'Als ik ergens een hekel aan heb, is het wel aan literaire snobs'

Ik vergeet haar nooit meer, die ene oud-collega, lid van een boekenclub: “Wij lezen natuurlijk wel uitsluitend literatuur”. Dit gold trouwens ook voor films: “De bioscoop? Nee, dáár komen we niet. Wij gaan naar het filmhuis”.

Zulke opmerkingen vind ik dus typisch iets voor omhooggevallen salonsnobs. Want zeg nu zelf: ‘Turks Fruit’ noemen ze literatuur en ’50 Shades of Grey’ moet bij het oud papier … Kan iemand mij even uitleggen wat het verschil tussen die twee is?

Tijdens een workshop die ik eens bijwoonde, werd de volgende vraag gesteld: ‘Wat schrijf je liever, een bestseller of een literaire roman?’ Nu gaf die vraag natuurlijk al blijk van een bepaalde niet zo subtiele vooringenomenheid, maar de reactie van één van de andere aanwezigen loog er ook niet om. Een bepaald type mens, sorry, hij voldeed aan al mijn vooroordelen, antwoordde: ‘Een literaire roman met diepgang, niet voor iedereen’.

Ik heb dan echt heel veel moeite om mijn gezicht in de plooi te houden. Denk ook niet dat het helemaal is gelukt. Want echt, call me stupid, maar ík schrijf liever een bestseller. Hoe geweldig is het als iets dat wat uit mijn hersenspinsels komt duizenden mensen een paar uur leesplezier verschaft?

Gelukkig kan ik, na slechts een jaartje of wat tandenknarsen, hartelijk om dit soort mensen lachen. Maar het gebeurt heel veel. Ook in ‘mijn’ boekenwinkel, Boekhandel Dominicanen: op basis van het boek dat ik in mijn handen heb, word ik in een bepaalde categorie ingedeeld.

Wie bepaalt dat nu helemaal?!

En dan te bedenken dat er niet eens een officiële definitie van literatuur is. In z’n algemeenheid kun je het vertalen als: “Een geheel aan teksten dat door een bepaalde gemeenschap als waardevol wordt gezien, smaakvol is. Artistiek ook. Teksten waarvan ‘men’ vindt dat ze universele waarde hebben, kunstwerken zijn”.

Maar, dikke maar: dat wordt bepaald door, jawel, uitgevers, agenten en boekhandels. Hoezo ‘subjectief’. Hoezo ‘eigenbelang’ en hoezo ‘wij van wc-eend adviseren wc-eend'? 

Een paar keer per jaar worden er een stuk of veel literatuurprijzen uitgereikt. Een rondje Google leerde me dat ik van ruim 90% nog nooit had gehoord. Daarmee ontmasker ik mezelf natuurlijk direct als cultuurbarbaar. Het zij zo.

Een boek laat je reizen in je hoofd

Ik vind een boek goed of niet. Een verhaal neemt me mee naar een andere tijd, andere omgeving en vooral een ander leven. Laat het verhaal me lachen, laat het me huilen? Kan ik het niet wegleggen? Vind ik het jammer als ik het dichtsla? Dát bepaalt of ik zeg ‘Jôh, moet je ook lezen!’ En of dat nu bij Stoner, Karin Slaughter, Carlos Ruiz Zafón, of Jojo Moyes is, interesseert me precies niks.

‘The Seven Sisters’ reeks van Lucinda Riley heb ik verslonden. Ik schrok echt wel even toen het bericht vorige week kwam dat ze is overleden. Boeken zijn er voor iedereen, niet alleen voor de ‘elite’. We hebben het al jaren over ‘de ontlezing’, maar misschien zijn er gewoon niet zo veel goede Nederlandse schrijvers. Zijn al die prestigieuze prijzen er om hun breekbare ego te strelen. Want dat ze niet verkocht worden, dat ligt aan het plebs. Die snappen de onderliggende lagen niet. Mij lijkt dat wanneer een auteur een paar miljoen boeken verkoopt, wel duidelijk is dat diegene een snaar weet te raken. En is dát niet waar het om gaat bij lezen?

Nou, deze plebsvrouw heeft deze én vorige week weer een paar fijne thrillers en ander leesvoer buitgemaakt in de boekenwinkel. Geen idéé of het literaire thrillers zijn en hoeveel onderliggende lagen er al dan niet in zitten en raad ‘ns: dat interesseert me ook helemaal niks.

O, en als je nog leestips wilt en/of hebt: ik hou me in beide gevallen aanbevolen ?

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in