke mensen kiezen: vandaag wel wijn, geen chips. Zonder frustratie of zelfmedelijden, maar gewoon omdat ze liever fit en slanker zijn. Ze hebben een doel én een volwassen relatie met eten. Ze accepteren de consequenties van hun doel en zeggen nee tegen overeten. Ze hebben regie. Toen ik beter keek naar slanke mensen vond ik alles wat ik ontdekte razend interessant. Ik besloot net als slanke mensen een volwassen eetrelatie te ontwikkelen met nieuwe slanke gewoontes.

Patronen doorbreken

Als iemand zegt: ‘Kijk hoe goed ik bezig ben. Vroeger at ik altijd chips als ik alleen thuis ben, nu eet ik wortels. Ik val af.’ Dan zeg ik: ‘Weet je hoe dit verdergaat? Over een paar weken of maanden ben je de wortels zat. Ik ben toch geen konijn, verzucht je dan, een rijstwafel kan ook wel, en na een halfjaar ben je gewoon weer terug bij de chips.’ Waarom? Omdat je je patronen niet aanpakt. Je kijkt niet naar waarom je altijd eet als je alleen bent. Je kiest alleen anders eten. Dat doet een dieet ook, en dat werkt alleen tijdelijk. Wil je blijvend afvallen, dan moet je juist je patronen zien te doorbreken, zonder dieet.

Verandering van eetgedrag

Vanaf dat moment heb ik me verdiept in gedragsverandering, in eetgedragsverandering. Iedereen weet best dat een appel beter is voor je gewicht dan een broodje knakworst en toch kies je niet altijd die appel. Dat is gedrag. Gedrag gaat om de keuzes die je maakt. Ik vergelijk het vaak met een ijsberg. Bij elk dieet ben je alleen bezig met het topje van de ijsberg. Wat en hoeveel je eet en beweegt bevindt zich boven het wateroppervlak en is dus zichtbaar. Wat er echter achter je keuzes zit, zit eronder en zie je niet. De crux van je gedrag zit onder de oppervlakte. Dat is psychologie. Ik ontwikkelde een persoonlijk basis-eetpatroon met het eten en drinken dat ik wilde én waarmee ik afviel. Eten werd weer gewoon brandstof voor mijn lichaam, sporten een nieuwe hobby. Ik werd zelf de baas: wel chocola, niet meer de hele reep. In het weekend wel wijn, doordeweeks niet. Geen taart, wel drop. Ik stopte met eten uit beleefdheid, gezelligheid, vermoeidheid en verveling. Ik startte met hardlopen en voetballen. Ik doorzag mijn eigen smoesjes.

Trek in je maag of in je hoofd

Bij mij was eten destijds niet alleen brandstof, maar ook een vriend, afleiding, troost, vulling, gezelligheid, een vlucht. Is eten dat voor jou ook? Eet je vaak te veel op dezelfde momenten? Trek dan de volgende keer als je trek hebt eens een lijn onder je hoofd. Waar zit je trek? In je maag? Dan kun je rustig wat eten. Zit de trek in je hoofd. Dan is er sprake van hoofdhonger. Dan geldt: als honger niet je werkelijke probleem is, is eten nooit de oplossing.

Arme ik blijft te dik

Ik was al die jaren gewend om de verantwoordelijkheid voor mijn eet- en beweeggedrag, en dus mijn gewicht, buiten mezelf te leggen. Bij mijn opvoeding, de omstandigheden, de situatie, het volgende dieet. Mijn gedachten waren altijd iets van: ik kan er niets aan doen, ik hou gewoon te veel van lekker eten, ik haat hardlopen, slanke mensen hebben geluk, ik heb pech. Oftewel: ik dacht in arme ik. Maar arme ik blijft te dik. Ik realiseerde me: niemand dwingt me een zak drop leeg te eten, dat doe ik zelf. Je eigen gedachten bepalen je gevoelens en je eet- en beweeggedrag.

Als je blijvend je gedrag wil veranderen, is het zaak je bewust te worden van je eigen gedachten en gevoelens als het gaat om eten, bewegen en jezelf. En je niet langer te laten leiden door arme ik, door de situatie of anderen, maar zelf verantwoordelijkheid te nemen.

Je mag alles, je kiest zelf.

Of je denkt: ik kan het niet, of je denkt: ik kan het wel. In beide gevallen krijg je gelijk. Je streefgewicht bereiken én behouden is dus géén kwestie van aanleg, talent of geluk. Het draait simpelweg om inspanning, de juiste stappen zetten. Je bewust worden van je eigen invloed en arme-ikgedachten en steeds opnieuw kiezen voor minder eten en meer bewegen, voor jezelf.

Zeg maar dag arme ik. Niet voor één dag, één week of één maand, maar consistent. Want man o man wat voelt het goed om zelf de controle terug te pakken en niet steeds machteloos naar de kast te lopen.

Niets smaakt zo lekker als regie

Een mens komt alleen in beweging voor een woest aantrekkelijk doel. Of dat nu je fitste jaar ooit is of achttien kilo afvallen. Pas als je weet wie je wil zijn en wat je wil bereiken, kun je honderd procent verantwoordelijkheid nemen voor je doel én je gedrag. En als je de regie weer pakt, als je ervoor gaat en echt in actie komt, dan voel je je fantastisch, sterk en trots. Omdat jij je gezondheid, energie, fitheid, gewicht én gevoel over jezelf belangrijk maakt. Omdat je beseft dat je het waard bent om super- goed voor jezelf en je lichaam te zorgen.

Nog meer goed nieuws: als je de regie pakt over je eetgedrag, stroomt die regie vanzelf verder naar de rest van je leven. Omdat je je zoveel sterker voelt als je werkelijk kiest voor je eigen doelen kun je veel meer situaties beter aan. Oftewel: je voelt je op alle fronten veel fitter, krachtiger én aantrekkelijker. Je bungelt niet langer onder aan je eigen prioriteiten- lijstje: jij kiest voor jezelf. Dat is woest aantrekkelijk, zónder dieet.

5x waarom diëten niet werkt als je blijvend wil afvallen

1. Diëten zijn alleen gericht op kilo’s verliezen. Op de weegschaal dus, niet op het veranderproces. If you focus on results, you won’t change.
2. Met een dieet denk je in termen als ‘niet mogen’ en ‘moeten’: je mag geen chocola, geen wijn, je moet afzien en streng zijn. Maar: slanke mensen eten ook niet de hele dag worteltjes. Je mag best genieten. Ik ben niet je moeder die je een tweede koekje verbiedt, je bent volwassen. Je mag alles, maar je wilt het niet langer, je pakt regie en kiest zelf.
3. Ik heb gezondigd, ik laat alles los, ik heb alles geprobeerd en het lukt me niet. Wat wel werkt is regietaal: ik bepaal, ik kies, ik doe.
4. Je switcht tussen streng zijn en losgaan, alles of niets eten, te kritisch en goedpraten. Je hebt geen volwassen eetrelatie, geen balans.
5. Je doorbreekt geen patronen, je past alleen tijdelijk je eetpatroon aan.

Over MIEKE

In 2011 verscheen het eerste boek van Mieke Kosters, Het geheim van slanke mensen, waarin ze beschrijft hoe ze achttien kilo afviel door het eetgedrag van haar slanke vriendinnen te kopiëren. Ze is nog altijd slank. Succesvolle afvallers diëten niet is haar achtste boek. Ze verkocht inmiddels ruim 350.000 exemplaren en heeft meer dan 100.000 deelnemers online getraind. Haar podcast is ruim 450.000 keer gedownload. Mieke is dé expert op het gebied van eetgedragsverandering.

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in