'Hoe meer leuke 50+ vrouwen van zich laten horen, hoe sneller vooroordelen verdwijnen'

Moeite met ouder worden? Koester jezelf, je bent prachtig!

We durven meer, kunnen meer en laten ons niet meer van de wijs brengen. Goedbeschouwd is ouder worden een feestje. Wat ons dwars zit, zijn onze achterhaalde ideeën over aantrekkelijkheid, zegt psycholoog Liesbeth Woertman tegen Wies Verbeek, pro-aging deskundige van BLOW en altijd op zoek naar experts die kunnen helpen bij een beetje leuk ouder worden.

Als je me vraagt welke leeftijd ik leuker vind, achtentwintig of acht­envijftig, zeg ik direct achtenvijftig. Zonder enige twijfel. Ik zit nu zo veel beter in mijn vel, ik durf meer, ik kan meer, weet precies wat ik wil en leef meer in het nu dan toen ik jonger was.

Niet omdat ik het nu allemaal zo goed geregeld heb en therapieën mij wijzer hebben gemaakt, nee, ik heb er niets voor hoeven te doen. Dat is het leuke van ouder worden. Wat ik wel soms lastig vind, is het gevoel dat ik qua uiterlijk en aantrekkelijkheid niet meer meespeel.

Geen man op straat die nog omkijkt. Af en toe mis ik het

Een werkgever kiest liever een jonger dan een ouder iemand, commercials laten liever jonge mensen zien dan oude. Jonge vrouwen worden aantrek­kelijk gevonden, oude niet. Dat laatste merk ik echt. Geen man op straat die nog omkijkt. Af en toe mis ik het.

Precies over dit dilemma schreef emeritus hoogleraar psy­chologie Liesbeth Woertman het boek Wie ben ik als niemand kijkt? Wat ze schrijft is een en al herkenning en erkenning. Ik spreek met haar over de rol van schoonheid en identiteit van veertigplusvrouwen.

We kunnen wel zeggen dat oud ook mooi kan zijn, maar het is toch een feit dat een gerim­peld, geplooid en verzakt lichaam minder fraai is dan een jong, strak, sterk en soepel lijf?

‘Als je naar het lichaam kijkt als een ding, heb je gelijk. Dan is een jonge gave huid zonder putjes, vlekjes, streepjes en hangende dingen mooier. Als object trekt het dan meer aan. Zo scannen we elkaar ook vluchtig op straat. Het uiterlijk is het eerste dat we zien en daar hangen we dan allerlei betekenis­sen aan: mooi, stom, eng, betrouw­baar enzovoort.

Maar als het gaat om vrienden, collega’s, buren, een geliefde, dan zie je de ander niet als een ding, maar als een medemens. En dan gaan andere mechanismen werken, waarbij het uiterlijk een veel minder belangrijke rol speelt.

Toch kijken we vaak naar onszelf zoals wij denken dat anderen naar ons kijken. Een beeld dat vaak niet klopt. Als je identiteit sterk gekop­peld is aan je uiterlijk, kun je last hebben van de veranderingen die het ouder worden met zich mee­brengt.’

De een houdt zich krampach­tig vast aan jong zijn terwijl de ander helemaal geen moeite heeft met ouder worden en uiterlijk verval. Hoe komt dat?

‘Voor vrouwen die onveilig gehecht zijn, vroeger gepest zijn vanwege hun uiterlijk of een narcistische partner hebben, is het moeilijker positief over zichzelf te denken. Het is niet makkelijk om die gedachten om te zetten, maar het kan wel. Therapie zou daarbij kunnen helpen.

Daarnaast worstelen vrouwen die geld verdienen met hun uiterlijk, zoals tv-persoonlijk­heden, actrices en modellen, vaak meer met het krijgen van rimpels en andere ouderdomskenmerken.

'De vergankelijkheid hoort gewoon bij levende wezens'

Het is niet altijd makkelijk, maar het is tegelijkertijd ook wonderlijk. Je hebt al zoveel ingeleverd als vijftigplusser – je speelt toch ook geen tikkertje meer? De vergankelijkheid hoort gewoon bij levende wezens.

Tegen mensen die het niet accepteren, zou ik willen zeggen: ik zou het toch maar wel doen. Het heeft geen zin om je te ver­zetten. Geniet van hoe je nu bent. Over tien jaar kijk je naar de foto’s van nu en denk je: wat was ik prachtig.

Bovendien, en dat is misschien wel het belangrijkste, ouderdom gaat niet alleen gepaard met verval, maar biedt je tevens de kans iets te ontdekken wat je nooit eerder zag. Het is een fase van groei en bloei. Als die bloei er is, kun je veel beter afstand nemen van het verval.’

Toch is het niet alleen je eigen per­ceptie die telt. In onze samenleving wordt de oudere vrouw toch ook minder aantrekkelijk gevonden?

‘De beeldvorming over oudere vrouwen is inderdaad negatief en verouderd. Vroeger waren zestigplusvrouwen ook echt oud, niet meer gezond en speelden ze geen belangrijke rol meer in de samen­leving.

Dat gestolde negatieve beeld van oudere vrouwen zal echt in beweging komen, daar ben ik van overtuigd. Het is waar dat je als oudere vrouw op straat minder aantrekkelijk wordt gevonden, maar wat kan jou het schelen of een dikbuikige man wel of niet naar je fluit?

'Wat heb je eraan als je je afhankelijk stelt van de ogen van een ander?'

Kom op vrouwen, misschien is ouder worden niet altijd makkelijk, maar je krijgt er zoveel voor terug. Wat heb je eraan als je je afhankelijk stelt van de ogen van een ander? Trouwens, als je je goed voelt en met een glimlach door het leven gaat, zul je wel degelijk nagekeken worden.’

Hoe zorgen we ervoor dat onze kijk op ouder worden verandert?

‘Het zo is ongelooflijk belangrijk dat wij oudere vrouwen veel zichtbaarder zijn en veel meer onze stem laten horen. We moeten veel trotser zijn op onze ver­worven kwaliteiten en op onze nieuwe vrijheid. Kijk naar Hedy d’Ancona, hoe bewonderenswaardig en mooi zij is.

Hoe meer van dat soort vrouwen er zijn, hoe meer het beeld zal veranderen. Kijk naar mannen. Die hebben er geen last van, die worden zelfs aantrekkelijker gevonden met grijs haar en rimpels. Zo kan er ook naar óns gekeken worden.

Laat dus je stem horen in de publieke ruimte. Deel je kennis en ervaringen. Schrijf een brief naar de krant als je een goed idee hebt. Vertel je kinderen wat belangrijk is. Zoek manieren om deel te blijven uitmaken van het groter geheel.’

Koester je lichaam

• Kijk niet zo vaak in spiegels, camera’s en etalageruiten om jezelf te con­troleren en kijk niet naar gemanipu­leerde beelden van vrouwenlichamen op internet.
• Waardeer je lichaam om wat het doet en kan.
• Verbreed je idee over wat lichame­lijke schoonheid is.
• Omring je met mensen die je waarderen om wie je bent.
• Zorg goed voor je lichaam.

Deze tips zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in