Exclusief! Het allereerste interview met de nieuwe staatssecretaris van Cultuur en Media: Gunay Uslu

'Ik wil de cultuursector weer kracht geven.'

Op haar twaalfde zei Gunay Uslu (49) al dat ze de eerste vrouwelijke premier van Nederland wilde worden. Staatssecretaris van Cultuur en Media lijkt een mooie opmaat.  ‘Wat je doet is erg zichtbaar en dat maakt je kwetsbaar, maar ik neem de verantwoordelijkheid’

Door haar expertise in de culturele sector in combinatie met  haar achtergrond als cultuur­ historica en ervaring in het  bedrijfsleven was Gunay Uslu  de gedroomde staatssecretaris: '‘Ik wil het belang van cultuur voor ons allemaal  nog prominenter op de  politieke agenda zetten.’

Ze werkte als onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam. Daarnaast  bekleedde ze diverse functies bij culturele instellingen: van voorzitter van  de raad van toezicht van Eye Film museum tot lid van de adviesraad van  het Mauritshuis.

'Fantastisch dat ik vanuit idealisme iets kan toevoegen aan de samenleving'

Ook was ze directielid  van Corendon Hotels & Resorts, dat ze samen met haar broer Atilay opzette.  Een flinke staat van dienst. Maar ze  wilde nog wel meer. Toen Uslu (49) werd gevraagd als staats­secretaris twijfelde ze dan ook geen  moment: ‘Fantastisch dat ik vanuit idealisme iets kan toevoegen aan de samenleving. Ik wil het belang van cultuur voor ons allemaal nog prominenter op de politieke agenda zetten.’

VAN GASTARBEIDER TOT ONDERNEMER

Ze woont in de Amsterdamse Pijp, samen met echtgenoot Mehmet, met wie ze twee kinderen heeft, Rana (20) en Kaan (17). Haar ouders behoorden tot de eerste Turkse gastarbeiders in Nederland. Van hen leerde ze dat je alles kunt worden wat je wil.

‘Mijn vader was het tweede kind in een boerengezin met zeven kinderen. Boer worden leek hem niets. Hij had een avontuurlijke geest. Parijs, daar wilde hij naar toe. Samen met een jonger broertje stapte hij in de trein. Hij had een romantisch beeld van de stad, maar de werkelijkheid was grauw en hard. Hij deed enorm zijn best om er wat van te maken. In de weekenden ging hij op verkenningstocht.

Onder andere naar Amsterdam. Toen hij op de Dam stond, dacht hij: dit is zoals ik Parijs verwachtte, hier wil ik blijven. Hij vond werk als productiemedewerker bij gelddrukkerij Koninklijke Joh. Enschede. Omdat het arbeidstekort enorm was, kreeg hij het verzoek vroegere dorpsgenoten waar hij pensions van maakte.

Ook startte hij koffiehuizen en restaurants en verzorgde hij muziekoptredens met bekende Turkse artiesten. Mijn moeder kwam in 1968 naar Nederland met mijn zus Meral, mijn broer Tuncay en mijn babybroertje Atilay. Zij hielp mee in het bedrijf. Mijn vader was de marketeer, mijn moeder de operational manager.’

SPRING, IK VANG JE OP!

‘Mijn ouders waren hardwerkende pioniers. Vrolijke mensen met een vrije geest die overal mogelijkheden zagen. We werden overal in gestimuleerd. Mijn moeder zei altijd: “Spring! Doe het! Als het nodig is, vang ik je op.” Dat was een prettige gedachte. Maar ook spannend en stoer.

Aan het eind van de basis­ school kreeg ik een lbo-advies, zodat ik een beroep zou hebben voor als we zouden terugkeren naar ons ‘thuisland’. Dat vond ik gek, ik had geen idee wat werd bedoeld met thuisland. Maar mijn zus Meral, bij wie ik sinds mijn twaalfde woonde, regelde een gesprek voor me bij het Montessori Lyceum Amsterdam. Tegen de directeur zei ik dat ik rechten of journalistiek wilde gaan studeren omdat ik de eerste vrouwelijke premier van Nederland wilde worden. Ik werd toegelaten.

Tijdens een vakantie in West-Turkije werd ik verliefd op Mehmet. Inmiddels studeerde ik geschiedenis en rechten. We overlegden waar we zouden gaan wonen. Het werd Turkije. Dat was fijn, maar ik miste Amsterdam. Ik wilde terug. Mijn broer Atilay werkte bij een reisorganisatie.

'Het liep als een trein; binnen drie maanden bestond het team uit twaalf medewerkers'

Hij stelde voor een bureau voor lastminutereizen te beginnen. Dat leek me wel wat. Op een teletekstpagina bood ik lastminute reispakketten aan. Dit was in 1997. Het liep als een trein; binnen drie maanden bestond het team uit twaalf medewerkers. Maar na twee jaar zei ik tegen mijn broer: “Nu moet jij het overnemen, want het is niet mijn ambitie om in de reiswereld te ondernemen.”

OPNIEUW VERKERING

Met Mehmet ben ik in 1994 in Turkije spontaan getrouwd. Dolverliefd waren we. We kregen twee kinderen, Rana en Kaan. Vijftien jaar later, in 2009, zijn we gescheiden. Het was nodig om elkaar een paar jaar los te laten. Daardoor konden we opnieuw en met andere ogen naar elkaar te kijken. En zagen we ook weer wat we zo bijzonder aan elkaar vonden.

'Heel dankbaar ben ik dat we onze liefde hebben kunnen hervinden'

In 2012 zijn we opnieuw bij elkaar gekomen. De kinderen, inmiddels elf en zeven, waren dolblij; papa en mama hadden weer verkering. Heel dankbaar ben ik dat we onze liefde hebben kunnen hervinden.

Na mijn afstuderen ging ik aan de slag als docent cultuurbeleid en ben ik me gaan specialiseren in museum- en erf goedstudies. Daarnaast maakte ik tentoonstellingen en adviseerde ik musea.

Omdat die in het Arabisch waren geschreven, heb ik me op het Arabische schrift gestort. Ik ontdekte tal van onbekende historische feiten en voelde me net Indiana Jones. Mijn proefschrift is in 2015 uitgegeven als boek: Homer, Troy and the Turks. Heritage and Identity in the Late Ottoman Empire, 1870-1915.

HOTELLOBBY’S

Nadat ik mijn proefschrift had afgerond, vroeg Atilay of ik weer wilde toetreden tot Corendon om samen met hem een hotelketen te ontwikkelen. Ik ben dol op hotels en vooral op lobby’s. Ik vind ze inspirerend; anoniem en huiselijk tegelijk. Je ziet geheime geliefden, giechelende vriendinnen, ruziënde partners... Dat prikkelt je creativiteit.

Inmiddels zijn er meerdere Corendon hotels, in Nederland en op Ibiza en Curaçao. Jarenlang was ik directeur development. Geweldig om oude gebouwen te renoveren zonder het authentieke karakter aan te tasten. We werkten samen met musea, kunstenaars, wetenschap, onderwijsinstellingen en de buurtbewoners.

Samen creëren, dat is het allerleukste wat er is. Dan kun je echt iets voor elkaar betekenen en daar gaat het mij om. Ook mijn nevenfuncties bij diverse wetenschappelijke en culturele instellingen boden me de mogelijkheid een inhoudelijke bijdrage te leveren aan de samenleving.

Mijn voorzitterschappen van de Raad van Toezicht van Amsterdam 750 en Eye Filmmuseum hadden te maken met mijn enorme verbondenheid met de stad en filmerfgoed. Eye heeft een collectie van ruim 54.000 films, is internationaal geroemd om zijn kennis en expertise, doet ongelooflijk veel op het gebied van educatie, collectie, promotie en presentatie van de kunst van het bewegende beeld en bevindt zich in een uniek gebouw met een fantastisch terras aan het IJ. Hier merk je dat je in een wereldstad bent.’

FULLTIME POLITICUS

Haar nevenfuncties heeft ze inmid­dels opgegeven. Uslu is tegenwoor­dig fulltime politicus. Kon ze tot nu toe anoniem door het leven gaan, als staatssecretaris bekleedt ze een publieke functie. Dat is nog even wennen. ‘Ik had jarenlang de luxe van anonimiteit. Dat brengt een enorme vrijheid. Maar in deze functie draag je echte verantwoordelijkheid voor de samenleving.

'Wat je doet is heel erg zichtbaar. Alles gaat opvallen. Dat maakt je ook kwetsbaar'

Wat je doet is heel erg zichtbaar. Alles gaat opvallen. Dat maakt je ook kwetsbaar. En niet alleen jezelf, ook je familie. Ik ben me daarvan bewust, maar het maat­ schappelijk belang weegt voor mij het zwaarst. Ik kijk ernaar uit de culturele en creatieve sector kracht te geven.’

Dat ze daarbij wel wat geduld mag betrachten, realiseert ze zich steeds meer. ‘Ik kom natuurlijk uit het bedrijfs­ leven, waar je snel kunt schakelen. Dat ben ik gewend. Ik heb niet eerder gewerkt in de publieke sector in die zin. Misschien is het in de politiek minder snel schakelen. Daar ben ik wel nieuws­gierig naar.’

GEWOON LUISTEREN

‘Ik ben solidair en loyaal. En ik ben een fixer. Dat is op zich mooi, maar soms willen mensen gewoon vertel­len zonder dat ik direct een oplossing aandraag.

'Mijn dochter zegt weleens: 'Mam, stop nu, luister gewoon eens'

Mijn dochter zegt weleens: “Mam, stop nu, luister gewoon eens.” Al gaat het steeds beter naarmate ik ouder word. Het wordt rustiger in mijn hoofd. Het leven gaat verder. Je verliest dierbaren. Dan ga je relativeren. Wat is echt belangrijk? Ik ben dankbaar voor alle hoge toppen en diepe dalen, dat ik er mag zijn zoals ik ben.’

Gunay over de mooie dingen van het leven

Stad ‘Amsterdam. Deze stad staat  voor vrijheid, mogelijkheden  en ontplooiing. De diversiteit is een feest en als vrouw kun je je hier vrij bewegen, dat is ook uniek.’

Boek ‘Als tiener identificeerde ik me met de personages van Bret Easton Ellis. En in mijn twenties las ik alles van Marianne Fredriksson. De laatste tijd ben ik van de luisterboeken, zoals De levens  van Jan Six van Geert Mak, voorgelezen door Job Cohen.’

Kunstwerk ‘Ik ben dol op De vrolijke drinker van Frans Hals. Hij kijkt je zo uitdagend aan, maar ook uitnodigend. Net alsof hij beweegt. De vrolijke  drinker van Judith Leyster is ook oogstrelend.’

Film ‘Ik ben fan van de Spaanse filmmaker Pedro Almodóvar. Hable con ella is een van de mooiste films die ik ken.’

Parfum ‘Poudrée van Narciso Rodriguez. Verslavend lekker.’

Muziek ‘Canto Ostinato van Simeon ten Holt. Je raakt een beetje in trance als je daarnaar luistert.’  

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in