Expositie over powervrouw Fré Cohen

Ster van de Amsterdamse School.

Fré Cohen (1903-1943, haar bijnaam was Saartje Wip) was een succesvolle, beeldbepalende kunstenares in de grafische mannenwereld. In haar prachtige, krachtige werk illustreerde zij duidelijk de idealen en vormtaal van de Amsterdamse School.

AJC & SDAP

Fré wordt op 11 augustus 1903 in Amsterdam geboren als Frederika Sophia Cohen. Ze groeide op in Amsterdam-Oost en Antwerpen, in een diamantbewerkersgezin. Na de MULO begint ze te werken, terwijl ze tussendoor tekenlessen volgt en het einddiploma Grafiek behaalt bij het Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs.

(c) Helmuth Wolff (1895-1940)

Fré is actief lid van de Arbeiders Jeugd Centrale, de jeugdafdeling van de Sociaal Democratische Arbeiders Partij. Zowel voor de AJC als de SDAP ontwerpt ze affiches en illustreert ze publicaties. Daarbij staat het ideaal van een geloof in een toekomst van vrede en gelijkheid centraal.

Een van haar eerste banen is bij de Hollandsche Draad- en Kabelfabriek Draka waar ze zich verder in tekenen bekwaamt. Via de door de SDAP opgerichte uitgeverij en boekhandel NV Ontwikkeling komt ze regelmatig bij drukkerij De Vooruitgang waar ze de vormgeving van menig publicatie verzorgt. Op haar haar dertigste verhuist Fré van haar thuis in Betondorp naar een atelier in de Karel du Jardinstraat in Plan Zuid.

TECHNIEKEN

Lange tijd werkt Cohen, beïnvloed door de typografie van het tijdschrift Wendingen, in de stijl van de Amsterdamse School. Net zoals de architecten en kunstenaars van Wendingen ontwerpt ze haar eigen letters, geblokt, afgewisseld met zwierende lijnen. Onder invloed van de Nieuwe Zakelijkheid worden haar letters in de jaren dertig soberder en strakker van vorm.

Veelgebruikte technieken van Fré zijn hout- en linosneden waarmee ze menig boek, brochure en ex libris vormgeeft. Daarnaast tekent ze veel, met potlood, Oost-Indische inkt en zwart krijt. Voor uitgeverijen zoals De Arbeiderspers, Querido en de Wereldbibliotheek, die met betaalbare, goed verzorgede boeken, het lezen van arbeiders willen stimuleren, verzorgt Fré de vormgeving en ontwerpt ze de omslagen.

FEMINISME

Cohen is een zeer zelfstandige vrouw en kan als ontwerpster gedecideerd zijn in haar beslissingen. Dat wordt haar in de door mannen gedomineerde drukkerswereld niet altijd in dank afgenomen.

Strijdbare Fré zet zich in voor gelijke rechten

Zij voelt zich echter aangetrokken door de strijd voor gelijke rechten, is strijdbaar en doet vaak de vormgeving voor vrouwenverenigingen. Belangrijke opdrachtgevers in de jaren dertig zijn de gemeente Amsterdam en de Amsterdamse Stadsdrukkerij, terwijl ze daarnaast veel freelance opdrachten van vakbonden en socialistische coöperaties krijgt.

Daarnaast maakt ze vrij werk, zoals kleurrijke, vaak romantische aquarellen en pastellen. Hoe divers haar werk is blijkt ook uit vele fotomontages, speldjes en plaquettes.

Van 2 november 2021 t/m 4 september 2022 presenteert Amsterdamse School Museum Het Schip een indrukwekkende overzichtstentoonstelling over leven en werk van Fré Cohen

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in