'Zelfs 's nachts hebben we nog discussies.'
Een nieuwe liefde op leeftijd heeft zo z’n voordelen, weten Kees Hulst en Esther Scheldwacht. Meer zelfvertrouwen bijvoorbeeld, een dieper besef van je geluk. ‘En cut the crap: ik wil geen tijd meer verdoen.’
Een mooiere liefdesidylle dan die van dichter en bioloog Leo Vroman en zijn vrouw Tineke is moeilijk te vinden. Liefde op het eerste gezicht, een aanzoek bij het eerste afspraakje. De oorlog drijft hen uit elkaar, maar daarna blijven ze onafscheidelijk tot Leo in 2014 overlijdt, kort voor zijn 99ste verjaardag.
Je kunt dus rustig stellen dat actrice en theatermaker Esther Scheldwacht (53) en acteur en regisseur Kees Hulst (69) elkaar vier jaar geleden treffen onder een gunstig gesternte: samen zullen ze Leo en Tineke Vroman gestalte geven in de voorstelling 'Hoe mooi alles'.
'Hun levens zijn allang niet meer zo ongerept als die van hun personages'
En tijdens het spelen ontstaat er dat vlammende zeker weten, dat ook Leo Vroman in de herfst van 1938 trof: zij en hij, ze horen bij elkaar. Eén groot verschil: hun levens zijn allang niet meer zo ongerept als die van hun personages. Esther en Kees praten over de pijn van scheiden, maar vooral ook over de oogst van samenzijn, en over die grote, gezamenlijke liefde voor het acteren.
ESTHER: ‘Ik denk dat ik viel voor de speelsheid van Kees. Hij stond zonder enige vrees op het toneel, bijna alsof hij uit de losse pols acteerde. Betoverend vond ik dat. Ik kon zelf weleens moeilijk doen en dacht: zo kan het dus ook. De stijl van Kees heeft me later ook geholpen om nieuwe rollen anders aan te vliegen.’
KEES: ‘Dat zeg je nu wel, maar jij speelt ook heerlijk vrij. Ik vond je ontwapenend, ontroerend, heftig, geestig. Alles waar de rol om vroeg. Bovendien voelde ik me bij jou ongelofelijk op mijn gemak.’
Geweldig dat het op werkniveau zo goed klikte. Gold dat ook voor het echte leven?
ESTHER: ‘Dat is bij ons zo enorm vervlochten. Ons werk is een manier van leven. Vlak voor dit interview was ik Kees bijvoorbeeld nog aan het overhoren. Het werk is er altijd, door alles heen. We kunnen zelfs ’s nachts nog een discussie hebben over een kostuum of hoe een zin gezegd moet worden. Ik ken niemand anders die dat met mij zou willen.’
'Dan stelde ik je gerust door je te overhoren en met je over de rol te praten'
KEES: ‘Jij speelt de hoofdrol in De eeuw van mijn moeder, een voorstelling van viereneenhalf uur. Daar moest je zoveel woorden voor leren, dat je soms in paniek raakte. Dan stelde ik je gerust door je te overhoren en met je over de rol te praten. Ik ben ook gaan kijken bij de repetities, om jou én omdat het zo’n prachtig stuk is. Al die uren vliegen voorbij. Zelf doe ik natuurlijk ook van alles, maar ik ben niet meer zo ambitieus als jij. Dat maakt het nog leuker om dingen samen te doen. Scenario’s bedenken bijvoorbeeld, want je schrijft ook.’
ESTHER: ‘Ik heb dit jaar een bewerking gemaakt van een boek van Dido Michielsen, Lichter dan ik. In die voorstelling spelen we allebei een rol, dus we gaan vanaf eind september samen op tournee.’
KEES: ‘We proberen zoveel mogelijk bij elkaar te zijn en tot nu lukt dat heel aardig.’
Om bij elkaar te zijn, moesten jullie allebei een andere relatie verbreken. Maakt dat het lastiger om blij te zijn met elkaar?
ESTHER: ‘Als de ene partner de andere verlaat, zijn mensen geneigd te denken dat er maar één is die pijn ervaart, terwijl ik ervan overtuigd ben dat er pijn is aan beide kanten. Ik vond de verantwoordelijkheid van het verlaten heel zwaar, heb vaak gedacht: was het maar andersom.
'Je wilt de ander geen verdriet doen, maar dat blijkt onontkoombaar'
Want je wilt de ander geen verdriet doen, maar dat blijkt onontkoombaar. Verdrietloos is geen optie. Dus ja, het voelde tweeslachtig. Al ben ik nu, na vier jaar, heel blij dat we samen zo gelukkig zijn en dat het goed gaat met mijn ex.’
KEES: ‘Ik vind het ook heel fijn zo. Als deze liefde er voor ons mag zijn, is dat voor mij genoeg. De rest moet er maar mee leven.’
Een nieuwe relatie beginnen als je de vijftig al gepasseerd bent, is dat anders?
KEES: ‘Het valt me wel op dat Esther mij heel gauw naar de dokter wil hebben als er iets mis is. En ook als er niets mis is in mijn ogen, haha. Al begrijp ik dat ze wil dat ik nog een tijdje met haar doormodder, wat ik natuurlijk ook van plan ben. Het leuke vind ik dat ik haar nog heel erg kan verrassen, zelfs met mijn ouwelullenverhalen.’
ESTHER, BREDE GLIMLACH: ‘Want voor mij zijn ze nieuw!’
KEES: ‘En ik vind het wel leuk om een beetje swag te hebben, mijn meisje te imponeren. Dat is ook een voordeel: dat je meer ervaring en zelfvertrouwen hebt.’
ESTHER: ‘Ik ben me bewuster van het geluk dat we hebben en besef ook beter dat dat niet vanzelfsprekend is. Daar komt een hoog cut the crap-gehalte bij. Ik wil geen tijd verdoen, maar al het mooie dat me in de schoot geworpen is, koesteren en helemaal opsouperen.’
KEES: ‘Toch vergeten we dat vaak. Dan zijn we gewoon weer bezig onze agenda vol te plempen voor het volgende seizoen. Jij bent ook zo druk dat ik denk: misschien moeten we toch eens op vakantie.’
ESTHER: ‘Je hebt gelijk. Onze reizen naar Afrika en Thailand waren fantastisch. Dat moeten we zo vaak mogelijk doen.’
KEES: ‘Samen op avontuur, al kan dat ook in het kleine. Ik heb een leuke cabrio en als we daarmee samen naar een voorstelling rijden, voel ik vrijheid, een beetje als Thelma & Louise. Langs het strand rijden is trouwens ook geweldig. Na decennia in Amsterdam vind ik dat wel een van de pluspunten van wonen in Den Haag.’
Zitten jullie nog op een roze wolk, of hebben jullie ook al minpunten aan elkaar ontdekt?
ESTHER: ‘Het grappige is, dat ik soms dingen opmerk aan Kees waarvan ik denk: daar zou ik me heel erg aan kunnen storen. Dat hij soms traag is, of slordig, of heel eigenwijs. Maar tot mijn verbazing kan dat me helemaal niet schelen. Ik omarm het óók.’
KEES, FILOSOFISCH: ‘Dat trage is ook goed, want daardoor ben ik minder slordig. Terwijl jij zo snel kunt zijn, dat je jezelf voorbij rent. Dus dat heft elkaar mooi op. Bij jou stoor ik me nergens aan. Ik ben verlicht.’
ESTHER: ‘Jawel Kees, je vindt mij soms best dwingend en control-freakerig. Zelf ben je veel meer laissez-faire.’
KEES: ‘Dat laatste klopt, dus met dat dwingende heb ik geen moeite. En anders zeg ik het wel.’
Esther, Lichter dan ik gaat over Indische mensen en Nederlands-Indië, net zoals De eeuw van mijn moeder eerder. Hoe belangrijk is jouw Indische kant?
ESTHER: ‘Ik heb er een soort haat-liefdeverhouding mee, wil er niet mijn volledige identiteit aan ontlenen. Maar met twee Indische ouders kan ik die kant ook niet ontkennen.’
KEES: ‘Voor mij is die kant vertrouwd en intrigerend tegelijk. Mijn overleden vrouw had ook een band met Indië, al stamt zij uit een familie van totoks (Nederlandse migranten in Nederlands- Indië, red.). Die band heb ik altijd waardevol gevonden. Ik heb jou ook gestimuleerd om ermee aan de slag te gaan en dat resulteert nu in mooie dingen.’
Wat voor cultuur draag jij bij je, Kees?
KEES, DROOG: ‘Ik ben een gewone Amsterdamse jongen en ik ken mijn plaats. Als je in deze tijd geen kleurtje hebt, moet je je mond houden. Dat zeg ik natuurlijk met enige ironie.’
'Mijn afkomst is misschien spannender, complexer, maar om nu te beweren dat ik op voorsprong sta?'
ESTHER, GENEREUS: ‘Jij komt uit een groot gezin en ik smul van de familieverhalen. Je ouders leven niet meer, maar ik schud de aardappelen nu ook buiten op, net als jouw moeder. Mijn afkomst is misschien spannender, complexer, maar om nu te beweren dat ik op voorsprong sta… Ik zie wat er nu gebeurt meer als een inhaalslag, en dan nóg. Als ik hetzelfde wil verdienen als mijn witte, mannelijke collega’s, dan heb ik nog veel te bevechten.’
Jullie delen nu vier jaar lief en leed. Heeft de coronacrisis nog vat op jullie gekregen?
KEES: ‘Ik miste de theatervoorstellingen en het cafébezoek erna. Je hebt geen feeling meer met waar anderen mee bezig zijn, kunt elkaar niet meer inspireren. En ik heb met lede ogen aangezien hoe de kunstwereld systematisch werd afgebroken door de overheid. Zo bot, zo fnuikend. Maar met Esther heb ik het heel prettig gehad.’
ESTHER: ‘Ik vond deze periode vooral moeilijk voor mijn ouders en voor jonge creatieve mensen, die nog aan het begin van hun carrière staan. Voor mezelf dacht ik: als het moet, dan ga ik de zorg of het onderwijs in. Al ben ik heel blij dat het niet zo heeft uitgepakt. En dat we de tijd samen op een fijne manier zijn doorgekomen. Met jou is het nooit saai.’
KEES: ‘We hebben ook veel gedaan. Jij zeker: je had een halfjaar vrij genomen om twee scenario’s te schrijven, en daar kwam Lichter dan ik, wham!, achteraan. Ik wil maar zeggen dat corona geen invloed heeft op de creatieve geest.’
Over Scheldwacht & Hulst
Esther Scheldwacht werd in 1968 geboren in Den Haag. Ze studeerde in 1991 af aan de Amsterdamse toneelschool en speelde sindsdien in talloze voorstellingen, maar ook in films en tv-series. Sinds haar schrijfdebuut in 2011 met De Sunshine Show maakt ze ook theaterstukken en theaterbewerkingen, waaronder Op een mooie Pinksterdag en Helga Maria Baumgarten. De AVROTROS-uitzendingen van De eeuw van mijn moeder plus de VPRO-documentaire over de productie zijn alle nog te zien via NPO Start. De voorstelling zelf komt in seizoen 2022/2023 terug in de theaters.
Kees Hulst werd in 1952 geboren in Amsterdam. Hij studeerde in 1976 af aan de Amsterdamse toneelschool en speelde sindsdien talloze theater-, film- en tv-rollen. Ook regisseerde hij voorstellingen. Voor zijn rol van Jörgen Hofmeester in Tirza ontving hij in 2010 de Louis d’Or. Zijn hoofdrol in de tv-serie Het geheime dagboek van Hendrik Groen werd beloond met een Gouden Kalf. Esther en Kees zijn vanaf 29 september in het land te zien in Lichter dan ik, een door Esther geschreven bewerking van het gelijknamige boek van Dido Michielsen.
STYLING: SIMONE DERNEE / VISAGIE: CLAYTON LESLIE. DEZE AFLEVERING VAN RELATIEGEHEIMEN HEEFT EERDER IN DE PRINTEDITIE VAN NOUVEAU GESTAAN (C) NOUVEAU / DPG MEDIA 2021
Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in
- Elmar Krop